产生有气味物质的地衣芽孢杆菌新基因产物以及在其基础上改进的生物技术生产方法 |
|||||||
申请号 | CN200580021803.4 | 申请日 | 2005-06-17 | 公开(公告)号 | CN101356266A | 公开(公告)日 | 2009-01-28 |
申请人 | 汉高两合股份公司; | 发明人 | 科尼利厄斯·贝斯勒; 约尔格·费舍; 斯特凡·埃弗斯; 卡尔-海因茨·毛雷尔; 阿尔明·埃伦赖希; 比吉特·法伊特; 海科·利泽冈; 安克·亨纳; 克里斯蒂娜·赫茨伯格; 格哈德·戈特沙尔克; | ||||
摘要 | 本 发明 涉及25个以前没有描述过的地衣芽孢杆菌基因和从它们衍生的基因产物,以及所有与它们具有足够的同源性的核酸和蛋白。它们在5个不同的代谢途径中参与有气味物质的形成。所指的代谢途径用于合成:1)异戊酸(作为亮 氨 酸代谢的一部分),2)2-甲基丁酸和/或异丁酸(作为缬氨酸和/或异亮氨酸代谢的一部分),3)丁醇和/或丁酸(作为丁酸代谢的一部分),4)丙酸(作为丙酸代谢的一部分)和/或5)尸胺和/或腐胺(作为赖氨酸和/或精氨酸代谢的一部分)。这些基因的鉴定使得可以开发出改进的 生物 技术生产方法,在这些核酸的帮助下,通过对用于生物技术生产的 微生物 中相应的基因进行失活,使经由这些代谢途径合成的有气味物质的形成得以减少。此外,根据它们各自生物化学性质,这些基因产物可以用于制备反应或方法。 | ||||||
权利要求 | 1.为参与2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(推测的支链 氨基酸氨基转移酶;E.C.2.6.1.42)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO.1中标明的核苷酸序列显示出至少67%的同一性,并随着优选性的 增加,显示出至少70%、75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、 97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 |
||||||
说明书全文 | 本发明涉及25个以前没有描述过的地衣芽孢杆菌基因以及从它 们衍生的基因产物,它们在5个不同的代谢途径中参与了有气味物质 的形成,以及涉及为此改进的生物技术生产方法,在鉴定了这些基因 的基础上,这些有气味物质的形成可以被减少。本发明属于生物技术领域,具体来说是通过对能够形成所需的有 价值产物的微生物进行发酵来制备有价值的产物。这包括例如制备低 分子量化合物,例如膳食补剂或药物相关化合物,或制备由于其多样 性而具有广泛的工业应用的蛋白。在第一种情况下,为制备有价值的 化合物,需要利用和/或修饰相关微生物的代谢性质;在第二种情况下, 使用了能够表达所需蛋白的基因的细胞。在两种情况下,基本上都涉 及了遗传修饰的生物(GMO)。 在微生物的发酵,特别是在工业规模上的微生物发酵领域存在着 广泛的现有技术,包括从通过发酵罐的技术设计对相关菌株的形成速 度和营养利用进行最适化一直到从相关细胞本身和/或发酵培养基中分 离有价值的产物。遗传的和微生物的工艺学和生物化学方法都可应用 于此。本发明的目的是根据所用微生物损害实际的发酵步骤的共同性 质对该工艺进行改良,特别是在所用菌株的遗传性质的水平上。 为了进行工业生物技术生产,将相关的微生物培养在发酵罐中, 这些发酵罐被设计成适合于它们的代谢性质。在培养过程中,它们代 谢所提供的底物,一般来说,除了实际产物之外,还形成大量其它的 物质,这些物质通常是不需要的,和/或可能产生不想要的副作用。 这些物质包括了有气味的和/或有毒的物质,它们是讨厌的或有害 的,在发酵过程中随着排出的空气而排放,和/或在随后对有价值产物 的后处理(working up)过程中不能完全除去,因而损害产品的质量。 因此这种伴随的有气味和/或有毒的物质首先对生产过程有害,意味着 对参与的工作人员和工厂的环境有害。其次,不能达到所需的产品质 量(规格)可能导致其不能用于目的应用领域(例如食品生产),这 意味着相当大的经济劣势。相反,减少有气味和/或有毒物质的形成可 以增加职业和环境安全,开拓其它的应用领域和产品销售市场。 在微生物发酵过程中通常发现的气味是由挥发性的、分支的或未 分支的脂肪酸、醇和二胺类小有机分子产生的。包括分支脂肪酸类的 异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸,丁酸,丙酸(未分支的脂肪酸),丁醇 (醇类),尸胺和腐胺(二胺类)。 一些这样的挥发性物质还对人类和动物有毒,例如尸胺和腐胺, 它们也被称为尸毒。因此,它们不仅被确定为有气味的物质,而且根 据浓度和暴露到相关生物体的时间,还可被确定为有毒物质。 甚至当前仍致力于从发酵产物中随即除去这些化合物。为此,通 常对形成的有价值产物的后处理,除了除去细胞碎片和高分子量化合 物的步骤之外,还包括被称为除臭的附加处理步骤。其中通常加入过 滤、沉淀步骤和/或层析步骤,每种步骤都对除臭有一定程度的贡献。 然而,所有这些被执行的用来除去物质的步骤,其产生的纯度不足以 达到上面提到的标准。 从发酵罐排出的空气同样需要检查,以最小化生产过程中的污染。 尽管如此,仍然需要从起因上尽可能防止气味的产生,即完全防 止相关物质的产生。这首先可能减少后续的纯化和后处理步骤的数量, 这明显是有利的,因为这些步骤每一个都意味着对所需产物的生理化 学压力,并降低了产率。因此,总的来说,将会获得较好的产品质量。 其次,生产条件本身将被改善,用于过滤发酵罐出口空气的系统可以 保持较为简单。如果微生物本身的性质被改变,这种从起因上防止气 味的方法也将增加该微生物对于其它操作的耐受性。 因此,目标是减少在微生物,特别是革兰氏阳性细菌中的芽孢杆 菌的发酵过程中出现、并由其产生的不良气味和/或有毒化合物的形成。 在优选情况下计划在基因水平上进行,以便获得排除了有气味和/或有 毒物质的微生物。其中的部分难点在于鉴定与其相关的代谢途径,发 现为催化这些途径中的反应的蛋白和/或酶编码的基因,以及适合于作 为解决问题的可能起始点的基因,并且通过对相关的核苷酸序列的鉴 定,获得进行所需基因修饰的工具并提供相应的应用。 为了解决这些问题,鉴定了下列5条代谢途径: (1)合成异戊酸的代谢途径(作为亮氨酸代谢的一部分), (2)合成2-甲基丁酸和/或异丁酸的代谢途径(作为缬氨酸和/或异 亮氨酸代谢的一部分), (3)合成丁醇和/或丁酸的代谢途径(作为丁酸代谢的一部分), (4)合成丙酸的代谢途径(作为丙酸代谢的一部分),以及 (5)合成尸胺和/或腐胺的代谢途径(作为赖氨酸和/或精氨酸代谢 的一部分)。 然后发现了下列为催化这些途径中的反应的蛋白和/或酶编码的 基因,以及适合于作为本发明的生物技术生产工艺的起始点的基因; 在某些情况中不连续的编号在每种情况下是根据本文后面对各自代谢 途径的完整描述;此外,它们有些参与了一条以上的这些途径: -在合成异戊酸并作为亮氨酸代谢的一部分的代谢途径中: (1)L-亮氨酸脱氢酶(E.C.1.4.1.9), (2)3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二酸脱氢酶E1(E.C. 1.2.4.2), (3)水解异戊酰辅酶A成为异戊酸和辅酶A的酶, (4)酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), (5)甲基丁烯酰基羧化酶, (6)3-甲基戊烯二酸单酰辅酶A水合酶以及 (7)烯酰辅酶A水合酶(E.C.4.2.1.17); -在合成2-甲基丁酸和/或异丁酸并作为缬氨酸和/或异亮氨酸代谢 的一部分的代谢途径中: (1)支链氨基酸氨基转移酶(E.C.2.6.1.42), (2)3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二酸脱氢酶E1(E.C. 1.2.4.2), (3)水解2-甲基丁酰辅酶A成为2-甲基丁酸和辅酶A、或异丁酰 辅酶A成为异丁酸和辅酶A的酶, (4)酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), (5)烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17), (6)3-羟基-酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.1.1.35), (7)乙酰辅酶A酰基转移酶, (8)烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶蛋白以及 (9)3-羟基异丁酸脱氢酶(E.C.1.1.1.31)或氧化还原酶(E.C. 1.1.-.-); -在合成丁醇和/或丁酸并作为丁酸代谢的一部分的代谢途径中: (1)3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.1.1.157), (2)3-羟基丁酰辅酶A脱水酶E.C.4.2.1.55), (3)丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.25), (4)磷酸丁酰转移酶(E.C.2.3.1.19), (5)丁酸激酶(E.C.2.7.2.7), (6)丁醛脱氢酶以及 (8)NADH依赖性丁醇脱氢酶A(E.C.1.1.1.-); -在合成丙酸并作为丙酸代谢的一部分的代谢途径中: (1)琥珀酸-丙酸辅酶A转移酶, (2)乙酸-辅酶A连接酶或合成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶 (E.C.6.2.1.1)以及 (3)乙酸-辅酶A连接酶或合成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶 (E.C.6.2.1.1);以及 -在合成尸胺和/或腐胺并作为赖氨酸和/或精氨酸代谢的一部分 的代谢途径中: (1)赖氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.18)和/或精氨酸脱羧酶(E.C. 4.1.1.19), (2)精胺酶(E.C.3.5.1.11)以及 (3)鸟氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.17)。 最后,通过对地衣芽孢杆菌DSM13的相关基因进行测序,完全确 定了为这些蛋白/酶编码的核苷酸和氨基酸序列,从而可以对所需微生 物进行预期的修饰。它们被汇编在本申请的序列表中。包括下列为酶 或作为那些由多个亚基构成的酶的一部分的蛋白的核酸序列(奇数编 号)和从它们推演的氨基酸序列(下列每种情况下的偶数编号): -由SEQ ID NO.1和2定义的推测的支链氨基酸氨基转移酶(E.C. 2.6.1.42), -由SEQ ID NO.3和4定义的推测的支链氨基酸氨基转移酶(E.C. 2.6.1.42), -由SEQ ID NO.5(speA基因)和6定义的赖氨酸和/或精氨酸脱 羧酶(SpeA蛋白;E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19), -由SEQ ID NO.7(yugJ基因)和8定义的NADH依赖性丁醇脱 氢酶A(YugJ蛋白;E.C.1.1.1.--), -由SEQ ID NO.9和10定义的丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.25) 或酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), -由SEQ ID NO.11和12定义的丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.25) 或酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), -由SEQ ID NO.13和14定义的3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.157), -由SEQ ID NO.15和16定义的推测的烯酰辅酶A水合酶蛋白(E.C. 4.2.1.17), -由SEQ ID NO.17和18定义的可能的烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅 酶A水解酶蛋白, -由SEQ ID NO.19(echA8基因)和20定义的可能的烯酰辅酶A 水合酶(EchA8蛋白;E.C.4.2.1.17), -由SEQ ID NO.21和22定义的酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.3.99.-), -由SEQ ID NO.23(acsA基因)和24定义的乙酸-辅酶A连接 酶或丙酸-辅酶A连接酶(或合成酶,AcsA蛋白,E.C.6.2.1.1), -由SEQ ID NO.25(yngF基因)和26定义的3-羟基丁酰辅酶A 脱水酶(YngF蛋白;E.C.4.2.1.55), -由SEQ ID NO.27(yusJ基因)和28定义的丁酰辅酶A脱氢酶 (YusJ蛋白;E.C.1.3.99.25)或酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), -由SEQ ID NO.29(ykwC基因)和30定义的3-羟基异丁酸脱氢 酶(YkwC蛋白;E.C.1.1.1.31)或氧化还原酶(E.C.1.1.-.-), -由SEQ ID NO.31和32定义的可能的磷酸丁酰转移酶(E.C. 2.3.1.19), -由SEQ ID NO.33和34定义的可能的丁酸激酶(E.C.2.7.2.7), -由SEQ ID NO.35(acsA基因)和36定义的乙酸-辅酶A连接 酶或合成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶(AcsA蛋白;E.C.6.2.1.1), -由SEQ ID NO.37(ytcI基因)和38定义的乙酸-辅酶A连接酶 或丙酸-辅酶A连接酶(Ytcl蛋白;E.C.6.2.1.1), -由SEQ ID NO.39(speA基因)和40定义的赖氨酸和/或精氨酸 脱羧酶(speA蛋白;E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19), -由SEQ ID NO.41(ysiB基因)和42定义的可能的烯酰辅酶A 水合酶(E.C.4.2.1.17), -由SEQ ID NO.43和44定义的3-羟基酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.35)的类似物, -由SEQ ID NO.45和46定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊 二酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), -由SEQ ID NO.47(yhfL基因)和48定义的可能的乙酸-辅酶A 连接酶或丙酸-辅酶A连接酶(YhfL蛋白;E.C.6.2.1.1)或酸-辅酶A 连接酶(E.C.6.2.1.-),或 -由SEQ ID NO.49(ywhG基因)和50定义的精胺酶(E.C. 3.5.1.11)。 所有这些序列都可用于本申请。 因此前面陈述的问题原则上可以以同样方式解决,使用序列表中 显示的并可以从地衣芽孢杆菌DSM13获得的SEQ ID NO.1、3、5、7、 9、11、13、15、17、19、21、23、25、27、29、31、33、35、37、39、 41、43、45、47和49中的所有25种核酸,在每种情况下包括了相应 的同源区域,该区域在本文后面有定义,并影响了与现有技术已经描 述了的序列的划界。同样也可以通过从它们衍生的SEQ ID NO.2、4、 6、8、10、12、14、16、18、20、22、24、26、28、30、32、34、36、 38、40、42、44、46、48和50中的基因产物来解决,其中同样包含了 本文后面定义的相应的同源区域。参考相关的数据库条目将现有技术 中描述的各自最近似的核酸和氨基酸序列汇编在实施例2中(表1)。 在该信息的基础上确定了在每种情况下要求权利的同源区域。对本发 明陈述的问题的解决方案在每种情况下优选使用那些实际上从微生物 来源的核酸和蛋白。 优选这些基因中的哪些,必须考虑到被培养的个体菌株(和可能 不同的基因活性)和个案中各自的代谢情形(例如某些碳源或氮源的 (过量)供应)通过实验来确定。为此,必须以原理上相同的方式对 不同的相关基因平行地产生一系列几个突变株,并且在其它条件一致 的情况下培养。 其它的解决方法由发酵过程表示,其中用于合成(1)异戊酸(作为 亮氨酸代谢的一部分)、(2)2-甲基丁酸和/或异丁酸(作为作为缬氨酸 和/或异亮氨酸代谢的一部分)、(3)丁醇和/或丁酸(作为丁酸代谢的一 部分)、(4)丙酸(作为丙酸代谢的一部分)和/或(5)尸胺和/或腐胺(作 为赖氨酸和/或精氨酸代谢的一部分)的代谢途径中的一条或多条被功 能性钝化,优选通过在这些途径中有活性的上述的酶/蛋白,特别优选 通过本发明提供的核苷酸序列。后者可以以现有技术中已知并已建立 的方式使用,例如产生敲除的结构以及通过载体将它们导入宿主细胞 以便产生基因破坏。 其它的解决方法是使用适当修饰的微生物,特别是与工业生产相 关的微生物,它们使用在所有的发酵过程中,其中特别是那些被用于 生产有价值产品的微生物。 此外,在本发明的基础上这些基因产物可根据其各自的生物化学 性质用于反应混合物或过程中,具体来说通过这些反应过程合成(1) 异戊酸、(2)2-甲基丁酸和/或异丁酸、(3)丁醇和/或丁酸、(4)丙酸和/或 (5)尸胺和/或腐胺。 本发明至少就这些重要的代谢途径而言能够从起因上防止异味。 这是因为,在为这些蛋白编码的核酸的帮助下,通过涉及的蛋白关闭 鉴定到的代谢途径,从而基本上完全防止相关物质的产生是可能的。 因此,这首先可能减少后续的纯化和后处理步骤的数量,而这是有利 的,因为这些步骤每一个都意味着对所需产物的生理化学压力,并降 低了收率;因此,产品质量将获得全面改善。其次,生产条件本身将 被改善,用于过滤发酵罐出口空气的系统可以保持较为简单。因为在 基因水平上进行操作,这种从起因上防止气味的方法作用于各自微生 物本身的性质,因此增加了该微生物对于其它操作的耐受性。 特别是通过其改进了工业发酵,还应该导致发酵产品的成本的降 低。 此外,被鉴定的基因和基因产物也可用于各种应用,例如相关化 合物的化学和/或至少部分生物催化的合成。 正如在本申请的实施例中所描述的那样,通过对从Deutschen Sammlung von Mikroorganismen und Zellkulturen GmbH,Mascheroder Weg 1b,38124 Brunswick(http://www.dsmz.de)获得的参比菌株地衣芽 孢杆菌DSM13的基因组DNA进行测序,鉴定该菌株中的25个新基因 是可能的。这些基因为参与本文描述的合成有气味物质的反应的酶或 酶亚基编码。 在每种情况下现有技术中已知的最相似的基因和相关的蛋白显示 出序列同源性,这在本申请的实施例2(表1)中标示。在每种情况下 本申请所覆盖的保护范围由此确定。因此,所有下列的核酸和蛋白原 则上代表了本发明等同的实施方案: -为参与2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(推测的支链氨 基酸氨基转移酶;E.C.2.6.1.42)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO.1中标明的核苷酸序列显示出至少67%的同一性,并随着优选性的 增加,显示出至少70%、75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、 97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(推测的支链氨基酸 氨基转移酶;E.C.2.6.1.42),其氨基酸序列与SEQ ID NO.2中标明的 氨基酸序列显示出至少73%的同一性,并随着优选性的增加,显示出 至少75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%, 特别优选情况下100%的同一性。 -为参与2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(推测的支链氨基 酸氨基转移酶;E.C.2.6.1.42)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO. 3中标明的核苷酸序列显示出至少78%的同一性,并随着优选性的增 加,显示出至少80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%, 特别优选情况下100%的同一性。 -参与2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(推测的支链氨基酸 氨基转移酶;E.C.2.6.1.42),其氨基酸序列与SEQ ID NO.4中标明的 氨基酸序列显示出至少83%的同一性,并随着优选性的增加,显示出 至少85%、87.5%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%,特别 优选情况下100%的同一性。 -为参与尸胺和/或腐胺合成的基因产物(赖氨酸和/或精氨酸脱羧 酶;E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19)编码的核酸speA,其核苷酸序列与 SEQ ID NO.5中标明的核苷酸序列显示出至少78%的同一性,并随着 优选性的增加,显示出至少80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、 98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与尸胺和/或腐胺合成的基因产物SpeA(赖氨酸和/或精氨酸脱 羧酶;E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19),其氨基酸序列与SEQ ID NO.6 中标明的氨基酸序列显示出至少89%的同一性,并随着优选性的增加, 显示出至少90%、92%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别优 选情况下100%的同一性。 -为参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物(NADH依赖性丁醇脱氢酶 A;E.C.1.1.1.--)编码的核酸yugJ,其核苷酸序列与SEQ ID NO.7中 标明的核苷酸序列显示出至少81%的同一性,并随着优选性的增加, 显示出至少85%、90%、92%、93%、94%、95%、96%、97%、98%、 99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物YugJ(NADH依赖性丁醇脱 氢酶A;E.C.1.1.1.--),其氨基酸序列与SEQ ID NO.8中标明的氨基 酸序列显示出至少93%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少 94%、95%、96%、97%、98%、98.5%、99%、99.5%,特别优选情况 下100%的同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸、丁醇和/或丁酸合成的基因 产物(酰基辅酶A脱氢酶;E.C.1.3.99.-)编码的核酸,其核苷酸序列 与SEQ ID NO.9中标明的核苷酸序列显示出至少79%的同一性,并随 着优选性的增加,显示出至少75%、80%、85%、90%、92%、94%、 96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸、丁醇和/或丁酸合成的基因产 物(酰基辅酶A脱氢酶;E.C.1.3.99.-),其氨基酸序列与SEQ ID NO. 10中标明的氨基酸序列显示出至少86%的同一性,并随着优选性的增 加,显示出至少87.5%、90%、92%、93%、94%、95%、96%、97%、 98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸、丁醇和/或丁酸合成的基因 产物(酰基辅酶A脱氢酶;E.C.1.3.99.-)编码的核酸,其核苷酸序列 与SEQ ID NO.11中标明的核苷酸序列显示出至少64%的同一性,并 随着优选性的增加,显示出至少65%、70%、75%、80%、85%、90%、 92%、94%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸或丁醇和/或丁酸合成的基因产 物(酰基辅酶A脱氢酶;E.C.1.3.99.-),其氨基酸序列与SEQ ID NO. 12中标明的氨基酸序列显示出至少67%的同一性,并随着优选性的增 加,显示出至少70%、75%、80%、85%、87.5%、90%、92%、94%、 95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物(3-羟基丁酰辅酶A脱氢 酶;E.C.1.1.1.157)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO.13中标 明的核苷酸序列显示出至少67%的同一性,并随着优选性的增加,显 示出至少70%、75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、 99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物(3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶; E.C.1.1.1.157),其氨基酸序列与SEQ ID NO.14中标明的氨基酸序列 显示出至少69%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少70%、 75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%,特别 优选情况下100%的同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(推测的 烯酰辅酶A水合酶蛋白;E.C.4.2.1.17)编码的核酸,其核苷酸序列与 SEQ ID NO.15中标明的核苷酸序列显示出至少65%的同一性,并随着 优选性的增加,显示出至少70%、75%、80%、85%、90%、92%、94%、 96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(推测的烯 酰辅酶A水合酶蛋白;E.C.4.2.1.17),其氨基酸序列与SEQ ID NO.16 中标明的氨基酸序列显示出至少62%的同一性,并随着优选性的增加, 显示出至少65%、70%、75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、 97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(可能的 烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶蛋白)编码的核酸,其核苷酸序列 与SEQ ID NO.17中标明的核苷酸序列显示出至少66%的同一性,并 随着优选性的增加,显示出至少70%、75%、80%、85%、90%、92%、 94%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(可能的烯 酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶蛋白),其氨基酸序列与SEQ ID NO. 18中标明的氨基酸序列显示出至少66%的同一性,并随着优选性的增 加,显示出至少70%、75%、80%、85%、87.5%、90%、92%、94%、 96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(可能的 烯酰辅酶A水合酶;E.C.4.2.1.17)编码的核酸echA8,其核苷酸序列 与SEQ ID NO.19中标明的核苷酸序列显示出至少48%的同一性,并 随着优选性的增加,显示出至少50%、55%、60%、65%、70%、75%、 80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%,特别优选情 况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物EchA8(可 能的烯酰辅酶A水合酶;E.C.4.2.1.17),其氨基酸序列与SEQ ID NO. 20中标明的氨基酸序列显示出至少52%的同一性,并随着优选性的增 加,显示出至少55%、60%、65%、70%、75%、80%、85%、90%、92%、 94%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(酰基辅 酶A脱氢酶;E.C.1.3.99.-)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO. 21中标明的核苷酸序列显示出至少54%的同一性,并随着优选性的增 加,显示出至少55%、60%、65%、70%、75%、80%、85%、90%、92%、 94%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(酰基辅酶 A脱氢酶),其氨基酸序列与SEQ ID NO.22中标明的氨基酸序列显示 出至少65%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少70%、75%、 80%、85%、87.5%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%,特别 优选情况下100%的同一性。 -为参与丙酸合成的基因产物(乙酰辅酶A合成酶;E.C.6.2.1.1) 编码的核酸acsA,其核苷酸序列与SEQ ID NO.23中标明的核苷酸序 列显示出至少67%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少70%、 75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%,特别 优选情况下100%的同一性。 -参与丙酸合成的基因产物AscA(乙酰辅酶A合成酶;E.C. 6.2.1.1),其氨基酸序列与SEQ ID NO.24中标明的氨基酸序列显示出 至少65%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少70%、75%、80%、 85%、87.5%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%,特别优选 情况下100%的同一性。 -为参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物(3-羟基丁酰辅酶A脱水 酶;E.C.4.2.1.55)编码的核酸yngF,其核苷酸序列与SEQ ID NO.25 中标明的核苷酸序列显示出至少68%的同一性,并随着优选性的增加, 显示出至少70%、75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、 98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物YngF(3-羟基丁酰辅酶A脱 水酶;E.C.4.2.1.55),其氨基酸序列与SEQ ID NO.26中标明的氨基 酸序列显示出至少69%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少 70%、75%、80%、85%、87.5%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、 99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸、丁醇和/或丁酸合成的基因 产物(酰基辅酶A脱氢酶;E.C.1.3.99.-)编码的核酸yusJ,其核苷酸 序列与SEQ ID NO.27中标明的核苷酸序列显示出至少77%的同一性, 并随着优选性的增加,显示出至少80%、85%、90%、92%、94%、95%、 96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸、丁醇和/或丁酸合成的基因产 物YusJ(酰基辅酶A脱氢酶;E.C.1.3.99.-),其氨基酸序列与SEQ ID NO.28中标明的氨基酸序列显示出至少86%的同一性,并随着优选性 的增加,显示出至少87.5%、90%、91%、92%、93%、94%、95%、96%、 97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(假定的氧化还 原酶;E.C.1.1.-.-)编码的核酸ykwC,其核苷酸序列与SEQ ID NO.29 中标明的核苷酸序列显示出至少77%的同一性,并随着优选性的增加, 显示出至少80%、85%、90%、92%、94%、95%、96%、97%、98%、 99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物YkwC(假定的氧 化还原酶;E.C.1.1.-.-),其氨基酸序列与SEQ ID NO.30中标明的氨 基酸序列显示出至少85%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至 少87.5%、90%、91%、92%、93%、94%、95%、96%、97%、98%、 99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物(可能的磷酸丁酰转移酶; E.C.2.3.1.19)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO.31中标明的 核苷酸序列显示出至少51%的同一性,并随着优选性的增加,显示出 至少55%、60%、65%、70%、75%、80%、85%、90%、92%、94%、 95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物(可能的磷酸丁酰转移酶;E.C. 2.3.1.19),其氨基酸序列与SEQ ID NO.32中标明的氨基酸序列显示 出至少69%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少70%、75%、 80%、85%、90%、92%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别 优选情况下100%的同一性。 -为参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物(可能的丁酸激酶;E.C. 2.7.2.7)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO.33中标明的核苷酸 序列显示出至少77%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少80%、 85%、90%、92%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情 况下100%的同一性。 -参与丁醇和/或丁酸合成的基因产物(可能的丁酸激酶;E.C. 2.7.2.7),其氨基酸序列与SEQ ID NO.34中标明的氨基酸序列显示出 至少84%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少85%、87.5%、 90%、92%、93%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情 况下100%的同一性。 -为参与丙酸合成的基因产物(乙酰辅酶A合成酶;E.C.6.2.1.1) 编码的核酸acsA,其核苷酸序列与SEQ ID NO.35中标明的核苷酸序 列显示出至少79%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少80%、 85%、90%、92%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情 况下100%的同一性。 -参与丙酸合成的基因产物AcsA(乙酰辅酶A合成酶;E.C. 6.2.1.1),其氨基酸序列与SEQ ID NO.36中标明的氨基酸序列显示出 至少85%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少87.5%、90%、 91%、92%、93%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情 况下100%的同一性。 -为参与丙酸合成的基因产物(乙酸-辅酶A连接酶;E.C.6.2.1.1) 编码的核酸ytcI,其核苷酸序列与SEQ ID NO.37中标明的核苷酸序列 显示出至少74%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少75%、 80%、85%、90%、92%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别 优选情况下100%的同一性。 -参与丙酸合成的基因产物YtcI(乙酸-辅酶A连接酶;E.C. 6.2.1.1),其氨基酸序列与SEQ ID NO.38中标明的氨基酸序列显示出 至少77%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少80%、85%、 87.5%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下 100%的同一性。 -为参与尸胺和/或腐胺合成的基因产物(赖氨酸和/或精氨酸脱羧 酶;E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19)编码的核酸speA,其核苷酸序列与 SEQ ID NO.39中标明的核苷酸序列显示出至少68%的同一性,并随着 优选性的增加,显示出至少75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、 97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与尸胺和/或腐胺合成的基因产物SpeA(赖氨酸和/或精氨酸脱 羧酶;E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19),其氨基酸序列与SEQ ID NO.40 中标明的氨基酸序列显示出至少66%的同一性,并随着优选性的增加, 显示出至少70%、75%、80%、85%、87.5%、90%、92%、94%、96%、 97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(可能的 烯酰辅酶A水合酶;E.C.4.2.1.17)编码的核酸ysiB,其核苷酸序列与 SEQ ID NO.41中标明的核苷酸序列显示出至少75%的同一性,并随着 优选性的增加,显示出至少80%、85%、90%、92%、94%、95%、96%、 97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物YsiB(可 能的烯酰辅酶A水合酶;E.C.4.2.1.17),其氨基酸序列与SEQ ID NO. 42中标明的氨基酸序列显示出至少77%的同一性,并随着优选性的增 加,显示出至少80%、85%、87.5%、90%、92%、94%、96%、97%、 98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与2-甲基丁酸合成的基因产物(类似于3-羟基酰基辅酶A 脱氢酶;E.C.1.1.1.35)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO.43 中标明的核苷酸序列显示出至少76%的同一性,并随着优选性的增加, 显示出至少80%、85%、90%、92%、94%、95%、96%、97%、98%、 99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与2-甲基丁酸合成的基因产物(类似于3-羟基酰基辅酶A脱氢 酶),其氨基酸序列与SEQ ID NO.44中标明的氨基酸序列显示出至少 80%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少85%、87.5%、90%、 92%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的 同一性。 -为参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(2-酮戊 二酸脱氢酶E1组分;E.C.1.2.4.2)编码的核酸,其核苷酸序列与SEQ ID NO.45中标明的核苷酸序列显示出至少80%的同一性,并随着优选 性的增加,显示出至少80%、85%、90%、92%、94%、95%、96%、 97%、98%、99%,特别优选情况下100%的同一性。 -参与异戊酸、2-甲基丁酸和/或异丁酸合成的基因产物(2-酮戊二 酸脱氢酶E1组分;E.C.1.2.4.2),其氨基酸序列与SEQ ID NO.46中 标明的氨基酸序列显示出至少82%的同一性,并随着优选性的增加, 显示出至少85%、87.5%、90%、92%、94%、95%、96%、97%、98%、 99%,特别优选情况下100%的同一性。 -为参与丙酸合成的基因产物(可能的酸-辅酶A连接酶;E.C. 6.2.1.-)编码的核酸yhfL,其核苷酸序列与SEQ ID NO.47中标明的核 苷酸序列显示出至少67%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至 少70%、75%、80%、85%、90%、92%、94%、96%、97%、98%、99%, 特别优选情况下100%的同一性。 -参与丙酸合成的基因产物YhfL(可能的酸-辅酶A连接酶;E.C. 6.2.1.-),其氨基酸序列与SEQ ID NO.48中标明的氨基酸序列显示出 至少76%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少80%、85%、90%、 92%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情况下100%的 同一性。 -为参与尸胺和/或腐胺合成的基因产物(精胺酶;E.C.3.5.1.11) 编码的核酸ywhG,其核苷酸序列与SEQ ID NO.49中标明的核苷酸序 列显示出至少85%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少90%、 91%、92%、93%、94%、95%、96%、97%、98%、99%,特别优选情 况下100%的同一性。 -参与尸胺和/或腐胺合成的基因产物YwhG(精胺酶;E.C. 3.5.1.11),其氨基酸序列与SEQ ID NO.50中标明的氨基酸序列显示 出至少97%的同一性,并随着优选性的增加,显示出至少97.5%、98%、 98.5%、99%、99.5%,特别优选情况下100%的同一性。 在本申请中,表示形式“至少X%”意味着“从X%到100%,包 括端值X和100以及中间所有的整数和非整数百分值”。 各自酶的名称由它们催化的具体反应来确定,例如在图1到7中 描述的那样(本文中后面有关于图和相关代谢途径的详细解释)。因 此,单一酶也可能能够催化化学上基本相同但根据各自底物而被指定 到不同途径中的两种反应。这也可能与根据IUBMB的不同的酶分类 (E.C.编号)有关。按照本发明,酶的名称由各自具体反应决定。这 是因为在本发明的过程中执行的具体功能或在适当情况下被关闭的具 体功能也与此有关。 为了说明起见可以进行参比,例如在SEQ ID NO.18中标明的酶, 这种偏离事实上仍位于按照本发明确定的相同的代谢途径中。根据 SEQ ID NO.17中的相关陈述,这是“可能的烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶 A水解酶蛋白”。在本申请时,IUBMB还没有为该反应指派E.C.编号, 这就是为什么只对图3中的反应(6.)进行参比以确定相关的酶活性。 在合成2-甲基丁酸和/或异丁酸的同样的代谢途径中(作为缬氨酸和/ 或异亮氨酸代谢的一部分),也有一个被烯酰辅酶A水合酶催化的反 应,图3中的反应(3.);图1中的反应(7.)也是同样的情况。在每 种情况下有多种E.C.分类为4.2.1.17的酶适合于此,例如SEQ ID NO. 16、20和42中显示的酶(参见下文),以及SEQ ID NO.18中的酶。 在该具体反应过程中,SEQ ID NO.18中的酶因此被当作烯酰辅酶A水 合酶,并被指派为E.C.类别4.2.1.17。 现在这些基因和基因产物可以通过本身公知的方法人工合成,而 不需要在这些序列的基础上以靶向的方式重复实施例1中描述的测序。 作为其另一个可选择的方案,从芽孢杆菌菌株,特别是可从DSMZ 获得的地衣芽孢杆菌菌株DSM13,通过PCR获得相关的基因是可能的, 对于PCR来说,使用序列表中显示的各自边界序列合成引物是可能的。 如果使用其它的菌株,在每种情况下获得与其同源的基因,PCR的成 功率将随着选择的菌株与地衣芽孢杆菌DSM13的关系的接近程度而增 加,因为这与引物结合区域中序列一致性的增加是相关联的。 作为其可选择的方案,序列表中显示的核酸也可以被用作DNA探 针,以便在其它物种的基因组DNA制备物中检测各自的同源基因。其 步骤是已知的;通过这种方式获得的基因的分离、它们的克隆、表达 以及相关蛋白的获得,这些步骤也是已知的。就此而论,尤其考虑在 实施例1中为地衣芽孢杆菌描述一样的操作步骤。 在目的菌株中相关蛋白的存在首先通过化学检测相关的有气味物 质是否形成来检测。然后可能在适当的检测反应中确定假设的酶学活 性。这通过例如将与所述反应相关的起始化合物与细胞提取液一起保 温来进行。当相关的酶活性存在时,相关代谢途径中产生的产物将积 累,并且如果所有后面的酶都存在,将产生有气味的物质。 当在分子生物学水平上检测时,在本序列表中显示的氨基酸序列 的基础上合成蛋白并形成针对它们的抗体是可能的。它们然后可以被 用于例如Western杂交以检测目的宿主细胞的细胞提取液中的同源蛋 白。 在本文提到,为本发明中参与异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸、丁 醇、丁酸、丙酸、尸胺和/或腐胺合成的基因产物编码,并且如上所述 在SEQ ID NO.1、3、5、7、9、11、13、15、17、19、21、23、25、 27、29、31、33、35、37、39、41、43、45、47或49的基础上确定的 核酸中,在每种情况下优选微生物中天然存在的核酸,该微生物优选 为细菌,特别优选为革兰氏阳性细菌,其中优选为芽孢杆菌属的细菌, 其中特别优选为地衣芽孢杆菌种的细菌,其中非常特别优选的是地衣 芽孢杆菌DSM13。 因此,就象刚刚描述的那样,就重新合成而言,从自然物种特别 是微生物获得相关的核酸相对容易。考虑到前面陈述的问题,其中较 为优选的是那些能够被发酵并可以实际应用于工业发酵中的微生物。 这些微生物具体来说包括了葡萄球菌、棒状杆菌和芽孢杆菌属的代表。 其中应该提到例如肉葡萄球菌(S.carnosus)和谷氨酸棒状杆菌(C. glutamicum),以及枯草芽孢杆菌(B.subtilis)、地衣芽孢杆菌(B. licheniformis)、解淀粉芽孢杆菌(B.amyloliquefaciens)、B.agaradherens、 缓慢芽孢杆菌(Bacillus lentus)、球形芽孢杆菌(B.globigii)或嗜碱 芽孢杆菌(B.alcalophilus)。最优选的是地衣芽孢杆菌DSM13,因为 序列表中列出的序列正是从它获得的。 这些解释同样适用于相关的蛋白。 因此,在本文提到,参与异戊酸、2-甲基丁酸、异丁酸、丁醇、 丁酸、丙酸、尸胺和/或腐胺的合成,在SEQ ID NO.2、4、6、8、10、 12、14、16、18、20、22、24、26、28、30、32、34、36、38、40、 42、44、46、48或50的基础上确定的基因产物中,在每种情况下优选 由微生物中天然形成的基因产物,该微生物优选为细菌,特别优选为 革兰氏阳性细菌,其中优选为芽孢杆菌属的细菌,其中特别优选为地 衣芽孢杆菌种的细菌,其中非常特别优选的是地衣芽孢杆菌DSM13。 在芽孢杆菌属的革兰氏阳性细菌中使用的作为亮氨酸代谢的一部 分的合成异戊酸的代谢途径被描述在图1中。它基本上代表了柠檬酸 循环和/或脂肪酸代谢与丙酮酸代谢之间的接合部位,到亮氨酸合成为 止。 如上所述,参与图1中显示的反应的酶如下,其中相关的号码代 表图中标明的各自反应步骤: (1.)L-亮氨酸脱氢酶(E.C.1.4.1.9), (2.)3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (3.)水解异戊酰辅酶A成为异戊酸和辅酶A的酶(非酶促的水解 也是可能的), (4.)酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), (5.)甲基巴豆酰基羧化酶, (6.)3-甲基戊烯二酸单酰辅酶水合酶和 (7.)烯酰辅酶A水合酶(E.C.4.2.1.17)。 对陈述的问题的解决方案以及本发明的独立的实施方案由所有发 酵微生物的方法所代表,在该微生物中用于合成异戊酸的代谢途径(作 为亮氨酸代谢的一部分)中至少一个基因被功能性失活。 该解决方案也具有前面解释的优点。 对这种类型的任何工艺来说,优选情况下微生物在同样的条件下 现在只形成天然形成的异戊酸量的50%,优选只形成天然形成的异戊 酸量的10%,特别优选不形成异戊酸。 这些百分率(以及所有后面用于其它代谢途径的相应数据)与前 面对序列同源性的陈述类似,再一次意味着相应的优选等级中所有中 间的整数或分数百分率。为了确定这些值,将未处理的菌株和处理的 菌株的细胞在其它条件都相同的情况下发酵,在发酵过程中,不需要 的有气味物质的形成速度通过现有的方法被适当地确定。由于菌株的 其它条件都是相同的,因此在该物质形成上的差别是由不同的基因活 性引起的。就此而论,任何在有气味物质的形成上的减少都是本发明 所希望的。通过从两种发酵中取样(例如从排出的空气)并通过现有 的分析方法确定各自物质的含量,可以获得以百分数表示的可比较的 值。优选在过渡到生长静止期的时候测定该值,因为这个时间通常可 以被毫无疑义地确定,并且同时它一般与最高代谢速度相关。 由此考虑到微生物在它们的代谢方面通常具有高度的灵活性。因 此,可以想象一个基因的失活可以被另一个基因和/或蛋白的活性的增 强而部分补偿,后者在体内可能不同样十分有效。但是,更加优选的 是尽可能彻底地失活该途径。为此可以在每种情况下试验不同基因的 失活对本发明的效果,并选择效果最强的基因。另外也可以将多种失 活组合在一起。 在本发明的方法中优选对下列酶中的至少一种进行功能性失活: (1.)L-亮氨酸脱氢酶(E.C.1.4.1.9), (2.)3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (3.)水解异戊酰辅酶A成为异戊酸和辅酶A的酶, (4.)酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), (5.)甲基巴豆酰基羧化酶, (6.)3-甲基戊烯二酸单酰辅酶水合酶和 (7.)烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17)。 这是因为根据图1中的描述,这些活性可能与这里考虑的代谢途 径相关。 正如前面已经陈述的并且在本申请的实施例中描述的那样,可以 通过对地衣芽孢杆菌DSM13的基因组DNA进行测序,来鉴定几个为 定位于该途径中的酶或其亚基编码的基因。包含的基因如下(前面的 编号表示每种情况下相关的酶参与的反应): (2.)由SEQ ID NO.45定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二 酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (4.)由SEQ ID NO.9、11、21或27(yusJ基因)定义的酰基辅酶 A脱氢酶(E.C.1.3.99.-)的亚基,以及 (7.)由SEQ ID NO.15、17、19(echA8基因)或41(ysiB基因) 定义的烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17)。 从它们推演的氨基酸序列分别被标明在SEQ ID NO.46、10、12、 22、28、16、18、20和42中。因此可以在本发明的过程中将这些特定 的基因产物鉴定为包含在合成异戊酸的代谢途径中(作为亮氨酸代谢 的一部分)。 因此,在本发明的优选方法中,被功能性失活的酶与来自地衣芽 孢杆菌DSM13的下列蛋白之一同源,该酶在相关微生物中具有天然活 性: (2.)由SEQ ID NO.46定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二 酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (4.)由SEQ ID NO.10、12、22或28定义的酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.3.99.-)的亚基,以及 (7.)由SEQ ID NO.16、18、20或42定义的烯酰辅酶A水合酶(蛋 白)(E.C.4.2.1.17)。 在本发明的优选方法中,优选通过失活基因使酶在基因水平上被 功能性失活,该基因对应于为来自地衣芽孢杆菌DSM13的下列蛋白之 一编码的核酸: (2.)由SEQ ID NO.45定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二 酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (4.)由SEQ ID NO.9、11、21或27(yusJ基因)定义的酰基辅酶 A脱氢酶(E.C.1.3.99.-)的亚基,以及 (7.)由SEQ ID NO.15、17、19(echA8基因)或41(ysiB基因) 定义的烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17)。 这是因为对于所陈述的问题,优选旨在发现从起因上解决的方法, 即在分子生物学水平上使用的方法。使用所述的核苷酸序列对于此目 的是可行的。实施例3解释了如何进行相应的缺失;其它与此有关的 表述在下面给出,因为它们在原则上可以用于所有描述的代谢途径。 因此,在本发明的优选方法中,为了在基因水平上进行失活,使 用了在本发明上面指定的区域内与 (2.)SEQ ID NO.45, (4.)9,11,21或27和 (7.)15,17,19或41 同源的核酸之一,在每种情况下优选这些序列之一的一个部分、特别 优选两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少70个连续的位置。 这可以通过例如被突变修饰的基因区域的分子生物学研究(例如 限制性酶切、测序)来检测。 本发明的另一个实施方案是使用对应于为来自地衣芽孢杆菌 DSM13的下列蛋白之一编码的核酸的基因,在微生物中、在基因水平 上对合成异戊酸的代谢途径(作为亮氨酸代谢的一部分)进行功能性 失活: (2.)由SEQ ID NO.45定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二 酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (4.)由SEQ ID NO.9、11、21或27(yusJ基因)定义的酰基辅酶 A脱氢酶(E.C.1.3.99.-)的亚基,以及 (7.)由SEQ ID NO.15、17、19(echA8基因)或41(ysiB基因) 定义的烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17)。 与前面作出的关于相应的方法相同的陈述原则上可用于这种应 用。 因此,本发明的核酸在本发明中的优选应用是在上面指明的区域 内对与 (2.)SEQ ID NO.45, (4.)9,11,21或27和 (7.)15,17,19或41 同源的序列之一进行功能性失活,在每种情况下优选这些序列之一的 一个部分、特别优选两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少 70个连续的位置。 其它基于这些发酵工艺和应用的实施方案将在下面详细描述,因 为它们原则上可以应用于所有本发明的范围内描述的代谢途径。 图2中描述了在芽孢杆菌属的革兰氏阳性细菌中作为异亮氨酸代 谢的一部分的合成2-甲基丁酸的代谢途径;从图3可以明显看出这与 作为缬氨酸代谢的一部分的合成异丁酸的相应途径原则上使用相同的 酶。就本申请而言,细菌中的该代谢途径被当作一条单一的途径,正 如前面考虑的途径一样,它最终代表了柠檬酸循环和/或脂肪酸代谢与 丙酮酸代谢之间的接合部位,到异亮氨酸和缬氨酸两种氨基酸的合成 为止。 如前所述,下列的酶参与了图2和3中显示的反应,在每种情况 下,相关的编号指示了图中标明的反应步骤: (1.)支链氨基酸氨基转移酶(E.C.2.6.1.42;图2和3中的反应1), (2.)3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2; 图2和3中的反应2), (3.)水解2-甲基丁酰辅酶A成为2-甲基丁酸和辅酶A(图2中的 反应3)或异丁酰辅酶A成为异丁酸和辅酶A(图3中的反应3;在两 种情况下非酶促的水解也是可能的)的酶, (4.)酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-;图2和3中的反应4), (5.)烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17;图2和3中的反 应5), (6.)3-羟基-酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.1.1.35,图2中的反应6), (7.)乙酰辅酶A酰基转移酶(图2中的反应步骤7), (8.)烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶蛋白(图3中的步骤6) 以及 (9.)3-羟基异丁酸脱氢酶(E.C.1.1.1.31)或氧化还原酶(E.C. 1.1.-.-;图3中的步骤7)。 对陈述的问题的解决方案以及本发明的独立的实施方案包括所有 发酵微生物的方法,在该微生物中用于合成2-甲基丁酸和/或异丁酸的 代谢途径(作为缬氨酸和/或异亮氨酸代谢的一部分)中至少一个基因 被功能性失活。 该解决方案也具有前面已经解释的优点。 对这种类型的任何工艺来说,优选情况下微生物在同样的条件下 现在只形成天然形成的2-甲基丁酸和/或异丁酸量的50%,优选只形成 天然形成量的10%,特别优选不形成2-甲基丁酸和/或异丁酸。 因此,正如前面对所描述的第一条代谢途径的解释那样,应该考 虑到微生物在它们的代谢方面通常所具有高度的灵活性。 在本发明的优选方法中,下列酶中的至少一种被功能性失活: (1.)支链氨基酸氨基转移酶(E.C.2.6.1.42), (2.)3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二酸脱氢酶E1(E.C. 1.2.4.2), (3.)水解2-甲基丁酰辅酶A成为2-甲基丁酸和辅酶A,或异丁酰 辅酶A成为异丁酸和辅酶A的酶, (4.)酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), (5.)烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17), (6.)3-羟基-酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.1.1.35), (7.)乙酰辅酶A酰基转移酶, (8.)烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶蛋白,以及 (9.)3-羟基异丁酸脱氢酶(E.C.1.1.1.31)或氧化还原酶(E.C. 1.1.-.-)。 这是因为根据图2和3中的描述,这些活性可能与这里考虑的代 谢途径相关。 正如前面已经陈述的并且在本申请的实施例中描述的那样,可以 通过对地衣芽孢杆菌DSM13的基因组DNA进行测序,来鉴定几个为 定位于该途径中的酶或其亚基编码的基因。包含的基因如下(前面的 编号表示每种情况下相关的酶参与的反应): (1.)由SEQ ID NO.1或3定义的支链氨基酸氨基转移酶(E.C. 2.6.1.42), (2.)由SEQ ID NO.45定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二 酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (4.)由SEQ ID NO.9、11、21或27(yusJ基因)定义的酰基辅酶 A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), (5.)由SEQ ID NO.15、17、19(echA8基因)或41(ysiB基因) 定义的烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17), (6.)由SEQ ID NO.43定义的3-羟基-酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.35), (8.)由SEQ ID NO.17定义的烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶 蛋白,以及 (9.)由SEQ ID NO.29(ykwC基因)定义的3-羟基异丁酸脱氢 酶(E.C.1.1.1.31)或氧化还原酶(E.C.1.1.-.-)。 从它们推演的氨基酸序列分别被标明在SEQ ID NO.2、4、46、10、 12、22、28、16、18、20、42、44、18和30中。因此可以在本发明的 过程中将这些特定的基因产物鉴定为包含在合成2-甲基丁酸和/或异丁 酸的代谢途径中(作为缬氨酸和/或异亮氨酸代谢的一部分)。 因此,在本发明的优选方法中,被功能性失活的酶与来自地衣芽 孢杆菌DSM13的下列蛋白之一同源,该酶在相关微生物中具有天然活 性: (1.)由SEQ ID NO.2或4定义的支链氨基酸氨基转移酶(E.C. 2.6.1.42), (2.)由SEQ ID NO.46定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二 酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (4.)由SEQ ID NO.10、12、22或28定义的酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.3.99.-), (5.)由SEQ ID NO.16、18、20或42定义的烯酰辅酶A水合酶(蛋 白)(E.C.4.2.1.17), (6.)由SEQ ID NO.44定义的3-羟基-酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.35), (8.)由SEQ ID NO.18定义的烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶 蛋白,以及 (9.)由SEQ ID NO.30定义的3-羟基异丁酸脱氢酶(E.C.1.1.1.31) 或氧化还原酶(E.C.1.1.-.-)。 在本发明的优选方法中,优选通过失活基因使酶在基因水平上被 功能性失活,该基因对应于为来自地衣芽孢杆菌DSM13的下列蛋白之 一编码的核酸: (1.)由SEQ ID NO.1或3定义的支链氨基酸氨基转移酶(E.C. 2.6.1.42), (2.)由SEQ ID NO.45定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二 酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (4.)由SEQ ID NO.9、11、21或27(yusJ基因)定义的酰基辅酶 A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), (5.)由SEQ ID NO.15、17、19(echA8基因)或41(ysiB基因) 定义的烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17), (6.)由SEQ ID NO.43定义的3-羟基-酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.35), (8.)由SEQ ID NO.17定义的烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶 蛋白,以及 (9.)由SEQ ID NO.29(ykwC基因)定义的3-羟基异丁酸脱氢 酶(E.C.1.1.1.31)或氧化还原酶(E.C.1.1.-.-)。 这是因为对于所陈述的问题,本发明优选旨在发现从起因上解决 的方法,即在分子生物学水平上使用的方法。实施例3解释了如何进 行相应的缺失;其它与此有关的表述在下面给出。 因此,在本发明的优选方法中,为了在基因水平上进行失活,使 用了在本发明上面指定的区域内与 (1.)SEQ ID NO.1或3, (2.)45, (4.)9,11,21或27, (5.)15,17,19或41, (6.)43, (8.)17和 (9.)29 同源的核酸之一,在每种情况下优选这些序列之一的一个部分、特别 优选两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少70个连续的位置。 本发明的另一个实施方案是使用对应于为来自地衣芽孢杆菌 DSM13的下列蛋白之一编码的核酸的基因,在微生物中、在基因水平 上对合成异戊酸的代谢途径(作为亮氨酸代谢的一部分)进行功能性 失活: (1.)由SEQ ID NO.1或3定义的支链氨基酸氨基转移酶(E.C. 2.6.1.42), (2.)由SEQ ID NO.45定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二 酸脱氢酶E1(E.C.1.2.4.2), (4.)由SEQ ID NO.9、11、21或27(yusJ基因)定义的酰基辅酶 A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), (5.)由SEQ ID NO.15、17、19(echA8基因)或41(ysiB基因) 定义的烯酰辅酶A水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17), (6.)由SEQ ID NO.43定义的3-羟基-酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.35), (8.)由SEQ ID NO.17定义的烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水解酶 蛋白,以及 (9.)由SEQ ID NO.29(ykwC基因)定义的3-羟基异丁酸脱氢 酶(E.C.1.1.1.31)或氧化还原酶(E.C.1.1.-.-)。 与前面作出的关于相应的方法相同的陈述原则上也适用于这种应 用。 因此,本发明的核酸在本发明中的优选应用是在上面指明的区域 内对与 (1.)SEQ ID NO.1或3, (2.)45, (4.)9,11,21或7, (5.)15,17,19或41, (6.)43, (8.)17以及 (9.)29 同源的序列进行功能性失活,在每种情况下优选这些序列之一的一个 部分,特别优选两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少70个 连续的位置。 其它基于这些发酵工艺和应用的实施方案将在下面详细描述。 图4中描述了在芽孢杆菌属的革兰氏阳性细菌中作为丁酸代谢的 一部分的合成丁醇和/或丁酸的代谢途径。该代谢途径最终从脂肪酸代 谢衍生出来。 如前所述,下列的酶参与了图4中显示的反应,相关的编号指示 了图中标明的各自反应步骤: (1.)3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.1.1.157), (2.)3-羟基丁酰辅酶A脱水酶E.C.4.2.1.55), (3.)丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.25), (4.)磷酸丁酰转移酶(E.C.2.3.1.19), (5.)丁酸激酶(E.C.2.7.2.7), (6.)丁醛脱氢酶以及 (8.)NADH依赖性丁醇脱氢酶A(E.C.1.1.1.-)。 反应(7.)通常由空气中的氧通过非酶促的氧化反应发生。 对陈述的问题的解决方案以及本发明的独立的实施方案包括所有 发酵微生物的方法,在该微生物中用于合成丁醇和/或丁酸的代谢途径 (作为丁酸代谢的一部分)中至少一个基因被功能性失活。 该解决方案也具有前面解释的优点。 对这种类型的任何工艺来说,优选情况下微生物在同样的条件下 现在只形成天然形成的丁醇或丁酸量的50%,优选只形成天然形成量 的10%,特别优选不形成丁醇或丁酸。 因此,正如前面对所描述的第一条代谢途径的解释那样,应该考 虑到微生物在它们的代谢方面通常所具有的高度的灵活性。 在本发明的优选方法中,下列酶中的至少一种被功能性失活: (1.)3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.1.1.157), (2.)3-羟基丁酰辅酶A脱水酶E.C.4.2.1.55), (3.)丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.25), (4.)磷酸丁酰转移酶(E.C.2.3.1.19), (5.)丁酸激酶(E.C.2.7.2.7), (6.)丁醛脱氢酶以及 (8.)NADH依赖性丁醇脱氢酶A(E.C.1.1.1.-)。 这是因为根据图4中的描述,这些活性与这里考虑的代谢途径相 关。 正如前面已经陈述的并且在本申请的实施例中描述的那样,可以 通过对地衣芽孢杆菌DSM13的基因组DNA进行测序,来鉴定几个为 定位于该途径中的酶或其亚基编码的基因。包含的基因如下(前面的 编号表示每种情况下相关的酶参与的反应): (1.)由SEQ ID NO.13定义的3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.157), (2.)由SEQ ID NO.25(yngF基因)定义的3-羟基丁酰辅酶A脱 水酶E.C.4.2.1.55), (3.)由SEQ ID NO.9、11或27(yusJ基因)定义的丁酰辅酶A 脱氢酶(E.C.1.3.99.25), (4.)由SEQ ID NO.31定义的磷酸丁酰转移酶(E.C.2.3.1.19), (5.)由SEQ ID NO.33定义的丁酸激酶(E.C.2.7.2.7),以及 (8.)由SEQ ID NO.7(yugJ基因)定义的NADH依赖性丁醇脱 氢酶A(E.C.1.1.1.-)。 从它们推演的氨基酸序列分别被标明在SEQ ID NO.14、26、10、 12、28、32、34和8中。因此可以在本发明的过程中将这些特定的基 因产物鉴定为包含在合成丁醇和/或丁酸的代谢途径中(作为丁酸代谢 的一部分)。 因此,在本发明的优选方法中,被功能性失活的酶与来自地衣芽 孢杆菌DSM13的下列蛋白之一同源,该酶在相关微生物中具有天然活 性: (1.)由SEQ ID NO.14定义的3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.157), (2.)由SEQ ID NO.26定义的3-羟基丁酰辅酶A脱水酶E.C. 4.2.1.55), (3.)由SEQ ID NO.10、12或28定义的丁酰辅酶A脱氢酶(E.C. 1.3.99.25), (4.)由SEQ ID NO.32定义的磷酸丁酰转移酶(E.C.2.3.1.19), (5.)由SEQ ID NO.34定义的丁酸激酶(E.C.2.7.2.7),以及 (8.)由SEQ ID NO.8定义的NADH依赖性丁醇脱氢酶A(E.C. 1.1.1.-)。 在本发明的优选方法中,优选通过失活基因使酶在基因水平上被 功能性失活,该基因对应于为来自地衣芽孢杆菌DSM13的下列蛋白之 一编码的核酸: (1.)由SEQ ID NO.13定义的3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.157), (2.)由SEQ ID NO.25(yngF基因)定义的3-羟基丁酰辅酶A脱 水酶E.C.4.2.1.55), (3.)由SEQ ID NO.9、11或27(yusJ基因)定义的丁酰辅酶A 脱氢酶(E.C.1.3.99.25), (4.)由SEQ ID NO.31定义的磷酸丁酰转移酶(E.C.2.3.1.19), (5.)由SEQ ID NO.33定义的丁酸激酶(E.C.2.7.2.7),以及 (8.)由SEQ ID NO.7(yugJ基因)定义的NADH依赖性丁醇脱 氢酶A(E.C.1.1.1.-)。 这是因为对于所陈述的问题,优选旨在发现从起因上解决的方法, 即在分子生物学水平上使用的方法。实施例3解释了如何进行相应的 缺失;其它与此有关的表述在下面给出。 因此,在本发明的优选方法中,为了在基因水平上进行失活,使 用了在本发明上面指定的区域内与 (1.)SEQ ID NO.13, (2.)25, (3.)9,11或27, (4.)31, (5.)33和 (6.)7 同源的核酸之一,在每种情况下优选这些序列之一的一个部分,特别 优选两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少70个连续的位置。 本发明的另一个实施方案是使用对应于为来自地衣芽孢杆菌 DSM13的下列蛋白之一编码的核酸的基因,在微生物中、在基因水平 上对合成丁醇和/或丁酸的代谢途径(作为丁酸代谢的一部分)进行功 能性失活: (1.)由SEQ ID NO.13定义的3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.157), (2.)由SEQ ID NO.25(yngF基因)定义的3-羟基丁酰辅酶A脱 水酶E.C.4.2.1.55), (3.)由SEQ ID NO.9、11或27(yusJ基因)定义的丁酰辅酶A 脱氢酶(E.C.1.3.99.25), (4.)由SEQ ID NO.31定义的磷酸丁酰转移酶(E.C.2.3.1.19), (5.)由SEQ ID NO.33定义的丁酸激酶(E.C.2.7.2.7),以及 (8.)由SEQ ID NO.7(yugJ基因)定义的NADH依赖性丁醇脱 氢酶A(E.C.1.1.1.-)。 与前面作出的关于相应的方法相同的陈述原则上也适用于这种应 用。 因此,本发明的核酸在本发明中的优选应用是在上面指明的区域 内对与 (1.)SEQ ID NO.13, (2.)25, (3.)9,11或27, (4.)31, (5.)33和 (8.)7 同源的序列进行功能性失活,在每种情况下优选这些序列之一的一个 部分,特别优选两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少70个 连续的位置。 其它基于这些发酵工艺和应用的实施方案将在下面详细描述。 图5中描述了在芽孢杆菌属的革兰氏阳性细菌中合成丙酸的代谢 途径(作为丙酸代谢的一部分)。该代谢途径最终代表了柠檬酸循环 和脂肪酸代谢之间的接合部位。 如前所述,下列的酶参与了图5中显示的反应,相关的编号指示 了图中标明的各自反应步骤: (1.)琥珀酸-丙酸辅酶A转移酶, (2.)乙酸-辅酶A连接酶或合成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶 (E.C.6.2.1.1)以及 (3.)乙酸-辅酶A连接酶或合成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶 (E.C.6.2.1.1)。 对陈述的问题的解决方案以及本发明的独立的实施方案包括所有 发酵微生物的方法,在该微生物中用于合成丙丁酸的代谢途径(作为 丙酸代谢的一部分)中至少一个基因被功能性失活。 该解决方案也具有前面已经解释的优点。 对这种类型的任何工艺来说,优选情况下微生物在同样的条件下 现在只形成天然形成的丙酸量的50%,优选只形成天然形成量的10%, 特别优选不形成丙酸。 因此,正如前面对所描述的第一条代谢途径的解释那样,应该考 虑到微生物在它们的代谢方面通常所具有的高度的灵活性。 在本发明的优选方法中,下列酶中的至少一种被功能性失活: (1.)琥珀酸-丙酸辅酶A转移酶, (2.)乙酸-辅酶A连接酶或合成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶 (E.C.6.2.1.1)以及 (3.)乙酸-辅酶A连接酶或合成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶 (E.C.6.2.1.1)。 这是因为根据图5中的描述,这些活性与这里考虑的代谢途径相 关。 正如前面已经陈述的并且在本申请的实施例中描述的那样,可以 通过对地衣芽孢杆菌DSM13的基因组DNA进行测序,来鉴定几个为 定位于该途径中的酶或其亚基编码的基因。包含的基因如下(前面的 编号表示每种情况下相关的酶参与的反应): 由SEQ ID NO.35(acsA基因)、37(ytcI基因)、47(yhfL基 因)或23(acsA基因)定义的乙酸-辅酶A连接酶或合成酶或丙酸- 辅酶A连接酶或合成酶(E.C.6.2.1.1)。 从它们推演的氨基酸序列分别被标明在SEQ ID NO.36、38、48 和24中。因此可以在本发明的过程中将这些特定的基因产物鉴定为包 含在合成丙酸的代谢途径中(作为丙酸代谢的一部分)。 因此,在本发明的优选方法中,被功能性失活的酶(该酶在相关 微生物中具有天然活性)与来自地衣芽孢杆菌DSM13的下列蛋白之一 同源:由SEQ ID NO.36,38,48或24定义的乙酸-辅酶A连接酶或合 成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶(E.C.6.2.1.1)。 在本发明的优选方法中,优选通过失活基因使酶在基因水平上被 功能性失活,该基因对应于为来自地衣芽孢杆菌DSM13的下列蛋白之 一编码的核酸:由SEQ ID NO.35(acsA基因)、37(ytcI基因)、 47(yhfL基因)或23(acsA基因)定义的乙酸-辅酶A连接酶或合 成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶(E.C.6.2.1.1)。 这是因为对于所陈述的问题,优选旨在发现从起因上解决的方法, 即在分子生物学水平上使用的方法。实施例3解释了如何进行相应的 缺失;其它与此有关的表述在下面给出。 因此,在本发明的优选方法中,为了在基因水平上进行失活,使 用了在本发明上面指定的区域内与SEQ ID NO.35、37、47或23同源 的核酸之一,在每种情况下优选这些序列之一的一个部分,特别优选 两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少70个连续的位置。 本发明的另一个实施方案是使用对应于为来自地衣芽孢杆菌 DSM13的下列蛋白之一编码的核酸的基因,在微生物中、在基因水平 上对合成丙酸的代谢途径(作为丙酸代谢的一部分)进行功能性失活: 由SEQ ID NO.35(acsA基因)、37(ytcI基因)、47(yhfL基因) 或23(acsA基因)定义的乙酸-辅酶A连接酶或合成酶或丙酸-辅酶 A连接酶或合成酶(E.C.6.2.1.1)。 与前面作出的关于相应的方法相同的陈述原则上也适用于这种应 用。 因此,本发明的核酸在本发明中的优选应用是在上面指明的区域 内对与SEQ ID NO.35、37、47或23同源的序列进行功能性失活,在 每种情况下优选这些序列之一的一个部分,特别优选两个部分,其中 在每种情况下这些部分包含至少70个连续的位置。 其它基于这些发酵工艺和应用的实施方案将在下面详细描述。 在芽孢杆菌属的革兰氏阳性细菌中用于合成尸胺和/或腐胺的代 谢途径(作为赖氨酸和/或精氨酸代谢的一部分)被描述在图6(赖氨 酸和从其衍生的尸胺)和图7(精氨酸和从其衍生的腐胺)中。在本申 请中,细菌中的该代谢途径被当作一条单一的途径,它最终衍生自氨 基酸代谢的旁路途径,并在第二种情况下衍生自尿素循环。 如前所述,下列的酶参与了图6和7中显示的反应,相关的编号 指示了图中标明的各自反应步骤: (1.)赖氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.18)和/或精氨酸脱羧酶(E.C. 4.1.1.19)(图6中单独显示的反应;图7中的反应1;同样的酶能够 催化两个反应的情况也适用于此), (2.)精胺酶(E.C.3.5.1.11;图7中的步骤2)以及 (3.)鸟氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.17;图7中的步骤3)。 对陈述的问题的解决方案以及本发明的独立的实施方案包括所有 发酵微生物的方法,在该微生物中用于合成尸胺和/或腐胺的代谢途径 (作为赖氨酸和/或精氨酸代谢的一部分)中至少一个基因被功能性失 活。 该解决方案也具有前面已经解释的优点。 对这种类型的任何工艺来说,优选情况下微生物在同样的条件下 现在只形成天然形成的尸胺和/或腐胺量的50%,优选只形成天然形成 量的10%,特别优选不形成尸胺和/或腐胺。 因此,正如前面对所描述的第一条代谢途径的解释那样,应该考 虑到微生物在它们的代谢方面通常所具有的高度的灵活性。 在本发明的优选方法中,下列酶中的至少一种被功能性失活: (1.)赖氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.18)和/或精氨酸脱羧酶(E.C. 4.1.1.19), (2.)精胺酶(E.C.3.5.1.11)以及 (3.)鸟氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.17)。 这是因为根据图6和7中的描述,这些活性与这里考虑的代谢途 径相关。 正如前面已经陈述的并且在本申请的实施例中描述的那样,可以 通过对地衣芽孢杆菌DSM13的基因组DNA进行测序,来鉴定几个为 定位于该途径中的酶或其亚基编码的基因。包含的基因如下(前面的 编号表示每种情况下相关的酶参与的反应): (1.)由SEQ ID NO.5(speA基因)或39(speA基因)定义的赖 氨酸和/或精氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19),以及 (2.)由SEQ ID NO.49(ywhG基因)定义的精胺酶(E.C.3.5.1.11)。 从它们推演的氨基酸序列分别被标明在SEQ ID NO.6、40和50 中。因此可以在本发明的过程中将这些特定的基因产物鉴定为包含在 合成尸胺和/或腐胺的代谢途径(作为赖氨酸和/或精氨酸代谢的一部 分)中。 因此,在本发明的优选方法中,被功能性失活的酶与来自地衣芽 孢杆菌DSM13的下列蛋白之一同源,该酶在相关微生物中具有天然活 性: (1.)由SEQ ID NO.6或40定义的赖氨酸和/或精氨酸脱羧酶(E.C. 4.1.1.18或E.C.4.1.1.19),以及 (2.)由SEQ ID NO.50定义的精胺酶(E.C.3.5.1.11)。 在本发明的优选方法中,优选通过失活基因使酶在基因水平上被 功能性失活,该基因对应于为来自地衣芽孢杆菌DSM13的下列蛋白之 一编码的核酸: (1.)由SEQ ID NO.5(speA基因)或39(speA基因)定义的赖 氨酸和/或精氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19),以及 (2.)由SEQ ID NO.49(ywhG基因)定义的精胺酶(E.C.3.5.1.11)。 这是因为对于所陈述的问题,本发明优选旨在发现从起因上解决 的方法,即在分子生物学水平上使用的方法。实施例3解释了如何进 行相应的缺失;其它与此有关的表述在下面给出。 因此,在本发明的优选方法中,为了在基因水平上进行失活,使 用了在本发明上面指定的区域内与 (1.)SEQ ID NO.5或39以及 (2.)49 同源的核酸之一,在每种情况下优选这些序列之一的一个部分,特别 优选两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少70个连续的位置。 本发明的另一个实施方案是使用对应于为来自地衣芽孢杆菌 DSM13的下列蛋白之一编码的核酸的基因,在微生物中、在基因水平 上对合成尸胺和/或腐胺的代谢途径(作为赖氨酸和/或精氨酸代谢的一 部分)进行功能性失活: (1.)由SEQ ID NO.5(speA基因)或39(speA基因)定义的赖 氨酸和/或精氨酸脱羧酶(E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19),以及 (2.)由SEQ ID NO.49(ywhG基因)定义的精胺酶(E.C.3.5.1.11)。 与前面作出的关于相应的方法相同的陈述原则上也适用于这种应 用。 因此,本发明的核酸在本发明中的优选应用是在上面指明的区域 内对与 (1.)SEQ ID NO.5或39以及 (2.)49 同源的序列进行功能性失活,在每种情况下优选这些序列之一的一个 部分,特别优选两个部分,其中在每种情况下这些部分包含至少70个 连续的位置。 其它基于这些发酵工艺和应用的实施方案将在下面详细描述。 在上述5条代谢途径的每一条上的基因和/或核酸的本发明所述应 用的优选实施方案中,功能性失活发生在微生物发酵过程中。 这是因为按照陈述的问题,目的是在基因水平上改善发酵。在通 过这些基因和/或核酸进行了相应修饰的微生物的发酵中,预计有气味 和/或有毒的物质的量将少于用未修饰的菌株产生的量。这种优点,当 出现在发酵过程中时,对于本发明来说是优选的,因为它对生产工艺 即发酵工艺和随后的后处理都有有利的影响。 在任何这种类型的优选应用中(如果存在的话),随着优选性的 增加,每条代谢途径((1.)合成异戊酸的途径,(2.)合成2-甲基丁酸和 /或异丁酸的途径,(3.)合成丁醇和/或丁酸的途径,(4)合成丙酸的途径 和/或(5.)合成尸胺和/或腐胺的途径)中提到的基因中的2、3、或4个 被失活。 这是因为,正如已经解释的那样,在个别情况下,微生物可以通 过激活替代途径或至少是能催化类似反应的酶而避开失活,从而继续 形成相关的有气味和/或有毒物质。这个问题具体来说可以通过阻断多 个单独的反应来解决。 在任何这种类型的优选应用中,随着优选性的增加,代谢途径((1.) 合成异戊酸的途径,(2.)合成2-甲基丁酸和/或异丁酸的途径,(3.)合成 丁醇和/或丁酸的途径,(4)合成丙酸的途径和/或(5.)合成尸胺和/或腐 胺的途径)中的2、3、4或5条(如果相关微生物中存在的话)被至 少部分阻断。 这是因为,首先,单个反应的失活可能阻断多条这样的途径。例 如,这适用于出现在前3个提到的代谢途径中的由SEQ ID NO.9,11 或27(yusJ基因)定义的丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.25);或者 适用于下面的3个酶或酶组,它们同等地参与了前面提到的两条途径: 由SEQ ID NO.46定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二酸脱氢酶 E1(E.C.1.2.4.2),由SEQ ID NO.10、12、22或28定义的酰基辅酶A 脱氢酶(E.C.1.3.99.-)的亚基,以及由SEQ ID NO.16、18、20或42定 义的烯酰辅酶水合酶(蛋白)(E.C.4.2.1.17)。在这些情况中,酶的活 性也是参照上述的和图中标明的反应来确定的。 其次,可以通过众所周知的分子生物学方法平行地失活多个基因, 以便原则上可以关闭所有这些途径,并获得相应的所需要的发酵工艺。 在所有这些本发明的基因和/或描述的核酸的应用的一个替代实 施方案中,在每种情况下,使用为无活性蛋白编码并具有点突变的核 酸。 这种类型的核酸可以通过已知的点突变方法产生。这样的方法在 例如相关的手册中有描述,例如Fritsch,Sambrook和Maniatis的《分 子克隆实验指南》(冷泉港实验室出版社,纽约,1989)。此外,现 在有大量的商业化制作的试剂盒可以使用,例如Stratagene公司(La Jolla,USA)的Quick试剂盒。其原理是合成具有单个交换的寡 核苷酸(错配引物),然后与单链形式的基因杂交;随后的DNA聚合 产生了相应的点突变。为了达到这个目的,可能使用这些基因各自的 种特异性序列。由于高度的同源性,在本发明中在序列表中提供的核 苷酸序列基础上执行该反应是可能的和特别有利的。这些序列也可以 用来为相关的种设计适合的错配引物。 在所有这些本发明的基因和/或描述的核酸的应用的一个替代实 施方案中,在每种情况下使用了具有缺失突变或插入突变的核酸,优 选包括边界序列,在每种情况下包含蛋白编码区的至少70个到150个 核酸位置。 这些方法对于本专业人员来说也是熟知的。因此使用限制性内切 酶在适当的转化载体上切除相关基因的一部分,然后将载体转入目的 宿主,通过直到那时仍有可能的同源重组将有活性的基因用无活性的 拷贝替代,从而有可能防止宿主细胞中一种或多种描述的基因产物的 形成。在插入突变的实施方案中,可能只需要在完整的基因中间导入 另一个基因例如选择性标记,或用其替换基因的一部分。突变事件的 表型检查可以通过已知的方式进行。 为了保证每种情况下在导入到细胞中的缺陷基因与内源性存在于 例如染色体上的完整基因拷贝之间的这种重组事件的必然出现,根据 本领域的现有知识,每种情况下在不一致部分的两边界序列中需要有 至少70到150个连续的核酸位置是一致的,位于它们之间的部分并不 重要。因此,优选的实施方案中,包含的两个侧翼区至少有一个具有 这样的大小。 在这种应用的替代实施方案中,使用的核酸含有总共两个核酸片 段,它们在每种情况下包含至少70个到150个核酸位置,并且至少部 分、优选完全位于蛋白编码区的侧翼。关于这一点,可以通过已知的 方法从已知的序列开始确定侧翼区,例如以基因组DNA制备物为模板 借助外向方向的PCR引物(锚定PCR)。这是因为为了通过同源重组 交换两个基因拷贝并不强制要求片段为蛋白编码。根据本发明,可以 在序列表中指示的核苷酸序列的基础上为其它种的革兰氏阳性细菌, 其中特别是芽孢杆菌属的菌种设计为此所需的引物。作为这种实验方 法的一种替代方式,有可能从例如枯草芽孢杆菌数据库、例如法国巴 黎的巴斯德研究所的SubtiList数据库 (http://genolist.pasteur.fr/SubtiList/genome.cgi)或实施例2中指定的数 据库中获得这样的区域,它们至少有一部分为相关菌种的非编码基因。 具体来说,本发明的目的在于提供遗传修饰的微生物用于生物技 术生产。因此,至少一个基因被功能性失活的每个微生物都代表本发 明的一个实施方案,其中该基因对应于为下面的一种地衣芽孢杆菌 DSM13的蛋白编码的核酸: -由SEQ ID NO.1定义的推测的支链氨基酸氨基转移酶(E.C. 2.6.1.42), -由SEQ ID NO.3定义的推测的支链氨基酸氨基转移酶(E.C. 2.6.1.42), -由SEQ ID NO.5(speA基因)定义的赖氨酸和/或精氨酸脱羧酶 (SpeA蛋白;E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19), -由SEQ ID NO.7(yugJ基因)定义的NADH依赖性丁醇脱氢酶 A(YugJ蛋白;E.C.1.1.1.--), -由SEQ ID NO.9定义的丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.25)或 酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), -由SEQ ID NO.11定义的丁酰辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.25)或 酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), -由SEQ ID NO.13定义的3-羟基丁酰辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.157), -由SEQ ID NO.15定义的推测的烯酰辅酶A水合酶蛋白(E.C. 4.2.1.17), -由SEQ ID NO.17定义的可能的烯酰-(3-羟基异丁酰)-辅酶A水 解酶蛋白, -由SEQ ID NO.19(echA8基因)定义的可能的烯酰辅酶A水合 酶(EchA8蛋白;E.C.4.2.1.17), -由SEQ ID NO.21定义的酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), -由SEQ ID NO.23(acsA基因)定义的乙酸-辅酶A连接酶或丙 酸-辅酶A连接酶(或合成酶,AcsA蛋白,E.C.6.2.1.1), -由SEQ ID NO.25(yngF基因)定义的3-羟基丁酰辅酶A脱水 酶(YngF蛋白;E.C.4.2.1.55), -由SEQ ID NO.27(yusJ基因)定义的丁酰辅酶A脱氢酶(YusJ 蛋白;E.C.1.3.99.25)或酰基辅酶A脱氢酶(E.C.1.3.99.-), -由SEQ ID NO.29(ykwC基因)定义的3-羟基异丁酸脱氢酶 (YkwC蛋白;E.C.1.1.1.31)或氧化还原酶(E.C.1.1.-.-), -由SEQ ID NO.31定义的可能的磷酸丁酰转移酶(E.C. 2.3.1.19), -由SEQ ID NO.33定义的可能的丁酸激酶(E.C.2.7.2.7), -由SEQ ID NO.35(acsA基因)定义的乙酸-辅酶A连接酶或合 成酶或丙酸-辅酶A连接酶或合成酶(AcsA蛋白;E.C.6.2.1.1), -由SEQ ID NO.37(ytcI基因)定义的乙酸-辅酶A连接酶或丙酸 -辅酶A连接酶(Ytcl蛋白;E.C.6.2.1.1), -由SEQ ID NO.39(speA基因)定义的赖氨酸和/或精氨酸脱羧 酶(speA蛋白;E.C.4.1.1.18或E.C.4.1.1.19), -由SEQ ID NO.41(ysiB基因)定义的可能的烯酰辅酶A水合 酶(E.C.4.2.1.17), -由SEQ ID NO.43定义的3-羟基酰基辅酶A脱氢酶(E.C. 1.1.1.35)类似物, -由SEQ ID NO.45定义的3-甲基-2-酮丁酸脱氢酶或2-酮戊二酸脱 氢酶E1(E.C.1.2.4.2), -由SEQ ID NO.47(yhfL基因)定义的可能的乙酸-辅酶A连接酶 或丙酸-辅酶A连接酶(YhfL蛋白;E.C.6.2.1.1)或酸-辅酶A连接酶 (E.C.6.2.1.-),或 -由SEQ ID NO.49(ywhG基因)定义的精胺酶(E.C.3.5.1.11)。 就此而言,“对应”意味着在每种情况下被考虑的生物体基因编 码的基因产物具有上述的各自代谢途径中的同样的生物化学活性。同 时,一般来说,该生物体中体内翻译的所有那些基因在每种情况下与 来自地衣芽孢杆菌的基因显示出最高的同源性(通常高于40%的同一 性,如同通过实施例2中进行的两个序列的比对所发现的那样)。 其中,根据上面的陈述,在每种情况下随着优选性的增加,微生 物中每条代谢途径((1.)合成异戊酸的途径,(2.)合成2-甲基丁酸和/ 或异丁酸的途径,(3.)合成丁醇和/或丁酸的途径,(4)合成丙酸的途径和 /或(5.)合成尸胺和/或腐胺的途径)中提到的基因中的2、3、或4个被 失活。 此外,根据上面的陈述,在每种情况下随着优选性的增加,微生 物中的代谢途径((1.)合成异戊酸的途径,(2.)合成2-甲基丁酸和/或异 丁酸的途径,(3.)合成丁醇和/或丁酸的途径,(4)合成丙酸的途径和/或 (5.)合成尸胺和/或腐胺的途径)中的2、3、4或5条被至少部分阻断。 此外,其中在每种情况下,优选的微生物是细菌。 这是因为它们对于生物技术生产来说特别重要。另一方面,芽孢 杆菌属的微生物的相关途径已经被描述。 其中在每种情况下优选的微生物是革兰氏阴性细菌,特别是大肠 杆菌、克雷伯氏杆菌、假单胞菌或黄单胞菌属的细菌,特别是大肠杆 菌K12、大肠杆菌B或植生克雷伯氏杆菌(klebsiella planticola)的菌 株,最特别的是大肠杆菌BL21(DE3)、大肠杆菌RV308、大肠杆菌 DH5α、大肠杆菌JM109、大肠杆菌XL-1或植生克雷伯氏杆菌(Rf)的衍 生菌株。 这是因为它们是用于基因的分子生物学操作,例如克隆(参见实 施例)的重要菌株,此外也是重要的生产菌株。 作为替代的方案,在每种情况下,革兰氏阳性细菌的微生物是优 选的,特别是芽孢杆菌、葡萄球菌或棒状杆菌属的细菌,更特别是缓 慢芽孢杆菌(Bacillus lentus)、地衣芽孢杆菌(B.licheniformis)、解 淀粉芽孢杆菌(B.amyloliquefaciens)、枯草芽孢杆菌(B.subtilis)、 球形芽孢杆菌(B.globigii)或嗜碱芽孢杆菌(B.alcalophilus)、肉葡 萄球菌(Staphylococcus carnosus)或谷氨酸棒状杆菌(Corynebacterium glutamicum)菌株,其中非常特别优选的是地衣芽孢杆菌DSM13。 这是因为这些菌株对于生物技术生产有价值的产物和蛋白来说是 特别重要的,因为它们天然能够将产物和蛋白分泌到周围的培养基。 另一方面,它们与用于本申请的地衣芽孢杆菌更加相近,因此在每种 情况下描述的和从公开的序列中得出的工作步骤,随着与地衣芽孢杆 菌DSM13得亲缘程度增加将进行得更为成功。因此,可以假定例如序 列表中指示的一个基因,在经过点突变后,可以在相关菌种中直接用 于缺失突变,而不需要为此目的从菌株本身中分离同源基因。 具体来说,本发明的目的在于改进发酵工艺。因此,上面描述的 本发明的发酵微生物的每种方法都代表了本发明的实施方案。 这些方法和上述的方法在每种情况下涉及对描述的5条代谢途径 之一的影响,这些方法具体来说生产了有价值的产品,特别是低分子 量化合物或蛋白。 这是因为它们是通过微生物发酵进行生物技术生产的基本应用领 域。 在每种情况下,在优选的方法中低分子量化合物是天然产物、膳 食补剂或药物相关的化合物。 这是因为它们是通过微生物发酵进行生物技术生产的重要产品 组。 在这样的通过微生物发酵生产蛋白的生物技术方法中,在每种情 况下优选方法中的蛋白是酶,特别是α-淀粉酶、蛋白酶、纤维素酶、 脂酶、氧化还原酶、过氧化物酶、漆酶、氧化酶和半纤维素酶中的一 种。 这是因为它们是在工业规模上生产的重要酶类,可以掺入到例如 去污剂或清洁剂组合物中。 此外,本发明提供的基因产物可用于其它的应用。因此,本发明 也可以通过在适合于本发明基因产物的生物化学性质的反应混合物或 过程中使用任何该基因产物来执行,这些基因产物如前所述参照SEQ ID NO.2、4、6、8、10、12、14、16、18、20、22、24、26、28、30、 32、34、36、38、40、42、44、46、48或50来确定。 其中优选的应用包括用于(1.)合成异戊酸、(2.)合成2-甲基丁酸和 /或异丁酸、(3.)合成丁醇和/或丁酸、(4.)合成丙酸和/或(5.)合成尸胺 和/或腐胺,在条件适合时可以与其它的酶适当组合使用。 因此,所述的代谢途径的产物是简单的有机化学化合物,它们在 化学中肯定有需要,例如将它们用作更复杂的合成的起始材料。通过 使用适当的酶可以使其制备得到相当的简化,特别是包含了立体化学 反应时,因为在大多数情况下,这些酶特异性地形成一种对映体。当 这样的合成路线中至少有一个反应步骤由生物催化剂催化时,所用的 术语叫做生物转化。本发明的所有基因产物在原则上都适用于此。 下面的实施例将对本发明进行进一步的说明。 实施例 所有的分子生物学工作步骤都参照例如在Fritsch,Sambrook和 Maniatis的手册《分子克隆实验指南》(冷泉港实验室出版社,纽约, 1989)中或类似的相关工作中指出的标准方法来进行。酶和构建试剂 盒的使用参照各自制造商的说明书。 实施例1 从地衣芽孢杆菌DSM13中鉴定SEQ ID NO.1、3、5、7、9、11、 13、15、17、19、21、23、25、27、29、31、33、35、37、39、41、 43、45、47和49中显示的核酸 通过标准方法从地衣芽孢杆菌DSM13菌株中制备基因组DNA, 任何人都可以从Deutsche Sammlung von Mikroorganismen und Zellkulturen GmbH,Mascheroder Weg 1b,38124 Braunschweig (http://www.dsmz.de)获得该菌株,将基因组DNA机械分级,然后在0.8% 的琼脂糖凝胶中通过电泳进行分级。为了对较小的片段进行鸟枪法克 隆,将大小在2到2.5kb的片段从琼脂糖凝胶上洗脱下来,脱磷酸化, 然后作为平末端片段连接到载体pTZ19R-Cm的SmaI限制性酶切位 点中。该载体是从Fermentas(St.Leon-Rot)获得的质粒pTZ19R的衍生 物,被赋予了氯霉素抗性。这样就获得了较小片段的基因文库。在第 二次鸟枪法克隆中,通过酶SauIIIaI部分消化获得的基因组片段被连 接到Stratagene公司(La Jolla,USA)的SuperCos 1载体系统(“粘粒 载体试剂盒”)中,从而产生了涵盖主要是较大片段的基因文库。 从用相关基因文库转化获得的大肠杆菌DH5α中分离相关的重组 质粒并进行序列测定(D.Hannahan(1983):对大肠杆菌转化的研究, J.Mol.Microbiol.,166卷,557-580页)。在这种情况下使用染料终止方 法(染料终止剂化学),通过自动测序仪MegaBACE 1000/4000 (Amersham Bioscience,Piscataway,USA)和ABI Prism 377(Applied Biosystems,Foster City,USA)进行。 通过这种方法,获得了本申请的序列表中指示的序列SEQ ID NO. 1、3、5、7、9、11、13、15、17、19、21、23、25、27、29、31、33、 35、37、39、41、43、45、47和49。从它们推演出的氨基酸序列,分 别显示在SEQ ID NO.2、4、6、8、10、12、14、16、18、20、22、24、 26、28、30、32、34、36、38、40、42、44、46、48和50中,每个的 号码比相关的核酸的号码高1。 实施例2 序列同源性 在确定了实施例1中的DNA和氨基酸序列后,通过在数据库 GenBank(国家生物技术信息中心NCBI,国立卫生研究院,Bethesda, MD,USA;http://www.ncbi.nlm.nih.gov)、英国剑桥的EMBL欧洲生 物信息学研究所(EBI)(http://www.ebi.ac.uk)、Swiss-Prot(日内 瓦生物信息学(GeneBio)S.A.,日内瓦,瑞士, http://www.genebio.com/sprot.html)和PIR(蛋白信息资源,国家生物 医学研究基金会,Georgetown大学医学中心,华盛顿,DC,USA, http://www.pir.georgetown.edu)中进行搜索,可以确定到目前为止公开 的在每种情况下最相似的同源序列。在这种情况下选择nr(不重复的) 选项。 被确定的DNA和氨基酸序列通过比对进行相互比较,以确定同源 程度;用于这种比较的计算机程序是VectorSuite第七版,它可 以从Informax公司(Bethesda,USA)获得。在这种情况下,使用该程 序的标准参数,意味着对于DNA序列的比较来说,K-元组大小(tuple size)是2,最佳对角线数量为4,窗口大小为4,间隙罚分是5,间隙 断开罚分(gap opening penalty)是15,间隙扩展罚分是6.66。对于氨 基酸序列的比较来说,使用下面的标准参数:K-元组大小是1,最佳对 角线数量为5,窗口大小为5,间隙罚分是3,间隙断开罚分是10,间 隙扩展罚分是0.1。这些序列比较的结果汇编在下面的表1中,此外表 中还包含了各自酶的名称、功能、E.C.编号和相关的代谢途径。目前已 知的酶的编号与上述的数据库中的命名一致。 表1:与实施例1中确定的基因和蛋白最相似的相应的基因和蛋白 其中的含义是: ID本申请的序列表中指示的SEQ ID NO.; E.C.No.按照国际酶分类(IUBMB的酶命名)的编号。 ID 酶的名称(可 能的基因)和 适当的其它信 息 E.C.No. 代谢途径 在DNA水平上 与最相关的序 列的同一性% 在蛋白水平上 与最相关的序 列的同一性% 1,2 推测的支链氨 基酸氨基转移 酶 2.6.1.42 缬氨酸/异亮 氨酸代谢 与 gb|AE017003. 1|(B.cereus ATCC 14579 的18段完整 的基因组序列 中的第6段) 具有62.40% 的同一性 与B.anthracis Ames的氨基转 移酶IV (NP_655296.1) 具有69%的同 一性 3,4 推测的支链氨 基酸氨基转移 酶 2.6.1.42 缬氨酸/异亮 氨酸代谢 与 emb|Z49992.1| BS CELABCD (B.subtilis 的基因celA、 celB、celC、 celD和ywaA) 具有73.80% 的同一性 与B.subtilis 168的支链氨 基酸氨基转移 酶 (NP_391734.1) 具有79%的同 一性 5,6 赖氨酸和/或 精氨酸脱羧酶 (speA) 4.1.1.18或 4.1.1.19 尸胺和/或腐 胺合成(赖氨 酸和/或精氨 酸代谢) 与 emb|X58433.1| BS CAD DNA (B.subtilis赖 氨酸脱羧酶的 cad基因)具 有74.00%的 同一性 与B.subtilis的 赖氨酸脱羧酶 (NP_389346; A54546)具有 85%的同一性 7,8 NADH依赖性 丁醇脱氢酶A (yugJ) 1.1.1.- 丁酸代谢 与 emb|Z93934.1| BS Z93934 (B.subtilis从 patB到yugK 的基因组 DNA片段)具 有76.30%的 同一性 与B.subtilis 168的NADH 依赖性丁醇脱 氢酶 (NP_391015.1) 具有89%的同 一性 9,10 酰基辅酶A脱 氢酶(原文 如此,即在序 列表中更经常 被标明的)/ 丁酰辅酶A脱 氢酶 1.3.99.- /1.3.99.25 亮氨酸代谢 缬氨酸/异亮 氨酸代谢,丁 酸代谢 与 emb|Z49782.1| BS DNA320D (B.subtilis染 色体DNA 320-321度的 区域)具有 74.70%的同一 性 与B.cereus ATCC 14579的 短链特异性酰 基辅酶A脱氢 酶 (NP_835003.1) 具有82%的同 一性 11,12 酰基辅酶A脱 氢酶(原文 如此,即在序 列表中更经常 被标明的)/ 丁酰辅酶A脱 氢酶。第一个 密码子在体内 应该被翻译成 甲硫氨酸。 1.3.99.- 亮氨酸代谢 与 emb|Z49782.1| BS DNA320D (B.subtilis染 色体DNA 320-321度的 区域)具有 59.30%的同一 性 与B.anthracis Ames的酰基辅 酶A脱氢酶 (NP_653803.1) 的C-末端结构 域具有63%的 同一性 13,14 3-羟基丁酰辅 酶A脱氢酶 1.1.1. 157 丁酸代谢 与 gb|AE017015. 1|(B.cereus ATCC 14579 的18段完整 的基因组序列 中的第18段) 具有62.40% 的同一性 与B.anthracis Ames的3-羟 基酰基辅酶A 脱氢酶 (NP_653804.1) 的NAD结合结 构域具有65% 的同一性 15,16 推测的烯酰辅 酶A水合酶蛋 白 4.2.1.17 亮氨酸代谢, 缬氨酸/异亮 氨酸代谢 与 emb|Y14078.1| BS Y14078(B. subtilis的染色 体DNA中位 于glyB-prsA 区域下游的 8.7Kb片段) 具有61.00% 的同一性 与B.subtilis 168的YhaR (CAB12828.2) 具有58%的同 一性 17,18 可能的烯酰 -(3-羟基异丁 酰)-辅酶A 水解酶蛋白 尚未指派 亮氨酸代谢, 缬氨酸/异亮 氨酸代谢 与 gb|AE017031. 1|(B.anthracis Ames的18段 完整的基因组 序列中的第8 段)具有 61.90%的同一 性 与B.cereus ATCC 14579的 3-羟基异丁酰 辅酶A水解酶 (NP_832055.1; AAP09256)具 有62%的同一 性 19,20 可能的烯酰辅 酶A水合酶 (echA8)。第一 个密码子在体 内应该被翻译 成甲硫氨酸。 4.2.1.17 亮氨酸代谢, 缬氨酸/异亮 氨酸代谢 与 gb|AC084761. 2|(Gallus gallus的 WAG-69H2克 隆的完整序 列)具有 43.50%的同一 性 与B subtilis 168的3-羟基 丁酰辅酶A脱 水酶 (NP_390732.1) 具有48%的同 一性 21,22 酰基辅酶A脱 氢酶 1.3.99.- 亮氨酸代谢, 缬氨酸/异亮 氨酸代谢 与 gb|AE015940. 1|(Clostridium tetani E88的 10段完整的基 因组序列中的 第5段)具有 49.90%的同 一性 与B.cereus ATCC 14579的 酰基辅酶A脱 氢酶 (NP_832051.1) 具有61%的同 一性 23,24 乙酸-辅酶A 合成酶(因此 指示在序列表 中)或丙酸辅 酶A连接酶 (acsA) 6.2.1.1 丙酸代谢 与 dbj|AP001511. 1|(B. halodurans的 基因组DNA 的14段中的 第5段)具有 63.00%的同一 性 与B. halodurans的 乙酰-辅酶A合 成酶 (NP_242003.1) 具有61%的同 一性 25,26 3-羟基丁酰辅 酶A脱水酶 (yngF) 4.2.1.55 丁酸代谢 与 emb|Y13917.1| BS Y13917(B. subtilis的 ppsE、yngL、 yngK、yotB、 yngJ、yngI、 yngH、yngG 和yngF基因 以及ppsD和 yngE的部分 基因)具有 63.8%的同一 性 与B.subtilis的 羟基丁酰辅酶 A脱水酶 (AAF32340.1) 具有65%的同 一性 27,28 酰基辅酶A脱 氢酶(原文 如此,即在序 列表中更经常 被标明的)/ 丁酰辅酶A脱 氢酶(yusJ) 1.3.99./1.3 .99. 25 亮氨酸代谢, 缬氨酸/异亮 氨酸代谢,丁 酸代谢 与 emb|Y13917.1| BS Y13917(B. subtilis的 ppsE、yngL、 yngK、yotB、 yngJ、yngI、 yngH、yngG和 yngF基因以及 ppsD和yngE 的部分基因)具 有72.90%的同 一性 与B.subtilis 168的丁酰辅 酶A脱氢酶 (NP_389708.1) 具有82%的同 一性 29,30 3-羟基异丁酸 脱氢酶/假定 的氧化还原酶 (原文如此, 即在序列表中 更经常被标 明)(ykwC) 1.1.1.31或 1.1.-.- 缬氨酸代谢 与 emb|AJ222587.1| BS16829KB(B. subtilis从ykwC 基因到cse15基 因的29kB的 DNA片段)具有 72.80%的同一 性 与B.subtilis 168的3-羟基 异丁酸脱氢酶 (NP_389279.1) 具有81%的同 一性 31,32 可能的磷酸丁 酰转移酶 2.3.1.19 丁酸代谢 与 gb|S81735.1| S81735(亮氨 酸脱氢酶)具 有46.30%的 同一性 与B.subtilis 168的磷酸丁 酰转移酶 (NP_390289.1) 具有65%的同 一性 33,34 可能的丁酸激 酶 2.7.2.7 丁酸代谢 与 emb|Z99116.2| BS UB0013(B. subtilis的完整 基因组的21段 中的第13段:从 2409151到 2613687)具有 72.50%的同一 性 与B.subtilis 168的支链脂 肪酸激酶 (NP_390287.1) 具有80%的同 一性 35,36 乙酰-辅酶A 合成酶(因此 指示在序列表 中)或丙酸辅 酶A连接酶 (acsA) 6.2.1.1 丙酸代谢 与 emb|Z99119.2| BS UB0016(B. subtilis的完整 基因组的21段 中的第16段: 从3013458到 3213379)具有 74.90%的同一 性 与B.subtilis 168的乙酰-辅 酶A合成酶 (NP_390846.1) 和B.subtilis 的乙酸-辅酶A 连接酶 (P39062, S39646)具有 81%的同一性 37,38 乙酸-辅酶A 连接酶(因此 指示在序列表 中)或丙酸辅 酶A连接酶 (ytcI)。第一个 密码子在体内 应该被翻译成 甲硫氨酸。 6.2.1.1 丙酸代谢 与 emb|Z99119.2| BS UB0016 (B.subtilis 的完整基因组 的21段中的 第16段:从 3013458到 3213379)具有 70%的同一性 与B.subtilis 168的乙酸-辅 酶A连接酶 (NP_390834.1, E69989)具有 73%的同一性 39,40 赖氨酸和/或 精氨酸脱羧酶 (speA) 4.1.1.18 or 4.1.1.19 尸胺和/或腐 胺合成(赖氨 酸和/或精氨 酸代谢) 与 emb|Z99104.2| BS UB0001 (B.subtilis 的完整基因组 的21段中的 第1段:从1 到213080)具 有63.40%的 同一性 与B.subtilis 168的赖氨酸 脱羧酶 (NP_387908.1) 和B.perfrigens 的赖氨酸脱羧 酶(NP_976355) 具有62%的同 一性 41,42 可能的烯酰辅 酶A水合酶 (ysiB) 4.2.1.17 亮氨酸代谢, 缬氨酸/异亮 氨酸代谢 与 emb|Z75208.1| BS Z75208 (B.subtilis的基 因组序列的 89009bp)具有 70.30%的同一 性 与B.subtilis 168的3-羟基 丁酰辅酶A脱 水酶 (NP_390732.1) 具有73%的同 一性 43,44 3-羟基酰基辅 酶A脱氢酶类 似物 1.1.1.35 异亮氨酸代 谢 与 emb|Z99120.2| BS UB0017 (B.subtilis 的完整基因组 的21段中的 第17段:从 3213330到 3414388)具有 71.60%的同一 性 B.subtilis 168 的3-羟基酰基 辅酶A脱氢酶 (NP_391163.1) 具有76%的同 一性 45,46 3-甲基-2-酮 丁酸脱氢酶 /2-酮戊二酸 脱氢酶E1组 分(原文如此, 即在序列表中 更经常被标明 的) 1.2.4.2 亮氨酸代谢, 缬氨酸/异亮 氨酸代谢 与 emb|X54805.1| BS ODHA(B. subtilis的2-酮 戊二酸脱氢酶 的odhA基因) 具有75.70% 的同一性 与B.subtilis 的2-酮戊二酸 脱氢酶E1亚 基 (CAB13829.2) 具有78%的同 一性 47,48 可能的酸-辅 酶A连接酶 (yhfL) 6.2.1.- 丙酸代谢 与 gb|AE017001. 1|(B.cereus ATCC 14579 的18段完整 的基因组序列 中的第4段) 具有62.20% 的同一性 与B.subtilis 168的长链脂 肪酸-辅酶A连 接酶 (NP_388908.1) 具有72%的同 一性 49,50 精胺酶 (ywhG) 3.5.1.11 尸胺和/或腐 胺合成(赖氨 酸和/或精氨 酸代谢) 与B.subtilis 的BSUB0020 基因 (Genebank 中的完整基因 组序列)具有 80.9%的同一 性 与B.subtilis 168的精胺酶 (精胺尿素水 解酶)(P70999) 具有95%的同 一性 显然,发现的基因和从其推断的基因产物分别是新的基因和蛋白, 与迄今为止公开的现有技术中的基因和蛋白有显著的不同。 实施例3 地衣芽孢杆菌中SEQ ID NO.1、3、5、7、9、11、13、15、17、 19、21、23、25、27、29、31、33、35、37、39、41、43、45、47和 49中显示的基因中的一个或多个的功能性失活 制备缺失载体的原理 这些基因中的每个可以通过例如所谓的缺失载体来进行功能性失 活。该方法被描述在例如J.等(1991)的论文“解淀粉芽孢 杆菌的遗传操作(Genetic manipulation of Bacillus amyloliquefaciens)”; J.Biotechnol.,19卷,221-240页中。 适合于此的载体是pE194,其特征被描述在T.J.Gryczan等(1982) 的论文“质粒pE194在枯草芽孢杆菌中的复制和不相容性质”,J. Bacteriol.,152卷,722-735页中。该缺失载体的优点是它具有温度依赖 性的复制起点。pE194在被转化的细胞中能够在33℃下复制,所以最 初在该温度下筛选成功的转化。然后将含有载体的细胞在42℃下培 养。缺失载体在该温度下不再复制,并施加选择压力使质粒通过以前 选择的同源区域整合到染色体中。然后通过第二个同源区域发生的第 二次同源重组导致将载体与完整的基因拷贝一起从染色体上切除,从 而在体内删除位于染色体上的基因。第二次重组的另一种可能性是整 合的逆反应,意味着载体重组出染色体,因此染色体上的基因将完整 保留。因此必须通过现有的方法对基因缺失进行检测,例如在用适当 的酶对染色体DNA进行限制性消化后进行southern杂交检测,或在 PCR技术的帮助下在被扩增的区域的大小的基础上进行检测。 因此必需选择被删除基因的两个同源区域,在每种情况下每个区 域包含至少70个碱基对,例如位于被选定基因的5’区域和3’区域。它 们被克隆到载体中,以此方式使得它们位于失活蛋白的编码部分的两 侧,或直接相连,不含中间的区域。这样就获得了缺失载体。 本文涉及的基因的删除 本发明的缺失载体是通过对每种情况下这些目的基因中的一个基 因的5’和3’区域进行PCR扩增来构建的。序列表中显示的序列SEQ ID NO.1、3、5、7、9、11、13、15、17、19、21、23、25、27、29、31、 33、35、37、39、41、43、45、47和49可用于设计适合的引物,它们 来源于地衣芽孢杆菌,但是由于预期的同源性,应该也适合于其它菌 种,特别是芽孢杆菌属的菌种。 两个扩增的区域经过适当的中间克隆,以直接相连的方式克隆到 用于这种操作的载体上,例如在适合于大肠杆菌的克隆步骤的pUC18 载体上。 下一步是亚克隆到被选择用来缺失的载体pE194中,然后将其转 化到枯草芽孢杆菌DB 104中,这可以通过例如原生质体转化的方法, 参考Chang & Cohen(1979;“用质粒DNA高频率转化枯草芽孢杆菌的 原生质体”;Molec.Gen.Genet.(1979),168卷,111-115页)。所有的工 作步骤必须在33℃下进行,以确保载体的复制。 接下来,经过了中间克隆的载体通过原生质体转化方法转化到所 需的宿主菌株,在此情况下是地衣芽孢杆菌中。通过这种方法获得并 通过常规方法(通过质粒的抗性标记进行筛选;通过质粒制备和插入 片段的PCR检查)被鉴定为阳性的转化子随后在42℃下培养,加入 红霉素造成对质粒存在的选择压力。缺失质粒不能在该温度下复制, 只有其中的载体整合到了染色体上的细胞能够存活,这种整合最可能 发生在同源的或一致的区域中。然后可以通过在无红霉素选择压力下 于33℃培养来诱导缺失载体的切除,染色体编码的基因被完全从染色 体上删除。最后在用适当的酶对染色体DNA进行限制性消化后通过 southern杂交检查删除的成功。 这种相关基因被删除的转化子一般还可以通过限制形成由相关的 代谢途径产生的有气味或有毒的物质来鉴别。在细胞不具有合成相关 化合物的替代途径的情况下,相关的代谢途径被完全阻断,从而使该 化合物完全不再形成,通过这种方式修饰的菌株不再具有相关有气味 的成分。 附图简述 图1:形成异戊酸的代谢途径。 解释:参见文本。 图2:形成2-甲基丁酸和/或异丁酸的代谢途径;形成2-甲基丁 酸的方面。 解释:参见文本。 图3:形成2-甲基丁酸和/或异丁酸的代谢途径;形成异丁酸的 方面。 解释:参见文本。 图4:形成丁醇和/或丁酸的代谢途径。 解释:参见文本。 图5:形成丙酸的代谢途径。 解释:参见文本。 图6:形成尸胺和/或腐胺的代谢途径;形成尸胺的方面。 解释:参见文本。 图7:形成尸胺和/或腐胺的代谢途径;形成腐胺的方面。 解释:参见文本。 序列表 <110>汉高两合股份公司(Henkel Kommanditgesellschaft auf Aktien) <120>产生有气味物质的地衣芽孢杆菌新基因产物以及在其基础上改进的生物技术生产方法 (Neue,Geruchsstoffe bildende Genprodukte von Bacillus licheniformis und darauf aufbauende verbesserte biotechnologische Produktionsverfahren) <130>SCT065146-47 <150>DE102004031177.3 <151>2004-06-29 <160>50 <170>PatentIn version 3.1 <210>1 <211>918 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(918) <223>Putative branched-chain amino acid aminotransferase(E.C.2.6.1.4 2) <220> <221>CDS <222>(1)..(915) <223> <400>1 atg ggg gac cag aaa gac cag tgg atc ttc cta aac gac aaa ctc gtt 48 Met Gly Asp Gln Lys Asp Gln Trp Ile Phe Leu Asn Asp Lys Leu Val 1 5 10 15 aaa aaa gaa gac gct aaa ata tca gtc tat gat cac gga ttt tta tac 96 Lys Lys Glu Asp Ala Lys Ile Ser Val Tyr Asp His Gly Phe Leu Tyr 20 25 30 ggg gac ggc gtg ttt gaa ggg atc agg gta tac gac ggc aac atc ttc 144 Gly Asp Gly Val Phe Glu Gly Ile Arg Val Tyr Asp Gly Asn Ile Phe 35 40 45 aga atg caa gag cac atg gac cgc ctc tac gat tct gcg aga tcg atc 192 Arg Met Gln Glu His Met Asp Arg Leu Tyr Asp Ser Ala Arg Ser Ile 50 55 60 atg ctg gag att cca tat cca cag gaa gaa ctg aca cag cac gta ctc 240 Met Leu Glu Ile Pro Tyr Pro Gln Glu Glu Leu Thr Gln His Val Leu 65 70 75 80 aaa aca gtc gaa aaa aac ggg ctg aaa gac gct tac atc cgc ttg gtc 288 Lys Thr Val Glu Lys Asn Gly Leu Lys Asp Ala Tyr Ile Arg Leu Val 85 90 95 gtt tca aga gga gca ggt gac ctc gga ctc gat cca aac aat tgt tca 336 Val Ser Arg Gly Ala Gly Asp Leu Gly Leu Asp Pro Asn Asn Cys Ser 100 105 110 aac ccg agt gtc atc ata att gtc gaa cca ttg gca ata ttc ccg aaa 384 Asn Pro Ser Val Ile Ile Ile Val Glu Pro Leu Ala Ile Phe Pro Lys 115 120 125 cat tta tat gaa acg ggg att gac att gtt acg gtt ccg aca aga agg 432 His Leu Tyr Glu Thr Gly Ile Asp Ile Val Thr Val Pro Thr Arg Arg 130 135 140 aac aga ccc gat gtg ctg agc cct aaa gta aaa tcg ctg aac tac tta 480 Asn Arg Pro Asp Val Leu Ser Pro Lys Val Lys Ser Leu Asn Tyr Leu 145 150 155 160 aac aat att ctt gtc cgg atc gag gcg cat atg gcg ggt gtg acg gaa 528 Asn Asn Ile Leu Val Arg Ile Glu Ala His Met Ala Gly Val Thr Glu 165 170 175 gcg ctc atg ctc aat gat caa ggc tat gtc gcc gaa ggg tct gcg gat 576 Ala Leu Met Leu Asn Asp Gln Gly Tyr Val Ala Glu Gly Ser Ala Asp 180 185 190 aac gta ttt att tat aaa aac gga aag ctc ttg acg cct ccg ggc tat 624 Asn Val Phe Ile Tyr Lys Asn Gly Lys Leu Leu Thr Pro Pro Gly Tyr 195 200 205 atc gga gcg ctt gaa gga atc acc cgg aat gcc atc atc gaa ata gcg 672 Ile Gly Ala Leu Glu Gly Ile Thr Arg Asn Ala Ile Ile Glu Ile Ala 210 215 220 cga gag ctc ggc tat gaa gtg aaa gaa gag ccg ttt acc cgc cat gac 720 Arg Glu Leu Gly Tyr Glu Val Lys Glu Glu Pro Phe Thr Arg His Asp 225 230 235 240 gta tac aca gcc gag gaa gtg ttt tta acc gga acg gct gca gaa gtc 768 Val Tyr Thr Ala Glu Glu Val Phe Leu Thr Gly Thr Ala Ala Glu Val 245 250 255 atc gcg gtc gta aaa gtt gac ggc cgc aag atc ggg gac ggc aaa ccg 816 Ile Ala Val Val Lys Val Asp Gly Arg Lys Ile Gly Asp Gly Lys Pro 260 265 270 gga gtc cac aca aac cgg atg ctt gaa aag ttc cgc gag cgc gtc gtc 864 Gly Val His Thr Asn Arg Met Leu Glu Lys Phe Arg Glu Arg Val Val 275 280 285 cgt gaa ggg tta aaa gtc agc ctc aaa gat caa agc tta agt gtc agc 912 Arg Glu Gly Leu Lys Val Ser Leu Lys Asp Gln Ser Leu Ser Val Ser 290 295 300 tga ata 918 <210>2 <211>304 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>2 Met Gly Asp Gln Lys Asp Gln Trp Ile Phe Leu Asn Asp Lys Leu Val 1 5 10 15 Lys Lys Glu Asp Ala Lys Ile Ser Val Tyr Asp His Gly Phe Leu Tyr 20 25 30 Gly Asp Gly Val Phe Glu Gly Ile Arg Val Tyr Asp Gly Asn Ile Phe 35 40 45 Arg Met Gln Glu His Met Asp Arg Leu Tyr Asp Ser Ala Arg Ser Ile 50 55 60 Met Leu Glu Ile Pro Tyr Pro Gln Glu Glu Leu Thr Gln His Val Leu 65 70 75 80 Lys Thr Val Glu Lys Asn Gly Leu Lys Asp Ala Tyr Ile Arg Leu Val 85 90 95 Val Ser Arg Gly Ala Gly Asp Leu Gly Leu Asp Pro Asn Asn Cys Ser 100 105 110 Asn Pro Ser Val Ile Ile Ile Val Glu Pro Leu Ala Ile Phe Pro Lys 115 120 125 His Leu Tyr Glu Thr Gly Ile Asp Ile Val Thr Val Pro Thr Arg Arg 130 135 140 Asn Arg Pro Asp Val Leu Ser Pro Lys Val Lys Ser Leu Asn Tyr Leu 145 150 155 160 Asn Asn Ile Leu Val Arg Ile Glu Ala His Met Ala Gly Val Thr Glu 165 170 175 Ala Leu Met Leu Asn Asp Gln Gly Tyr Val Ala Glu Gly Ser Ala Asp 180 185 190 Asn Val Phe Ile Tyr Lys Asn Gly Lys Leu Leu Thr Pro Pro Gly Tyr 195 200 205 Ile Gly Ala Leu Glu Gly Ile Thr Arg Asn Ala Ile Ile Glu Ile Ala 210 215 220 Arg Glu Leu Gly Tyr Glu Val Lys Glu Glu Pro Phe Thr Arg His Asp 225 230 235 240 Val Tyr Thr Ala Glu Glu Val Phe Leu Thr Gly Thr Ala Ala Glu Val 245 250 255 Ile Ala Val Val Lys Val Asp Gly Arg Lys Ile Gly Asp Gly Lys Pro 260 265 270 Gly Val His Thr Asn Arg Met Leu Glu Lys Phe Arg Glu Arg Val Val 275 280 285 Arg Glu Gly Leu Lys Val Ser Leu Lys Asp Gln Ser Leu Ser Val Ser 290 295 300 <210>3 <211>1095 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1095) <223>Putative branched-chain amino acid aminotransferase(E.C.2.6.1.4 2) <220> <221>CDS <222>(1)..(1092) <223> <400>3 atg aca aaa caa acg atc agc gta cag ctc agt aca gca aaa aag caa 48 Met Thr Lys Gln Thr Ile Ser Val Gln Leu Ser Thr Ala Lys Lys Gln 1 5 10 15 aag cca gag gct gac aag ctc gaa ttc ggc cgg acc ttt acc gac cac 96 Lys Pro Glu Ala Asp Lys Leu Glu Phe Gly Arg Thr Phe Thr Asp His 20 25 30 atg ttt atc atg gac tat acg gct gaa aac ggc tgg cac gat ccg aga 144 Met Phe Ile Met Asp Tyr Thr Ala Glu Asn Gly Trp His Asp Pro Arg 35 40 45 atc gtt cct tac cag ccg att gaa atg gac ccg gct gca atg gtt tac 192 Ile Val Pro Tyr Gln Pro Ile Glu Met Asp Pro Ala Ala Met Val Tyr 50 55 60 cac tac gga caa tcc gtt ttt gaa gga tta aaa gct tat tta tca agc 240 His Tyr Gly Gln Ser Val Phe Glu Gly Leu Lys Ala Tyr Leu Ser Ser 65 70 75 80 gaa ggc aga gtt ctt ctg ttc aga cct gaa aaa aac ttc gag aga ctc 288 Glu Gly Arg Val Leu Leu Phe Arg Pro Glu Lys Asn Phe Glu Arg Leu 85 90 95 aat aaa tcc aac gac cgc ctc tgc att ccc cgg gtt gat cct gaa atc 336 Asn Lys Ser Asn Asp Arg Leu Cys Ile Pro Arg Val Asp Pro Glu Ile 100 105 110 gtt ctg gaa ggg ctg aag cag ctg gtt cag atc gac aag gaa tgg att 384 Val Leu Glu Gly Leu Lys Gln Leu Val Gln Ile Asp Lys Glu Trp Ile 115 120 125 cct caa gct gag ggg aca tcc ctt tat atc cgt ccg ttc att att tca 432 Pro Gln Ala Glu Gly Thr Ser Leu Tyr Ile Arg Pro Phe Ile Ile Ser 130 135 140 aca gaa ccg tac ctt ggc gtc gcc cca tcc aat atg tat aaa atg ctg 480 Thr Glu Pro Tyr Leu Gly Val Ala Pro Ser Asn Met Tyr Lys Met Leu 145 150 155 160 atc att tta tcg ccg gtc gga tct tat tac aaa gaa ggc atc cgc cct 528 Ile Ile Leu Ser Pro Val Gly Ser Tyr Tyr Lys Glu Gly Ile Arg Pro 165 170 175 gtg aaa att gct gtt gaa agc gaa ttt gtc cgt gct gtg gca ggc ggt 576 Val Lys Ile Ala Val Glu Ser Glu Phe Val Arg Ala Val Ala Gly Gly 180 185 190 aca ggc aat gca aaa acg gcc gga aac tac gct gcg agc ctg aag gct 624 Thr Gly Asn Ala Lys Thr Ala Gly Asn Tyr Ala Ala Ser Leu Lys Ala 195 200 205 cag gaa gtt gcg gaa agc aaa ggc ttc tca caa gtg ctg tgg ctt gac 672 Gln Glu Val Ala Glu Ser Lys Gly Phe Ser Gln Val Leu Trp Leu Asp 210 215 220 gga gtt gaa aag aaa tac att gaa gaa gta ggc agc atg aac atc ttc 720 Gly Val Glu Lys Lys Tyr Ile Glu Glu Val Gly Ser Met Asn Ile Phe 225 230 235 240 ttc aaa atc agc ggt gaa att gtc act ccg gct cta aac gga agc att 768 Phe Lys Ile Ser Gly Glu Ile Val Thr Pro Ala Leu Asn Gly Ser Ile 245 250 255 ttg gaa ggc att acg aga aac tcc gtc atc cat ctc tta aaa caa tgg 816 Leu Glu Gly Ile Thr Arg Asn Ser Val Ile His Leu Leu Lys Gln Trp 260 265 270 gga ctc tcc gta acc gaa aga aaa att tca gtt gat gaa ctg gtt cag 864 Gly Leu Ser Val Thr Glu Arg Lys Ile Ser Val Asp Glu Leu Val Gln 275 280 285 gct cac aaa gac ggc ctg ctt gag gaa gca ttc ggc acc gga acc gcc 912 Ala His Lys Asp Gly Leu Leu Glu Glu Ala Phe Gly Thr Gly Thr Ala 290 295 300 gct gtc att tcc ccc gtc ggc gag ctg atc tgg aaa gac gaa agc ctt 960 Ala Val Ile Ser Pro Val Gly Glu Leu Ile Trp Lys Asp Glu Ser Leu 305 310 315 320 gtg atc aac aac ggt caa act gga gaa atc gcc aaa agg ctc tac caa 1008 Val Ile Asn Asn Gly Gln Thr Gly Glu Ile Ala Lys Arg Leu Tyr Gln 325 330 335 acg atc acc ggt att caa aaa ggc gct ttg cct gac aca ttc ggc tgg 1056 Thr Ile Thr Gly Ile Gln Lys Gly Ala Leu Pro Asp Thr Phe Gly Trp 340 345 350 aca gtt gaa gtt gat aaa gta agc cag tcc tgc taa gcg 1095 Thr Val Glu Val Asp Lys Val Ser Gln Ser Cys 355 360 <210>4 <211>363 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>4 Met Thr Lys Gln Thr Ile Ser Val Gln Leu Ser Thr Ala Lys Lys Gln 1 5 10 15 Lys Pro Glu Ala Asp Lys Leu Glu Phe Gly Arg Thr Phe Thr Asp His 20 25 30 Met Phe Ile Met Asp Tyr Thr Ala Glu Asn Gly Trp His Asp Pro Arg 35 40 45 Ile Val Pro Tyr Gln Pro Ile Glu Met Asp Pro Ala Ala Met Val Tyr 50 55 60 His Tyr Gly Gln Ser Val Phe Glu Gly Leu Lys Ala Tyr Leu Ser Ser 65 70 75 80 Glu Gly Arg Val Leu Leu Phe Arg Pro Glu Lys Asn Phe Glu Arg Leu 85 90 95 Asn Lys Ser Asn Asp Arg Leu Cys Ile Pro Arg Val Asp Pro Glu Ile 100 105 110 Val Leu Glu Gly Leu Lys Gln Leu Val Gln Ile Asp Lys Glu Trp Ile 115 120 125 Pro Gln Ala Glu Gly Thr Ser Leu Tyr Ile Arg Pro Phe Ile Ile Ser 130 135 140 Thr Glu Pro Tyr Leu Gly Val Ala Pro Ser Asn Met Tyr Lys Met Leu 145 150 155 160 Ile Ile Leu Ser Pro Val Gly Ser Tyr Tyr Lys Glu Gly Ile Arg Pro 165 170 175 Val Lys Ile Ala Val Glu Ser Glu Phe Val Arg Ala Val Ala Gly Gly 180 185 190 Thr Gly Asn Ala Lys Thr Ala Gly Asn Tyr Ala Ala Ser Leu Lys Ala 195 200 205 Gln Glu Val Ala Glu Ser Lys Gly Phe Ser Gln Val Leu Trp Leu Asp 210 215 220 Gly Val Glu Lys Lys Tyr Ile Glu Glu Val Gly Ser Met Asn Ile Phe 225 230 235 240 Phe Lys Ile Ser Gly Glu Ile Val Thr Pro Ala Leu Asn Gly Ser Ile 245 250 255 Leu Glu Gly Ile Thr Arg Asn Ser Val Ile His Leu Leu Lys Gln Trp 260 265 270 Gly Leu Ser Val Thr Glu Arg Lys Ile Ser Val Asp Glu Leu Val Gln 275 280 285 Ala His Lys Asp Gly Leu Leu Glu Glu Ala Phe Gly Thr Gly Thr Ala 290 295 300 Ala Val Ile Ser Pro Val Gly Glu Leu Ile Trp Lys Asp Glu Ser Leu 305 310 315 320 Val Ile Asn Asn Gly Gln Thr Gly Glu Ile Ala Lys Arg Leu Tyr Gln 325 330 335 Thr Ile Thr Gly Ile Gln Lys Gly Ala Leu Pro Asp Thr Phe Gly Trp 340 345 350 Thr Val Glu Val Asp Lys Val Ser Gln Ser Cys 355 360 <210>5 <211>1494 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1494) <223>Lysine and/or Arginine decarboxylase(E.C.4.1.1.18 or E.C.4.1.1 .19,respectively),speA <220> <221>CDS <222>(1)..(1491) <223> <400>5 atg aag gtg gga aaa caa ttg ttg cag cac gaa aca ccc cta tat acc 48 Met Lys Val Gly Lys Gln Leu Leu Gln His Glu Thr Pro Leu Tyr Thr 1 5 10 15 gga tta aaa aaa cac gcc ggc aaa aac ccg atc cag ttc cat ata ccg 96 Gly Leu Lys Lys His Ala Gly Lys Asn Pro Ile Gln Phe His Ile Pro 20 25 30 ggg cac aaa aaa ggc tct ggg atg gac cct gaa ttc agg gag ttt atc 144 Gly His Lys Lys Gly Ser Gly Met Asp Pro Glu Phe Arg Glu Phe Ile 35 40 45 gga gaa aat gca tta agc ata gat tta atc aac atc gag cct ctc gac 192 Gly Glu Asn Ala Leu Ser Ile Asp Leu Ile Asn Ile Glu Pro Leu Asp 50 55 60 gat ctg cac gcg ccg aaa gga ata atc aaa cag gcg cag gat ctg gcg 240 Asp Leu His Ala Pro Lys Gly Ile Ile Lys Gln Ala Gln Asp Leu Ala 65 70 75 80 gct gaa gca ttc gga gcc gac tac acg ttc ttt tcc gtc cag gga acg 288 Ala Glu Ala Phe Gly Ala Asp Tyr Thr Phe Phe Ser Val Gln Gly Thr 85 90 95 agc ggc gcc atc atg acg atg gtc atg gcc gta tgc gga ccc gga gac 336 Ser Gly Ala Ile Met Thr Met Val Met Ala Val Cys Gly Pro Gly Asp 100 105 110 aaa atc atc gtc ccg aga aat gtt cat aaa tcg gtg atg tca gcg atc 384 Lys Ile Ile Val Pro Arg Asn Val His Lys Ser Val Met Ser Ala Ile 115 120 125 gtc ttc tca ggc gcc gta ccg atc ttc atc cat ccg gaa atc gac gat 432 Val Phe Ser Gly Ala Val Pro Ile Phe Ile His Pro Glu Ile Asp Asp 130 135 140 gag ctg ggg att tca cac ggg atc acc cct gaa tca gcg aaa aaa gcg 480 Glu Leu Gly Ile Ser His Gly Ile Thr Pro Glu Ser Ala Lys Lys Ala 145 150 155 160 ctg ctt gag cat cct gac gca aaa gga ctg ctc gtc atc aac ccg act 528 Leu Leu Glu His Pro Asp Ala Lys Gly Leu Leu Val Ile Asn Pro Thr 165 170 175 tat ttc ggc ata gct gca gac tta aaa agc atc gtc gag ctg gct cat 576 Tyr Phe Gly Ile Ala Ala Asp Leu Lys Ser Ile Val Glu Leu Ala His 180 185 190 tct ttt cat gtc ccg gtg cta gtt gac gag gcg cac ggc gtt cat atc 624 Ser Phe His Val Pro Val Leu Val Asp Glu Ala His Gly Val His Ile 195 200 205 cac ttc cat gaa gat ctg cct ctt tcg gca atg cag gcc gga gcg gat 672 His Phe His Glu Asp Leu Pro Leu Ser Ala Met Gln Ala Gly Ala Asp 210 215 220 atg gcg gcg acg agc gtt cat aag ctc gga gga tcc ctt aca caa agt 720 Met Ala Ala Thr Ser Val His Lys Leu Gly Gly Ser Leu Thr Gln Ser 225 230 235 240 tcg att ctc aat atg aaa gaa ggt ctg gtt tca aag gaa agg gtg caa 768 Ser Ile Leu Asn Met Lys Glu Gly Leu Val Ser Lys Glu Arg Val Gln 245 250 255 tcg att tta agc atg ctg acg acg aca tcg acc tcc tat cta ttg ctc 816 Ser Ile Leu Ser Met Leu Thr Thr Thr Ser Thr Ser Tyr Leu Leu Leu 260 265 270 gct tcg ctt gat gtc gcc aga aaa cgc tta gcc aca gag gga cac gaa 864 Ala Ser Leu Asp Val Ala Arg Lys Arg Leu Ala Thr Glu Gly His Glu 275 280 285 ctg atc gaa caa acg att aag ctc gcc aac gaa aca agg gaa cgc atc 912 Leu Ile Glu Gln Thr Ile Lys Leu Ala Asn Glu Thr Arg Glu Arg Ile 290 295 300 aat aat atc aac ggg att tca tgc gtc ggg agg gaa atc ctc ggc tcc 960 Asn Asn Ile Asn Gly Ile Ser Cys Val Gly Arg Glu Ile Leu Gly Ser 305 310 315 320 aaa gcg gct ttt gac tat gat ccg acc aaa ttg atc ata tct gtg aaa 1008 Lys Ala Ala Phe Asp Tyr Asp Pro Thr Lys Leu Ile Ile Ser Val Lys 325 330 335 gac ctc ggc ctg acc ggt cat gat gtg gaa aaa tgg ctg cgc gag tca 1056 Asp Leu Gly Leu Thr Gly His Asp Val Glu Lys Trp Leu Arg Glu Ser 340 345 350 tgc caa atc gaa gtg gag ctt tct gac tta tac aac atc ctg tgc att 1104 Cys Gln Ile Glu Val Glu Leu Ser Asp Leu Tyr Asn Ile Leu Cys Ile 355 360 365 ttt aca ccg gga gac cgg aaa gag gat gca gat gcg tta att aaa gga 1152 Phe Thr Pro Gly Asp Arg Lys Glu Asp Ala Asp Ala Leu Ile Lys Gly 370 375 380 tta acc gag att gct caa cag gcc gct tca tct gcg gaa aac aga cgc 1200 Leu Thr Glu Ile Ala Gln Gln Ala Ala Ser Ser Ala Glu Asn Arg Arg 385 390 395 400 aag cct gaa gtg ctt ctg cca aac att ccg gcg ctt gcg atg aca ccg 1248 Lys Pro Glu Val Leu Leu Pro Asn Ile Pro Ala Leu Ala Met Thr Pro 405 410 415 cgt gac gct ttt tac gca aac acg gag atc att ccg ttc aaa aaa gca 1296 Arg Asp Ala Phe Tyr Ala Asn Thr Glu Ile Ile Pro Phe Lys Lys Ala 420 425 430 gct ggc aga atg att gcc gag ttt gtt atg gtt tat ccg cca ggg ata 1344 Ala Gly Arg Met Ile Ala Glu Phe Val Met Val Tyr Pro Pro Gly Ile 435 440 445 ccg atc ttc att ccg ggc gag atc att acc gag gat aat atc aac tac 1392 Pro Ile Phe Ile Pro Gly Glu Ile Ile Thr Glu Asp Asn Ile Asn Tyr 450 455 460 atc gaa aag aac ctg gaa gct ggg ctg cct gtt cag gga ccg gaa gat 1440 Ile Glu Lys Asn Leu Glu Ala Gly Leu Pro Val Gln Gly Pro Glu Asp 465 470 475 480 gac acc ctc cat atg atc cgc gtt att aaa gaa cag cag gca atc ctg 1488 Asp Thr Leu His Met Ile Arg Val Ile Lys Glu Gln Gln Ala Ile Leu 485 490 495 taa aaa 1494 <210>6 <211>496 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>6 Met Lys Val Gly Lys Gln Leu Leu Gln His Glu Thr Pro Leu Tyr Thr 1 5 10 15 Gly Leu Lys Lys His Ala Gly Lys Asn Pro Ile Gln Phe His Ile Pro 20 25 30 Gly His Lys Lys Gly Ser Gly Met Asp Pro Glu Phe Arg Glu Phe Ile 35 40 45 Gly Glu Asn Ala Leu Ser Ile Asp Leu Ile Asn Ile Glu Pro Leu Asp 50 55 60 Asp Leu His Ala Pro Lys Gly Ile Ile Lys Gln Ala Gln Asp Leu Ala 65 70 75 80 Ala Glu Ala Phe Gly Ala Asp Tyr Thr Phe Phe Ser Val Gln Gly Thr 85 90 95 Ser Gly Ala Ile Met Thr Met Val Met Ala Val Cys Gly Pro Gly Asp 100 105 110 Lys Ile Ile Val Pro Arg Asn Val His Lys Ser Val Met Ser Ala Ile 115 120 125 Val Phe Ser Gly Ala Val Pro Ile Phe Ile His Pro Glu Ile Asp Asp 130 135 140 Glu Leu Gly Ile Ser His Gly Ile Thr Pro Glu Ser Ala Lys Lys Ala 145 150 155 160 Leu Leu Glu His Pro Asp Ala Lys Gly Leu Leu Val Ile Asn Pro Thr 165 170 175 Tyr Phe Gly Ile Ala Ala Asp Leu Lys Ser Ile Val Glu Leu Ala His 180 185 190 Ser Phe His Val Pro Val Leu Val Asp Glu Ala His Gly Val His Ile 195 200 205 His Phe His Glu Asp Leu Pro Leu Ser Ala Met Gln Ala Gly Ala Asp 210 215 220 Met Ala Ala Thr Ser Val His Lys Leu Gly Gly Ser Leu Thr Gln Ser 225 230 235 240 Ser Ile Leu Asn Met Lys Glu Gly Leu Val Ser Lys Glu Arg Val Gln 245 250 255 Ser Ile Leu Ser Met Leu Thr Thr Thr Ser Thr Ser Tyr Leu Leu Leu 260 265 270 Ala Ser Leu Asp Val Ala Arg Lys Arg Leu Ala Thr Glu Gly His Glu 275 280 285 Leu Ile Glu Gln Thr Ile Lys Leu Ala Asn Glu Thr Arg Glu Arg Ile 290 295 300 Asn Asn Ile Asn Gly Ile Ser Cys Val Gly Arg Glu Ile Leu Gly Ser 305 310 315 320 Lys Ala Ala Phe Asp Tyr Asp Pro Thr Lys Leu Ile Ile Ser Val Lys 325 330 335 Asp Leu Gly Leu Thr Gly His Asp Val Glu Lys Trp Leu Arg Glu Ser 340 345 350 Cys Gln Ile Glu Val Glu Leu Ser Asp Leu Tyr Asn Ile Leu Cys Ile 355 360 365 Phe Thr Pro Gly Asp Arg Lys Glu Asp Ala Asp Ala Leu Ile Lys Gly 370 375 380 Leu Thr Glu Ile Ala Gln Gln Ala Ala Ser Ser Ala Glu Asn Arg Arg 385 390 395 400 Lys Pro Glu Val Leu Leu Pro Asn Ile Pro Ala Leu Ala Met Thr Pro 405 410 415 Arg Asp Ala Phe Tyr Ala Asn Thr Glu Ile Ile Pro Phe Lys Lys Ala 420 425 430 Ala Gly Arg Met Ile Ala Glu Phe Val Met Val Tyr Pro Pro Gly Ile 435 440 445 Pro Ile Phe Ile Pro Gly Glu Ile Ile Thr Glu Asp Asn Ile Asn Tyr 450 455 460 Ile Glu Lys Asn Leu Glu Ala Gly Leu Pro Val Gln Gly Pro Glu Asp 465 470 475 480 Asp Thr Leu His Met Ile Arg Val Ile Lys Glu Gln Gln Ala Ile Leu 485 490 495 <210>7 <211>1167 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1167) <223>NADH-dependent butanol dehydrogenase A(E.C.1.1.1.-),yugJ <220> <221>CDS <222>(1)..(1164) <223> <400>7 atg gat aac ttt aca tat tgg aat ccc aca aag ctg ata ttc ggc cgg 48 Met Asp Asn Phe Thr Tyr Trp Asn Pro Thr Lys Leu Ile Phe Gly Arg 1 5 10 15 gga gaa gtt gaa aag ctg gca gaa gag gtg aaa caa tac ggc cgc aat 96 Gly Glu Val Glu Lys Leu Ala Glu Glu Val Lys Gln Tyr Gly Arg Asn 20 25 30 gtc ctg ctc gta tac ggc gga ggc agc att aag cga aac ggt tta tac 144 Val Leu Leu Val Tyr Gly Gly Gly Ser Ile Lys Arg Asn Gly Leu Tyr 35 40 45 gat caa gtc att tca atc ctt gaa aag gcg ggc gcg acc gtc cat gaa 192 Asp Gln Val Ile Ser Ile Leu Glu Lys Ala Gly Ala Thr Val His Glu 50 55 60 ctg ccc ggc gtc gaa ccg aat ccg cgt gtt gcc act gtg aat aaa gga 240 Leu Pro Gly Val Glu Pro Asn Pro Arg Val Ala Thr Val Asn Lys Gly 65 70 75 80 gtt gcg atc tgc aaa gag aac gat att gac ttt ctt ttg gca gtc ggc 288 Val Ala Ile Cys Lys Glu Asn Asp Ile Asp Phe Leu Leu Ala Val Gly 85 90 95 ggc gga agc gtc att gat tgt acg aaa gca att gct gcc gga gcg aaa 336 Gly Gly Ser Val Ile Asp Cys Thr Lys Ala Ile Ala Ala Gly Ala Lys 100 105 110 tac gac ggc gat gcg tgg gat att gtg acg aaa aaa cat att ccg gct 384 Tyr Asp Gly Asp Ala Trp Asp Ile Val Thr Lys Lys His Ile Pro Ala 115 120 125 gat gcg ctg ccg ttt gga aca gtt tta acg tta gca gca aca ggc tct 432 Asp Ala Leu Pro Phe Gly Thr Val Leu Thr Leu Ala Ala Thr Gly Ser 130 135 140 gaa atg aac tcg gga tct gtg atc aca aat tgg gaa acc aat gaa aaa 480 Glu Met Asn Ser Gly Ser Val Ile Thr Asn Trp Glu Thr Asn Glu Lys 145 150 155 160 tac ggc tgg gga agc ccg ctc gta ttc cct aaa ttt tca att ctt gat 528 Tyr Gly Trp Gly Ser Pro Leu Val Phe Pro Lys Phe Ser Ile Leu Asp 165 170 175 ccg gtc aac acg ttt acc gtc ccg aaa gac cac acg att tac ggc att 576 Pro Val Asn Thr Phe Thr Val Pro Lys Asp His Thr Ile Tyr Gly Ile 180 185 190 gtc gac atg atg tcc cac gtg ttt gag caa tat ttt cac cat acc gaa 624 Val Asp Met Met Ser His Val Phe Glu Gln Tyr Phe His His Thr Glu 195 200 205 aat acc cct tat cag gac cgg atg tgc gaa tcc ctg ctt aaa acg gta 672 Asn Thr Pro Tyr Gln Asp Arg Met Cys Glu Ser Leu Leu Lys Thr Val 210 215 220 att gaa aca gct cct aag ctc att gaa gac cta gaa aac tat gag ctg 720 Ile Glu Thr Ala Pro Lys Leu Ile Glu Asp Leu Glu Asn Tyr Glu Leu 225 230 235 240 cgt gaa acg att ctg tat aca ggc acc att gcg ctg aac ggc atg cta 768 Arg Glu Thr Ile Leu Tyr Thr Gly Thr Ile Ala Leu Asn Gly Met Leu 245 250 255 tca atg ggc gca cgc gga gac tgg gca acg cac aat atc gag cac gct 816 Ser Met Gly Ala Arg Gly Asp Trp Ala Thr His Asn Ile Glu His Ala 260 265 270 gtt tca gcc gta tac gat att ccg cat gcg gga ggg ctt gcg att ctg 864 Val Ser Ala Val Tyr Asp Ile Pro His Ala Gly Gly Leu Ala Ile Leu 275 280 285 ttc ccg aat tgg atg aag cac acg ctt tcc gag aac gtc ggc cgc ttt 912 Phe Pro Asn Trp Met Lys His Thr Leu Ser Glu Asn Val Gly Arg Phe 290 295 300 aaa cag ctt gcc gtc cgt gtt ttt gac gta gat gaa aca gga aaa acc 960 Lys Gln Leu Ala Val Arg Val Phe Asp Val Asp Glu Thr Gly Lys Thr 305 310 315 320 gat cgc gaa gtg gcg ctt gtt gga atc gag aaa ctg tct gaa ttc tgg 1008 Asp Arg Glu Val Ala Leu Val Gly Ile Glu Lys Leu Ser Glu Phe Trp 325 330 335 acc agc ctt ggc gcg cca aat cgt ctt gcc gat tat gac att aca gat 1056 Thr Ser Leu Gly Ala Pro Asn Arg Leu Ala Asp Tyr Asp Ile Thr Asp 340 345 350 gag aag ctt gat ctc att gcc gac aaa gcg atg gca aac ggc gaa ttc 1104 Glu Lys Leu Asp Leu Ile Ala Asp Lys Ala Met Ala Asn Gly Glu Phe 355 360 365 ggc cgc ttt aaa acg ctg aat aaa gac gat gtt ctg tct att ttg aag 1152 Gly Arg Phe Lys Thr Leu Asn Lys Asp Asp Val Leu Ser Ile Leu Lys 370 375 380 gct tct tta taa gat 1167 Ala Ser Leu 385 <210>8 <211>387 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>8 Met Asp Asn Phe Thr Tyr Trp Asn Pro Thr Lys Leu Ile Phe Gly Arg 1 5 10 15 Gly Glu Val Glu Lys Leu Ala Glu Glu Val Lys Gln Tyr Gly Arg Asn 20 25 30 Val Leu Leu Val Tyr Gly Gly Gly Ser Ile Lys Arg Asn Gly Leu Tyr 35 40 45 Asp Gln Val Ile Ser Ile Leu Glu Lys Ala Gly Ala Thr Val His Glu 50 55 60 Leu Pro Gly Val Glu Pro Asn Pro Arg Val Ala Thr Val Asn Lys Gly 65 70 75 80 Val Ala Ile Cys Lys Glu Asn Asp Ile Asp Phe Leu Leu Ala Val Gly 85 90 95 Gly Gly Ser Val Ile Asp Cys Thr Lys Ala Ile Ala Ala Gly Ala Lys 100 105 110 Tyr Asp Gly Asp Ala Trp Asp Ile Val Thr Lys Lys His Ile Pro Ala 115 120 125 Asp Ala Leu Pro Phe Gly Thr Val Leu Thr Leu Ala Ala Thr Gly Ser 130 135 140 Glu Met Asn Ser Gly Ser Val Ile Thr Asn Trp Glu Thr Asn Glu Lys 145 150 155 160 Tyr Gly Trp Gly Ser Pro Leu Val Phe Pro Lys Phe Ser Ile Leu Asp 165 170 175 Pro Val Asn Thr Phe Thr Val Pro Lys Asp His Thr Ile Tyr Gly Ile 180 185 190 Val Asp Met Met Ser His Val Phe Glu Gln Tyr Phe His His Thr Glu 195 200 205 Asn Thr Pro Tyr Gln Asp Arg Met Cys Glu Ser Leu Leu Lys Thr Val 210 215 220 Ile Glu Thr Ala Pro Lys Leu Ile Glu Asp Leu Glu Asn Tyr Glu Leu 225 230 235 240 Arg Glu Thr Ile Leu Tyr Thr Gly Thr Ile Ala Leu Asn Gly Met Leu 245 250 255 Ser Met Gly Ala Arg Gly Asp Trp Ala Thr His Asn Ile Glu His Ala 260 265 270 Val Ser Ala Val Tyr Asp Ile Pro His Ala Gly Gly Leu Ala Ile Leu 275 280 285 Phe Pro Asn Trp Met Lys His Thr Leu Ser Glu Asn Val Gly Arg Phe 290 295 300 Lys Gln Leu Ala Val Arg Val Phe Asp Val Asp Glu Thr Gly Lys Thr 305 310 315 320 Asp Arg Glu Val Ala Leu Val Gly Ile Glu Lys Leu Ser Glu Phe Trp 325 330 335 Thr Ser Leu Gly Ala Pro Asn Arg Leu Ala Asp Tyr Asp Ile Thr Asp 340 345 350 Glu Lys Leu Asp Leu Ile Ala Asp Lys Ala Met Ala Asn Gly Glu Phe 355 360 365 Gly Arg Phe Lys Thr Leu Asn Lys Asp Asp Val Leu Ser Ile Leu Lys 370 375 380 Ala Ser Leu 385 <210>9 <211>1143 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1143) <223>Acyl-CoA dehydrogenase(E.C.1.3.99.-) <220> <221>CDS <222>(1)..(1140) <223> <400>9 atg atc ttt aag ctg agc gaa gag cac caa atg ata cag aag atg gtg 48 Met Ile Phe Lys Leu Ser Glu Glu His Gln Met Ile Gln Lys Met Val 1 5 10 15 cgc gac ttt gcc cat cac gag gtg gag ccg act gcg aaa gag cgg gat 96 Arg Asp Phe Ala His His Glu Val Glu Pro Thr Ala Lys Glu Arg Asp 20 25 30 gag gaa gag cgg ttt gac atg gaa ctg ttt gca aaa atg gcg gaa ttg 144 Glu Glu Glu Arg Phe Asp Met Glu Leu Phe Ala Lys Met Ala Glu Leu 35 40 45 ggg ctc acg ggt ata ccg tgg cca gag gaa tac ggg gga atc ggc agc 192 Gly Leu Thr Gly Ile Pro Trp Pro Glu Glu Tyr Gly Gly Ile Gly Ser 50 55 60 gac tat ctc gcc tac gtc atc gcg gtt gaa gag ctt tcg aaa gtc tgc 240 Asp Tyr Leu Ala Tyr Val Ile Ala Val Glu Glu Leu Ser Lys Val Cys 65 70 75 80 gcc tca acg ggt gtc acc ttg tct gcc cat aca tcg ctt gcg ggc tgg 288 Ala Ser Thr Gly Val Thr Leu Ser Ala His Thr Ser Leu Ala Gly Trp 85 90 95 ccg att tat gca ttt gga aca gaa gaa cag aaa cag gaa tat tta aag 336 Pro Ile Tyr Ala Phe Gly Thr Glu Glu Gln Lys Gln Glu Tyr Leu Lys 100 105 110 ccg atg gcc cgc ggc gaa aag ata gga gcc tac gga ttg acg gag ccc 384 Pro Met Ala Arg Gly Glu Lys Ile Gly Ala Tyr Gly Leu Thr Glu Pro 115 120 125 ggt tca ggc tcc gat gcc ggc ggc atg aaa acg acc gca gaa aaa aaa 432 Gly Ser Gly Ser Asp Ala Gly Gly Met Lys Thr Thr Ala Glu Lys Lys 130 135 140 ggc gat gaa tat att ttg aac ggg acg aag atc ttt atc aca aac ggc 480 Gly Asp Glu Tyr Ile Leu Asn Gly Thr Lys Ile Phe Ile Thr Asn Gly 145 150 155 160 gga atc gcg gac ttc tac atc gtg ttt gcc aac ctt gcc ccg gaa cag 528 Gly Ile Ala Asp Phe Tyr Ile Val Phe Ala Asn Leu Ala Pro Glu Gln 165 170 175 aaa cac aaa ggc aca acc gcc ttt atc gtt gaa aag gac ttc ccc ggc 576 Lys His Lys Gly Thr Thr Ala Phe Ile Val Glu Lys Asp Phe Pro Gly 180 185 190 ttt tct gtc gga aaa aaa gag agg aaa ctg ggc atc cgt tca tca ccg 624 Phe Ser Val Gly Lys Lys Glu Arg Lys Leu Gly Ile Arg Ser Ser Pro 195 200 205 aca acc gaa atc atc ttt cag gac tgc cgc gtg cct tta aaa aac cgc 672 Thr Thr Glu Ile Ile Phe Gln Asp Cys Arg Val Pro Leu Lys Asn Arg 210 215 220 ctt ggc ggg gaa ggt gaa ggc ttt aaa atc gcg atg aag acg ctc gat 720 Leu Gly Gly Glu Gly Glu Gly Phe Lys Ile Ala Met Lys Thr Leu Asp 225 230 235 240 gga ggc aga aac gga att gcc gct caa gcc gtc ggg att gcc cag ggc 768 Gly Gly Arg Asn Gly Ile Ala Ala Gln Ala Val Gly Ile Ala Gln Gly 245 250 255 gca ttt gag gcg gcg aag gcg tat gcg aaa gag cgg aag caa ttc ggc 816 Ala Phe Glu Ala Ala Lys Ala Tyr Ala Lys Glu Arg Lys Gln Phe Gly 260 265 270 agg ccg atc gcc gag cag cag ggc atc gct ttt aaa ctg gct gat atg 864 Arg Pro Ile Ala Glu Gln Gln Gly Ile Ala Phe Lys Leu Ala Asp Met 275 280 285 gcg acg gag att gaa gct tca agg ctt tta acc tac cag gcg gca tgg 912 Ala Thr Glu Ile Glu Ala Ser Arg Leu Leu Thr Tyr Gln Ala Ala Trp 290 295 300 ctg gaa tca gaa gga ctg cct tat gga aag gct tct gcc atg tca aag 960 Leu Glu Ser Glu Gly Leu Pro Tyr Gly Lys Ala Ser Ala Met Ser Lys 305 310 315 320 ctt tac gca ggg gat acg gcc atg aaa gtg acg acg gag gcc gtg caa 1008 Leu Tyr Ala Gly Asp Thr Ala Met Lys Val Thr Thr Glu Ala Val Gln 325 330 335 ata ttc ggc ggg tac ggc tac aca aag gat tat ccg gtc gag cgc ttt 1056 Ile Phe Gly Gly Tyr Gly Tyr Thr Lys Asp Tyr Pro Val Glu Arg Phe 340 345 350 atg cgc gat gca aaa atc aca cag atc tat gaa ggt acg cag gaa att 1104 Met Arg Asp Ala Lys Ile Thr Gln Ile Tyr Glu Gly Thr Gln Glu Ile 355 360 365 cag aag ctc gtc att tcg aga atg ctg atg aaa taa ggg 1143 Gln Lys Leu Val Ile Ser Arg Met Leu Met Lys 370 375 <210>10 <211>379 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>10 Met Ile Phe Lys Leu Ser Glu Glu His Gln Met Ile Gln Lys Met Val 1 5 10 15 Arg Asp Phe Ala His His Glu Val Glu Pro Thr Ala Lys Glu Arg Asp 20 25 30 Glu Glu Glu Arg Phe Asp Met Glu Leu Phe Ala Lys Met Ala Glu Leu 35 40 45 Gly Leu Thr Gly Ile Pro Trp Pro Glu Glu Tyr Gly Gly Ile Gly Ser 50 55 60 Asp Tyr Leu Ala Tyr Val Ile Ala Val Glu Glu Leu Ser Lys Val Cys 65 70 75 80 Ala Ser Thr Gly Val Thr Leu Ser Ala His Thr Ser Leu Ala Gly Trp 85 90 95 Pro Ile Tyr Ala Phe Gly Thr Glu Glu Gln Lys Gln Glu Tyr Leu Lys 100 105 110 Pro Met Ala Arg Gly Glu Lys Ile Gly Ala Tyr Gly Leu Thr Glu Pro 115 120 125 Gly Ser Gly Ser Asp Ala Gly Gly Met Lys Thr Thr Ala Glu Lys Lys 130 135 140 Gly Asp Glu Tyr Ile Leu Asn Gly Thr Lys Ile Phe Ile Thr Asn Gly 145 150 155 160 Gly Ile Ala Asp Phe Tyr Ile Val Phe Ala Asn Leu Ala Pro Glu Gln 165 170 175 Lys His Lys Gly Thr Thr Ala Phe Ile Val Glu Lys Asp Phe Pro Gly 180 185 190 Phe Ser Val Gly Lys Lys Glu Arg Lys Leu Gly Ile Arg Ser Ser Pro 195 200 205 Thr Thr Glu Ile Ile Phe Gln Asp Cys Arg Val Pro Leu Lys Asn Arg 210 215 220 Leu Gly Gly Glu Gly Glu Gly Phe Lys Ile Ala Met Lys Thr Leu Asp 225 230 235 240 Gly Gly Arg Asn Gly Ile Ala Ala Gln Ala Val Gly Ile Ala Gln Gly 245 250 255 Ala Phe Glu Ala Ala Lys Ala Tyr Ala Lys Glu Arg Lys Gln Phe Gly 260 265 270 Arg Pro Ile Ala Glu Gln Gln Gly Ile Ala Phe Lys Leu Ala Asp Met 275 280 285 Ala Thr Glu Ile Glu Ala Ser Arg Leu Leu Thr Tyr Gln Ala Ala Trp 290 295 300 Leu Glu Ser Glu Gly Leu Pro Tyr Gly Lys Ala Ser Ala Met Ser Lys 305 310 315 320 Leu Tyr Ala Gly Asp Thr Ala Met Lys Val Thr Thr Glu Ala Val Gln 325 330 335 Ile Phe Gly Gly Tyr Gly Tyr Thr Lys Asp Tyr Pro Val Glu Arg Phe 340 345 350 Met Arg Asp Ala Lys Ile Thr Gln Ile Tyr Glu Gly Thr Gln Glu Ile 355 360 365 Gln Lys Leu Val Ile Ser Arg Met Leu Met Lys 370 375 <210>11 <211>1134 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1134) <223>Acyl-CoA dehydrogenase(E.C.1.3.99.-) <220> <221>misc_feature <222>(1)..(3) <223>First codon translated as Met. <220> <221>CDS <222>(1)..(1131) <223> <400>11 ttg aat ttt cag ttt aca gaa gag cag acc cgc atg cag aag gtt gta 48 Leu Asn Phe Gln Phe Thr Glu Glu Gln Thr Arg Met Gln Lys Val Val 1 5 10 15 agg gat ttt gtc aaa cag gag gtc gct cct ttt gta cct gaa atg gaa 96 Arg Asp Phe Val Lys Gln Glu Val Ala Pro Phe Val Pro Glu Met Glu 20 25 30 aaa ggc cgt ttt cca acc tct ctt ttg aag aaa atg gcg gag cgc ggc 144 Lys Gly Arg Phe Pro Thr Ser Leu Leu Lys Lys Met Ala Glu Arg Gly 35 40 45 tgg atg ggg ctt ccg ata ccg gct aag tac aac ggg gcc ggt cat gac 192 Trp Met Gly Leu Pro Ile Pro Ala Lys Tyr Asn Gly Ala Gly His Asp 50 55 60 ttt atc acc tat atg atg acc ata cat gag ctg tca aag aaa agc gcc 240 Phe Ile Thr Tyr Met Met Thr Ile His Glu Leu Ser Lys Lys Ser Ala 65 70 75 80 gtt ctt ggt gcg gtt cta tct gta cac acg tca att gtc acc att ccc 288 Val Leu Gly Ala Val Leu Ser Val His Thr Ser Ile Val Thr Ile Pro 85 90 95 att ctt tta aac ggt aat gag cgg caa aaa gag cac tac gtt aaa aag 336 Ile Leu Leu Asn Gly Asn Glu Arg Gln Lys Glu His Tyr Val Lys Lys 100 105 110 ctg gca gca ggg cag tac ttg gga gct ttt tgt tta acc gaa ccg agt 384 Leu Ala Ala Gly Gln Tyr Leu Gly Ala Phe Cys Leu Thr Glu Pro Ser 115 120 125 gcc ggt tcc gat gcg ggc agt cta aaa acc agg gcc gaa aag cgc ggc 432 Ala Gly Ser Asp Ala Gly Ser Leu Lys Thr Arg Ala Glu Lys Arg Gly 130 135 140 gat acc tat gtg ctg aac gga acg aaa gtt ttt att aca aac ggc gga 480 Asp Thr Tyr Val Leu Asn Gly Thr Lys Val Phe Ile Thr Asn Gly Gly 145 150 155 160 gcc gcg gac att tat ctt gtt ttc gct tca acc gat ccg gag gcg gga 528 Ala Ala Asp Ile Tyr Leu Val Phe Ala Ser Thr Asp Pro Glu Ala Gly 165 170 175 acg gga ggc att tcc gct ttt atc gtg gag aag ggc acg ccg ggc ttt 576 Thr Gly Gly Ile Ser Ala Phe Ile Val Glu Lys Gly Thr Pro Gly Phe 180 185 190 ttc atc gga aaa aat gaa gag aaa atg ggg ctc cac ggt tcg cta acg 624 Phe Ile Gly Lys Asn Glu Glu Lys Met Gly Leu His Gly Ser Leu Thr 195 200 205 gtc act tta aat ttt gat aac gct gtc att ccc gcc cgg cag ctg ctg 672 Val Thr Leu Asn Phe Asp Asn Ala Val Ile Pro Ala Arg Gln Leu Leu 210 215 220 ggg gag gaa gga atg gga ttc aaa atg gcc ctg tcc aac ctg gat acc 720 Gly Glu Glu Gly Met Gly Phe Lys Met Ala Leu Ser Asn Leu Asp Thr 225 230 235 240 ggc cgg atc gga att gcg gcg cag gct ctg ggt atc gcc gag gga gcg 768 Gly Arg Ile Gly Ile Ala Ala Gln Ala Leu Gly Ile Ala Glu Gly Ala 245 250 255 ctt tct gaa gcc gtt caa ttt cta aaa aaa cgg tat ccg gac gga gag 816 Leu Ser Glu Ala Val Gln Phe Leu Lys Lys Arg Tyr Pro Asp Gly Glu 260 265 270 ctg tat aag aac ggc caa gcg ctt gcc ttt aag ctg gcc gac atg gcg 864 Leu Tyr Lys Asn Gly Gln Ala Leu Ala Phe Lys Leu Ala Asp Met Ala 275 280 285 gcg agg aca gag gcg gcc agg ctt ctc gtc tac cag gcc gcc tcg ttg 912 Ala Arg Thr Glu Ala Ala Arg Leu Leu Val Tyr Gln Ala Ala Ser Leu 290 295 300 aaa cag caa ggc atg cag acg ggg aaa gct gct tca atg gcc aaa ttg 960 Lys Gln Gln Gly Met Gln Thr Gly Lys Ala Ala Ser Met Ala Lys Leu 305 310 315 320 ttc gct tcg gaa acg gcg atg tat gtc gcc gga gag gcc gtg cag ctg 1008 Phe Ala Ser Glu Thr Ala Met Tyr Val Ala Gly Glu Ala Val Gln Leu 325 330 335 ctc gga gat ttc gga tac aca aag gat ttc agc gct gaa cga tat ttc 1056 Leu Gly Asp Phe Gly Tyr Thr Lys Asp Phe Ser Ala Glu Arg Tyr Phe 340 345 350 agg gat gcg aaa gtg tgt gaa att tat gag ggc acg agc gag atc cag 1104 Arg Asp Ala Lys Val Cys Glu Ile Tyr Glu Gly Thr Ser Glu Ile Gln 355 360 365 cgg atc gtc atc ggt aaa cat tta taa ggt 1134 Arg Ile Val Ile Gly Lys His Leu 370 375 <210>12 <211>376 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>misc_feature <222>(1)..(3) <223>First codon translated as Met. <400>12 Leu Asn Phe Gln Phe Thr Glu Glu Gln Thr Arg Met Gln Lys Val Val 1 5 10 15 Arg Asp Phe Val Lys Gln Glu Val Ala Pro Phe Val Pro Glu Met Glu 20 25 30 Lys Gly Arg Phe Pro Thr Ser Leu Leu Lys Lys Met Ala Glu Arg Gly 35 40 45 Trp Met Gly Leu Pro Ile Pro Ala Lys Tyr Asn Gly Ala Gly His Asp 50 55 60 Phe Ile Thr Tyr Met Met Thr Ile His Glu Leu Ser Lys Lys Ser Ala 65 70 75 80 Val Leu Gly Ala Val Leu Ser Val His Thr Ser Ile Val Thr Ile Pro 85 90 95 Ile Leu Leu Asn Gly Asn Glu Arg Gln Lys Glu His Tyr Val Lys Lys 100 105 110 Leu Ala Ala Gly Gln Tyr Leu Gly Ala Phe Cys Leu Thr Glu Pro Ser 115 120 125 Ala Gly Ser Asp Ala Gly Ser Leu Lys Thr Arg Ala Glu Lys Arg Gly 130 135 140 Asp Thr Tyr Val Leu Asn Gly Thr Lys Val Phe Ile Thr Asn Gly Gly 145 150 155 160 Ala Ala Asp Ile Tyr Leu Val Phe Ala Ser Thr Asp Pro Glu Ala Gly 165 170 175 Thr Gly Gly Ile Ser Ala Phe Ile Val Glu Lys Gly Thr Pro Gly Phe 180 185 190 Phe Ile Gly Lys Asn Glu Glu Lys Met Gly Leu His Gly Ser Leu Thr 195 200 205 Val Thr Leu Asn Phe Asp Asn Ala Val Ile Pro Ala Arg Gln Leu Leu 210 215 220 Gly Glu Glu Gly Met Gly Phe Lys Met Ala Leu Ser Asn Leu Asp Thr 225 230 235 240 Gly Arg Ile Gly Ile Ala Ala Gln Ala Leu Gly Ile Ala Glu Gly Ala 245 250 255 Leu Ser Glu Ala Val Gln Phe Leu Lys Lys Arg Tyr Pro Asp Gly Glu 260 265 270 Leu Tyr Lys Asn Gly Gln Ala Leu Ala Phe Lys Leu Ala Asp Met Ala 275 280 285 Ala Arg Thr Glu Ala Ala Arg Leu Leu Val Tyr Gln Ala Ala Ser Leu 290 295 300 Lys Gln Gln Gly Met Gln Thr Gly Lys Ala Ala Ser Met Ala Lys Leu 305 310 315 320 Phe Ala Ser Glu Thr Ala Met Tyr Val Ala Gly Glu Ala Val Gln Leu 325 330 335 Leu Gly Asp Phe Gly Tyr Thr Lys Asp Phe Ser Ala Glu Arg Tyr Phe 340 345 350 Arg Asp Ala Lys Val Cys Glu Ile Tyr Glu Gly Thr Ser Glu Ile Gln 355 360 365 Arg Ile Val Ile Gly Lys His Leu 370 375 <210>13 <211>867 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(867) <223>3-hydroxybutyryl-CoA dehydrogenase(E.C.1.1.1.157) <220> <221>CDS <222>(1)..(864) <223> <400>13 atg aaa aaa gac acg atc atg gtc atc gga gcc ggc cag atg ggg tcc 48 Met Lys Lys Asp Thr Ile Met Val Ile Gly Ala Gly Gln Met Gly Ser 1 5 10 15 ggg atc gct cag gtc tct gcc cag gcc gga tac aat gtt tac atg tat 96 Gly Ile Ala Gln Val Ser Ala Gln Ala Gly Tyr Asn Val Tyr Met Tyr 20 25 30 gac gta tca cct gaa caa att gaa aaa gga atg aag cgc att tcc ggc 144 Asp Val Ser Pro Glu Gln Ile Glu Lys Gly Met Lys Arg Ile Ser Gly 35 40 45 cag ctt ttc aga cag gcg gaa aaa ggc aag ctg ccg cat gaa gat gtg 192 Gln Leu Phe Arg Gln Ala Glu Lys Gly Lys Leu Pro His Glu Asp Val 50 55 60 aag caa atc tac cag cgc ctt tct ccg tcg gct gcg ctc gac gaa gcg 240 Lys Gln Ile Tyr Gln Arg Leu Ser Pro Ser Ala Ala Leu Asp Glu Ala 65 70 75 80 cgg gaa gct ttt ctc atc att gaa gcg gct gtt gaa caa atg gac gta 288 Arg Glu Ala Phe Leu Ile Ile Glu Ala Ala Val Glu Gln Met Asp Val 85 90 95 aaa aaa gac att ttc acg cgg ctt gat gaa gtg acc gaa gac tca gcg 336 Lys Lys Asp Ile Phe Thr Arg Leu Asp Glu Val Thr Glu Asp Ser Ala 100 105 110 ata ttg gca tca aat aca tcg tcc ctg tcg att acg gaa ctt gct gcc 384 Ile Leu Ala Ser Asn Thr Ser Ser Leu Ser Ile Thr Glu Leu Ala Ala 115 120 125 gtc aca aaa aaa cct caa aac gtc atc ggc atg cat ttt atg aac ccg 432 Val Thr Lys Lys Pro Gln Asn Val Ile Gly Met His Phe Met Asn Pro 130 135 140 gtt ccc gtc atg cag ctt gtc gaa gtc atc agg ggg ctt gag acg agc 480 Val Pro Val Met Gln Leu Val Glu Val Ile Arg Gly Leu Glu Thr Ser 145 150 155 160 ggc gaa aca tat gaa acc gtc gtg gct gcg gcg gag cgg atg aac aag 528 Gly Glu Thr Tyr Glu Thr Val Val Ala Ala Ala Glu Arg Met Asn Lys 165 170 175 gtt ccg ata gag gtg cgg gat ttc ccg gga ttt atc tcc aac cgc atc 576 Val Pro Ile Glu Val Arg Asp Phe Pro Gly Phe Ile Ser Asn Arg Ile 180 185 190 tta atg ccg atg att aat gag gcg gtt ttt gca ctt tat gaa ggc atc 624 Leu Met Pro Met Ile Asn Glu Ala Val Phe Ala Leu Tyr Glu Gly Ile 195 200 205 gcc gag aaa gaa agc ata gac gga atc atg aag ctt ggc atg aac cat 672 Ala Glu Lys Glu Ser Ile Asp Gly Ile Met Lys Leu Gly Met Asn His 210 215 220 ccg atg ggc ccg ttg gct ctc gcc gat ctg atc ggt ctg gat acg tgt 720 Pro Met Gly Pro Leu Ala Leu Ala Asp Leu Ile Gly Leu Asp Thr Cys 225 230 235 240 ctg tat att atg gag acg ctg cat gaa ggc ttt ggc gac gat aag tac 768 Leu Tyr Ile Met Glu Thr Leu His Glu Gly Phe Gly Asp Asp Lys Tyr 245 250 255 agg cct tgt ccg ctc ctt aaa caa tat gtc agc gca gga cga ctc gga 816 Arg Pro Cys Pro Leu Leu Lys Gln Tyr Val Ser Ala Gly Arg Leu Gly 260 265 270 aag aaa acg ggc aga ggg ttt tat acg tat gaa aag cag ccg aca taa 864 Lys Lys Thr Gly Arg Gly Phe Tyr Thr Tyr Glu Lys Gln Pro Thr 275 280 285 gga 867 <210>14 <211>287 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>14 Met Lys Lys Asp Thr Ile Met Val Ile Gly Ala Gly Gln Met Gly Ser 1 5 10 15 Gly Ile Ala Gln Val Ser Ala Gln Ala Gly Tyr Asn Val Tyr Met Tyr 20 25 30 Asp Val Ser Pro Glu Gln Ile Glu Lys Gly Met Lys Arg Ile Ser Gly 35 40 45 Gln Leu Phe Arg Gln Ala Glu Lys Gly Lys Leu Pro His Glu Asp Val 50 55 60 Lys Gln Ile Tyr Gln Arg Leu Ser Pro Ser Ala Ala Leu Asp Glu Ala 65 70 75 80 Arg Glu Ala Phe Leu Ile Ile Glu Ala Ala Val Glu Gln Met Asp Val 85 90 95 Lys Lys Asp Ile Phe Thr Arg Leu Asp Glu Val Thr Glu Asp Ser Ala 100 105 110 Ile Leu Ala Ser Asn Thr Ser Ser Leu Ser Ile Thr Glu Leu Ala Ala 115 120 125 Val Thr Lys Lys Pro Gln Asn Val Ile Gly Met His Phe Met Asn Pro 130 135 140 Val Pro Val Met Gln Leu Val Glu Val Ile Arg Gly Leu Glu Thr Ser 145 150 155 160 Gly Glu Thr Tyr Glu Thr Val Val Ala Ala Ala Glu Arg Met Asn Lys 165 170 175 Val Pro Ile Glu Val Arg Asp Phe Pro Gly Phe Ile Ser Asn Arg Ile 180 185 190 Leu Met Pro Met Ile Asn Glu Ala Val Phe Ala Leu Tyr Glu Gly Ile 195 200 205 Ala Glu Lys Glu Ser Ile Asp Gly Ile Met Lys Leu Gly Met Asn His 210 215 220 Pro Met Gly Pro Leu Ala Leu Ala Asp Leu Ile Gly Leu Asp Thr Cys 225 230 235 240 Leu Tyr Ile Met Glu Thr Leu His Glu Gly Phe Gly Asp Asp Lys Tyr 245 250 255 Arg Pro Cys Pro Leu Leu Lys Gln Tyr Val Ser Ala Gly Arg Leu Gly 260 265 270 Lys Lys Thr Gly Arg Gly Phe Tyr Thr Tyr Glu Lys Gln Pro Thr 275 280 285 <210>15 <211>780 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(780) <223>Putative enoyl-CoA hydratase protein(E.C.4.2.1.17) <220> <221>CDS <222>(1)..(777) <223> <400>15 atg gaa tat atc aaa tgg aaa gac gaa gac ggg att ttt gaa att gta 48 Met Glu Tyr Ile Lys Trp Lys Asp Glu Asp Gly Ile Phe Glu Ile Val 1 5 10 15 ctg aat cgc tct gag gcg tac aat gcc ttg aat gaa aaa atg ctt gaa 96 Leu Asn Arg Ser Glu Ala Tyr Asn Ala Leu Asn Glu Lys Met Leu Glu 20 25 30 gaa ctg aat gaa gct ttg cgt gtt gca gag gaa agc gaa tcg ctg ctt 144 Glu Leu Asn Glu Ala Leu Arg Val Ala Glu Glu Ser Glu Ser Leu Leu 35 40 45 ctc ctt gtg aga ggc agc ggc aaa gga ttt tcg gca ggc gga gac att 192 Leu Leu Val Arg Gly Ser Gly Lys Gly Phe Ser Ala Gly Gly Asp Ile 50 55 60 aag atg atg ctg tct tcc gga gat caa gac agc tcc gcc cgc gtc att 240 Lys Met Met Leu Ser Ser Gly Asp Gln Asp Ser Ser Ala Arg Val Ile 65 70 75 80 gac aca att tct gaa att gcg gtg aag ctt tac agc atg ccg aag atg 288 Asp Thr Ile Ser Glu Ile Ala Val Lys Leu Tyr Ser Met Pro Lys Met 85 90 95 acg aca gcg gct gtc cac ggt gcg gct gcg ggt ctg gga ttg agc ctc 336 Thr Thr Ala Ala Val His Gly Ala Ala Ala Gly Leu Gly Leu Ser Leu 100 105 110 gcg ctc agc tgc gac cat gta ctg gtc gaa aaa gag gcg aag ctg gcg 384 Ala Leu Ser Cys Asp His Val Leu Val Glu Lys Glu Ala Lys Leu Ala 115 120 125 atg aat ttt atc ggc atc ggg ctt gtt ccc gac gga ggc gga cac ttc 432 Met Asn Phe Ile Gly Ile Gly Leu Val Pro Asp Gly Gly Gly His Phe 130 135 140 ttt tta gag cgg aga atc ggt gaa act gcg gcc aaa gaa ttg att tgg 480 Phe Leu Glu Arg Arg Ile Gly Glu Thr Ala Ala Lys Glu Leu Ile Trp 145 150 155 160 agc ggg aaa aaa ttg acg ggg gcc gaa gcg cac gag ctt cgg atc gca 528 Ser Gly Lys Lys Leu Thr Gly Ala Glu Ala His Glu Leu Arg Ile Ala 165 170 175 gac gcc gta ttc agc ggg gac tcc ggc cgt ttt gcg cgc atc tat ctt 576 Asp Ala Val Phe Ser Gly Asp Ser Gly Arg Phe Ala Arg Ile Tyr Leu 180 185 190 gaa aag ctt ctg cac gct ccg ctg gca gcg atg att gag aca aaa aag 624 Glu Lys Leu Leu His Ala Pro Leu Ala Ala Met Ile Glu Thr Lys Lys 195 200 205 atc tat cag gcg ttg aat gga ggc agg ctg cag aaa acg ctt gaa ctc 672 Ile Tyr Gln Ala Leu Asn Gly Gly Arg Leu Gln Lys Thr Leu Glu Leu 210 215 220 gag aaa acg gcc cag atg aaa atg agg ctg aca agc gac cat cag gaa 720 Glu Lys Thr Ala Gln Met Lys Met Arg Leu Thr Ser Asp His Gln Glu 225 230 235 240 ggg atc cgc gca ttt tta gaa aag cgc cag ccg caa ttt aac cgt cag 768 Gly Ile Arg Ala Phe Leu Glu Lys Arg Gln Pro Gln Phe Asn Arg Gln 245 250 255 caa gta taa caa 780 Gln Val <210>16 <211>258 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>16 Met Glu Tyr Ile Lys Trp Lys Asp Glu Asp Gly Ile Phe Glu Ile Val 1 5 10 15 Leu Asn Arg Ser Glu Ala Tyr Asn Ala Leu Asn Glu Lys Met Leu Glu 20 25 30 Glu Leu Asn Glu Ala Leu Arg Val Ala Glu Glu Ser Glu Ser Leu Leu 35 40 45 Leu Leu Val Arg Gly Ser Gly Lys Gly Phe Ser Ala Gly Gly Asp Ile 50 55 60 Lys Met Met Leu Ser Ser Gly Asp Gln Asp Ser Ser Ala Arg Val Ile 65 70 75 80 Asp Thr Ile Ser Glu Ile Ala Val Lys Leu Tyr Ser Met Pro Lys Met 85 90 95 Thr Thr Ala Ala Val His Gly Ala Ala Ala Gly Leu Gly Leu Ser Leu 100 105 110 Ala Leu Ser Cys Asp His Val Leu Val Glu Lys Glu Ala Lys Leu Ala 115 120 125 Met Asn Phe Ile Gly Ile Gly Leu Val Pro Asp Gly Gly Gly His Phe 130 135 140 Phe Leu Glu Arg Arg Ile Gly Glu Thr Ala Ala Lys Glu Leu Ile Trp 145 150 155 160 Ser Gly Lys Lys Leu Thr Gly Ala Glu Ala His Glu Leu Arg Ile Ala 165 170 175 Asp Ala Val Phe Ser Gly Asp Ser Gly Arg Phe Ala Arg Ile Tyr Leu 180 185 190 Glu Lys Leu Leu His Ala Pro Leu Ala Ala Met Ile Glu Thr Lys Lys 195 200 205 Ile Tyr Gln Ala Leu Asn Gly Gly Arg Leu Gln Lys Thr Leu Glu Leu 210 215 220 Glu Lys Thr Ala Gln Met Lys Met Arg Leu Thr Ser Asp His Gln Glu 225 230 235 240 Gly Ile Arg Ala Phe Leu Glu Lys Arg Gln Pro Gln Phe Asn Arg Gln 245 250 255 Gln Val <210>17 <211>1065 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1065) <223>Probable Enoyl(3-hydroxyisobutyryl)-coenzyme A hydrolase protein <220> <221>CDS <222>(1)..(1062) <223> <400>17 atg tcc gat gac gtg ctg ttt tcc gtc aat caa aac ggc gcc gca gcg 48 Met Ser Asp Asp Val Leu Phe Ser Val Asn Gln Asn Gly Ala Ala Ala 1 5 10 15 att gtt ctg aat cgc ccg aaa gcg ctc aac tca ctc aca tac gac atg 96 Ile Val Leu Asn Arg Pro Lys Ala Leu Asn Ser Leu Thr Tyr Asp Met 20 25 30 gtc cgt ctg att ggt gaa aag tta aac gag tgg gag aca gat caa aac 144 Val Arg Leu Ile Gly Glu Lys Leu Asn Glu Trp Glu Thr Asp Gln Asn 35 40 45 gtt tct atc gtg gtc atc aaa ggt gca gga cca aaa gga cta tgt gcc 192 Val Ser Ile Val Val Ile Lys Gly Ala Gly Pro Lys Gly Leu Cys Ala 50 55 60 gga ggg gat att aag gca ctc tat gaa gct cgt tcg tca aaa cag gcc 240 Gly Gly Asp Ile Lys Ala Leu Tyr Glu Ala Arg Ser Ser Lys Gln Ala 65 70 75 80 ctg caa gat gcc gag cgc ttt ttt gaa aca gag tac gaa gtc gat atg 288 Leu Gln Asp Ala Glu Arg Phe Phe Glu Thr Glu Tyr Glu Val Asp Met 85 90 95 gca gtc cat cga ttt tcg aaa ccg atc atc gcc tgc ttg gac ggg atc 336 Ala Val His Arg Phe Ser Lys Pro Ile Ile Ala Cys Leu Asp Gly Ile 100 105 110 gtc atg ggg gga ggc gtc ggc ctg acg tac ggg gcc agc cac cgg atc 384 Val Met Gly Gly Gly Val Gly Leu Thr Tyr Gly Ala Ser His Arg Ile 115 120 125 gtc acg gag agg aca aaa tgg gcg atg ccc gaa atg aat atc ggc ttc 432 Val Thr Glu Arg Thr Lys Trp Ala Met Pro Glu Met Asn Ile Gly Phe 130 135 140 ttt ccg gat gtc ggg gca gcc tat ttt tta aac aaa gcc ccg ggc cgc 480 Phe Pro Asp Val Gly Ala Ala Tyr Phe Leu Asn Lys Ala Pro Gly Arg 145 150 155 160 tta ggg cgg tat ctt gga tta acg gcg tct gtc atc cat gca gcc gac 528 Leu Gly Arg Tyr Leu Gly Leu Thr Ala Ser Val Ile His Ala Ala Asp 165 170 175 gtg ctg tat atc aat ggg gca gac gcc tac atg gag agc ggc gct tta 576 Val Leu Tyr Ile Asn Gly Ala Asp Ala Tyr Met Glu Ser Gly Ala Leu 180 185 190 gaa cga ttg ctt caa gca gtg gaa caa acc gat tgg cgc ctt gca agc 624 Glu Arg Leu Leu Gln Ala Val Glu Gln Thr Asp Trp Arg Leu Ala Ser 195 200 205 gtt gaa gaa aag ctc gat cag ctg atc cgc gaa tcg aaa acg gag ccc 672 Val Glu Glu Lys Leu Asp Gln Leu Ile Arg Glu Ser Lys Thr Glu Pro 210 215 220 tcc cag gag agc acg ctc gcc cgt gat cag caa gcg att gac cgt cat 720 Ser Gln Glu Ser Thr Leu Ala Arg Asp Gln Gln Ala Ile Asp Arg His 225 230 235 240 ttt aag tat gat aag ctg gaa gag atc ctt caa tcg ctc gaa agc gag 768 Phe Lys Tyr Asp Lys Leu Glu Glu Ile Leu Gln Ser Leu Glu Ser Glu 245 250 255 gga agc acc ttt agc tcg aat gtg aaa aaa aca atg ctt tcc aaa tcg 816 Gly Ser Thr Phe Ser Ser Asn Val Lys Lys Thr Met Leu Ser Lys Ser 260 265 270 cca ttt tca tta aaa atc aca ttg aaa cag ctg gcg gac gga cgt caa 864 Pro Phe Ser Leu Lys Ile Thr Leu Lys Gln Leu Ala Asp Gly Arg Gln 275 280 285 aaa aca ctg gaa gaa tgc ttt gcc acg gat ctg gtg ctg gca aag aac 912 Lys Thr Leu Glu Glu Cys Phe Ala Thr Asp Leu Val Leu Ala Lys Asn 290 295 300 ttt ttg aag cac aat gat ttc ttc gaa ggc gtc agg tcc gtc ctg atc 960 Phe Leu Lys His Asn Asp Phe Phe Glu Gly Val Arg Ser Val Leu Ile 305 310 315 320 gac cgt gat caa tca ccg aac tac aag tac cgg aac gtt tca gat gta 1008 Asp Arg Asp Gln Ser Pro Asn Tyr Lys Tyr Arg Asn Val Ser Asp Val 325 330 335 acc gat gaa gcg gtg gac cgg ttt ttc caa ccc tct gaa tct gtc cgg 1056 Thr Asp Glu Ala Val Asp Arg Phe Phe Gln Pro Ser Glu Ser Val Arg 340 345 350 ttt taa aag 1065 Phe <210>18 <211>353 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>18 Met Ser Asp Asp Val Leu Phe Ser Val Asn Gln Asn Gly Ala Ala Ala 1 5 10 15 Ile Val Leu Asn Arg Pro Lys Ala Leu Asn Ser Leu Thr Tyr Asp Met 20 25 30 Val Arg Leu Ile Gly Glu Lys Leu Asn Glu Trp Glu Thr Asp Gln Asn 35 40 45 Val Ser Ile Val Val Ile Lys Gly Ala Gly Pro Lys Gly Leu Cys Ala 50 55 60 Gly Gly Asp Ile Lys Ala Leu Tyr Glu Ala Arg Ser Ser Lys Gln Ala 65 70 75 80 Leu Gln Asp Ala Glu Arg Phe Phe Glu Thr Glu Tyr Glu Val Asp Met 85 90 95 Ala Val His Arg Phe Ser Lys Pro Ile Ile Ala Cys Leu Asp Gly Ile 100 105 110 Val Met Gly Gly Gly Val Gly Leu Thr Tyr Gly Ala Ser His Arg Ile 115 120 125 Val Thr Glu Arg Thr Lys Trp Ala Met Pro Glu Met Asn Ile Gly Phe 130 135 140 Phe Pro Asp Val Gly Ala Ala Tyr Phe Leu Asn Lys Ala Pro Gly Arg 145 150 155 160 Leu Gly Arg Tyr Leu Gly Leu Thr Ala Ser Val Ile His Ala Ala Asp 165 170 175 Val Leu Tyr Ile Asn Gly Ala Asp Ala Tyr Met Glu Ser Gly Ala Leu 180 185 190 Glu Arg Leu Leu Gln Ala Val Glu Gln Thr Asp Trp Arg Leu Ala Ser 195 200 205 Val Glu Glu Lys Leu Asp Gln Leu Ile Arg Glu Ser Lys Thr Glu Pro 210 215 220 Ser Gln Glu Ser Thr Leu Ala Arg Asp Gln Gln Ala Ile Asp Arg His 225 230 235 240 Phe Lys Tyr Asp Lys Leu Glu Glu Ile Leu Gln Ser Leu Glu Ser Glu 245 250 255 Gly Ser Thr Phe Ser Ser Asn Val Lys Lys Thr Met Leu Ser Lys Ser 260 265 270 Pro Phe Ser Leu Lys Ile Thr Leu Lys Gln Leu Ala Asp Gly Arg Gln 275 280 285 Lys Thr Leu Glu Glu Cys Phe Ala Thr Asp Leu Val Leu Ala Lys Asn 290 295 300 Phe Leu Lys His Asn Asp Phe Phe Glu Gly Val Arg Ser Val Leu Ile 305 310 315 320 Asp Arg Asp Gln Ser Pro Asn Tyr Lys Tyr Arg Asn Val Ser Asp Val 325 330 335 Thr Asp Glu Ala Val Asp Arg Phe Phe Gln Pro Ser Glu Ser Val Arg 340 345 350 Phe <210>19 <211>789 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(789) <223>Probable enoyl-CoA hydratase(E.C.4.2.1.17),echA8 <220> <221>misc_feature <222>(1)..(3) <223>First codon translated as Met. <220> <221>CDS <222>(1)..(786) <223> <400>19 ttg aac ttg aaa tat gcc aca ctt aaa aca gaa cat ggc atc aca acc 48 Leu Asn Leu Lys Tyr Ala Thr Leu Lys Thr Glu His Gly Ile Thr Thr 1 5 10 15 gtg acg ttg aac aat ccg ccg gca aat aca ctt tct tct tcc tgt atc 96 Val Thr Leu Asn Asn Pro Pro Ala Asn Thr Leu Ser Ser Ser Cys Ile 20 25 30 gcc gaa ttg cgc tct ctt ttt cgg gaa ttg gcc cgc gac gag gag aca 144 Ala Glu Leu Arg Ser Leu Phe Arg Glu Leu Ala Arg Asp Glu Glu Thr 35 40 45 aaa gca atc atc att act gga gaa ggc cgc ttt ttt gtg gcg gga gcg 192 Lys Ala Ile Ile Ile Thr Gly Glu Gly Arg Phe Phe Val Ala Gly Ala 50 55 60 gat ata aaa gaa ttc gtt tca aaa ctt ggg gac caa aaa caa gga ttg 240 Asp Ile Lys Glu Phe Val Ser Lys Leu Gly Asp Gln Lys Gln Gly Leu 65 70 75 80 gcg ctc gca caa ggg ggc cag gcg ctc tgc gat gaa atc gaa gct tcc 288 Ala Leu Ala Gln Gly Gly Gln Ala Leu Cys Asp Glu Ile Glu Ala Ser 85 90 95 aaa aaa ccc gtc att gcg gcg ata aac gga ccg gct ctt ggc gga ggc 336 Lys Lys Pro Val Ile Ala Ala Ile Asn Gly Pro Ala Leu Gly Gly Gly 100 105 110 ctg gaa ctc gcg atg agc tgc cac ttc aga atc gta tca gac gat gca 384 Leu Glu Leu Ala Met Ser Cys His Phe Arg Ile Val Ser Asp Asp Ala 115 120 125 aca gtc ggt ctt ccc gaa tta aag ctc ggc ttg att cct gca ttt ggt 432 Thr Val Gly Leu Pro Glu Leu Lys Leu Gly Leu Ile Pro Ala Phe Gly 130 135 140 ggt aca cag cgg ctt cgc aac ata acg gac aca gcg aca gca ctc gac 480 Gly Thr Gln Arg Leu Arg Asn Ile Thr Asp Thr Ala Thr Ala Leu Asp 145 150 155 160 ctt atc ctg acg ggc cga tcg ctt tca gct caa gag gcg gta gag ctg 528 Leu Ile Leu Thr Gly Arg Ser Leu Ser Ala Gln Glu Ala Val Glu Leu 165 170 175 aaa att gca cag atg gct gta aag gga gag gaa ctg atg aag acg gca 576 Lys Ile Ala Gln Met Ala Val Lys Gly Glu Glu Leu Met Lys Thr Ala 180 185 190 gct gct gtc gcg tcg tct ttt atc gaa gga aaa agc atg acc agc gtg 624 Ala Ala Val Ala Ser Ser Phe Ile Glu Gly Lys Ser Met Thr Ser Val 195 200 205 agg cgc gcc gtc gaa tgt gtc gta cag ggc gcc agc gaa agc atg gaa 672 Arg Arg Ala Val Glu Cys Val Val Gln Gly Ala Ser Glu Ser Met Glu 210 215 220 caa gca ctg gag agg gag cga aac aga ttc gcc gag ctg ttt gtc act 720 Gln Ala Leu Glu Arg Glu Arg Asn Arg Phe Ala Glu Leu Phe Val Thr 225 230 235 240 tca gat gcc aaa gaa gga att cac gca ttt gtc gaa aag cgc aaa cca 768 Ser Asp Ala Lys Glu Gly Ile His Ala Phe Val Glu Lys Arg Lys Pro 245 250 255 aac ttt cat cat tca taa aag 789 Asn Phe His His Ser 260 <210>20 <211>261 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>misc_feature <222>(1)..(3) <223>First codon translated as Met. <400>20 Leu Asn Leu Lys Tyr Ala Thr Leu Lys Thr Glu His Gly Ile Thr Thr 1 5 10 15 Val Thr Leu Asn Asn Pro Pro Ala Asn Thr Leu Ser Ser Ser Cys Ile 20 25 30 Ala Glu Leu Arg Ser Leu Phe Arg Glu Leu Ala Arg Asp Glu Glu Thr 35 40 45 Lys Ala Ile Ile Ile Thr Gly Glu Gly Arg Phe Phe Val Ala Gly Ala 50 55 60 Asp Ile Lys Glu Phe Val Ser Lys Leu Gly Asp Gln Lys Gln Gly Leu 65 70 75 80 Ala Leu Ala Gln Gly Gly Gln Ala Leu Cys Asp Glu Ile Glu Ala Ser 85 90 95 Lys Lys Pro Val Ile Ala Ala Ile Asn Gly Pro Ala Leu Gly Gly Gly 100 105 110 Leu Glu Leu Ala Met Ser Cys His Phe Arg Ile Val Ser Asp Asp Ala 115 120 125 Thr Val Gly Leu Pro Glu Leu Lys Leu Gly Leu Ile Pro Ala Phe Gly 130 135 140 Gly Thr Gln Arg Leu Arg Asn Ile Thr Asp Thr Ala Thr Ala Leu Asp 145 150 155 160 Leu Ile Leu Thr Gly Arg Ser Leu Ser Ala Gln Glu Ala Val Glu Leu 165 170 175 Lys Ile Ala Gln Met Ala Val Lys Gly Glu G1u Leu Met Lys Thr Ala 180 185 190 Ala Ala Val Ala Ser Ser Phe Ile Glu Gly Lys Ser Met Thr Ser Val 195 200 205 Arg Arg Ala Val Glu Cys Val Val Gln Gly Ala Ser Glu Ser Met Glu 210 215 220 Gln Ala Leu Glu Arg Glu Arg Asn Arg Phe Ala Glu Leu Phe Val Thr 225 230 235 240 Ser Asp Ala Lys Glu Gly Ile His Ala Phe Val Glu Lys Arg Lys Pro 245 250 255 Asn Phe His His Ser 260 <210>21 <211>1719 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1719) <223>Acyl-CoA dehydrogenase(E.C.1.3.99.-) <220> <221>CDS <222>(1)..(1716) <223> <400>21 atg ggg aaa gca aaa ctt cga tgg aat gaa ccc ttg att tct caa cac 48 Met Gly Lys Ala Lys Leu Arg Trp Asn Glu Pro Leu Ile Ser Gln His 1 5 10 15 gaa tcg gct gct gaa gga ttt aca ccg gaa gat ttc aca gag gaa gat 96 Glu Ser Ala Ala Glu Gly Phe Thr Pro Glu Asp Phe Thr Glu Glu Asp 20 25 30 cga ctg att tca aaa acg aca gaa tca ttt gtc aaa aac gaa gtc atg 144 Arg Leu Ile Ser Lys Thr Thr Glu Ser Phe Val Lys Asn Glu Val Met 35 40 45 ccc ctt ctt gaa tcg att gat cag cag gat cac gaa agc gtg aaa aaa 192 Pro Leu Leu Glu Ser Ile Asp Gln Gln Asp His Glu Ser Val Lys Lys 50 55 60 ttg ttt caa aaa gca gga gag ctc ggt ttg ctc agt atc gaa gtt ccg 240 Leu Phe Gln Lys Ala Gly Glu Leu Gly Leu Leu Ser Ile Glu Val Pro 65 70 75 80 gag gat tgc ggc ggc ctt tca ctc agc aag aag ctt tcc ggg ttg gtg 288 Glu Asp Cys Gly Gly Leu Ser Leu Ser Lys Lys Leu Ser Gly Leu Val 85 90 95 gca gag aaa atg gga gcc ggc gga tcg ttc agc gtc tcc ttt aat att 336 Ala Glu Lys Met Gly Ala Gly Gly Ser Phe Ser Val Ser Phe Asn Ile 100 105 110 cat gcg gga gtc ggg aca ctg ccg tat att tat tat gga aca gag gaa 384 His Ala Gly Val Gly Thr Leu Pro Tyr Ile Tyr Tyr Gly Thr Glu Glu 115 120 125 caa aaa caa aaa tac ctt cca aaa ctg gca tcg ggc gaa tgg atc gga 432 Gln Lys Gln Lys Tyr Leu Pro Lys Leu Ala Ser Gly Glu Trp Ile Gly 130 135 140 gca tat gct ctg aca gag ccg ggc gca gga tcg gat gct tta aac gca 480 Ala Tyr Ala Leu Thr Glu Pro Gly Ala Gly Ser Asp Ala Leu Asn Ala 145 150 155 160 aaa acg aca gcc gtc ttg aat agg gaa ggg aca gcc tgg att tta aat 528 Lys Thr Thr Ala Val Leu Asn Arg Glu Gly Thr Ala Trp Ile Leu Asn 165 170 175 ggg gaa aag cag tgg att acg aac gcg caa gta gct gat gta tat gtt 576 Gly Glu Lys Gln Trp Ile Thr Asn Ala Gln Val Ala Asp Val Tyr Val 180 185 190 gtc ttt gca aaa acg gcg gaa ggc atg aca gca ttt atc gtc gaa cgc 624 Val Phe Ala Lys Thr Ala Glu Gly Met Thr Ala Phe Ile Val Glu Arg 195 200 205 tcg ttt aaa ggt gtt tcc atc gga cct gaa gag aag aag atg gga atc 672 Ser Phe Lys Gly Val Ser Ile Gly Pro Glu Glu Lys Lys Met Gly Ile 210 215 220 aaa ggg tct tcg aca gca acc tta atc ttg gag gaa gtc gag gtg cca 720 Lys Gly Ser Ser Thr Ala Thr Leu Ile Leu Glu Glu Val Glu Val Pro 225 230 235 240 agc gac aat gtt cta ggt cat atc ggg aaa ggt cat cac gtc gct ttg 768 Ser Asp Asn Val Leu Gly His Ile Gly Lys Gly His His Val Ala Leu 245 250 255 aac att tta aac atg gcc cgc tta aag ctc gcg ttt tcg aac att gga 816 Asn Ile Leu Asn Met Ala Arg Leu Lys Leu Ala Phe Ser Asn Ile Gly 260 265 270 acg gca aaa caa gca ttg aac ctt gct gtt agc tac gcc aaa cag cga 864 Thr Ala Lys Gln Ala Leu Asn Leu Ala Val Ser Tyr Ala Lys Gln Arg 275 280 285 aag caa ttt aac aag ccg atc atc ggt ttt tca atg att caa gaa aag 912 Lys Gln Phe Asn Lys Pro Ile Ile Gly Phe Ser Met Ile Gln Glu Lys 290 295 300 att gcc gac atg gcg gtc tcg att ttc ggc gcg gaa agc gct gct tac 960 Ile Ala Asp Met Ala Val Ser Ile Phe Gly Ala Glu Ser Ala Ala Tyr 305 310 315 320 aga acg gca gat tgc ttg gac aat gtt tta gat tcg gct ctc cca tta 1008 Arg Thr Ala Asp Cys Leu Asp Asn Val Leu Asp Ser Ala Leu Pro Leu 325 330 335 gac gat aga ctg aga aaa ctc aca aac tat gca tcc gaa tgt gcg atc 1056 Asp Asp Arg Leu Arg Lys Leu Thr Asn Tyr Ala Ser Glu Cys Ala Ile 340 345 350 aat aaa gtt tac tgc tcc gaa atc ctc ggc cgg atc gca gac gaa gcg 1104 Asn Lys Val Tyr Cys Ser Glu Ile Leu Gly Arg Ile Ala Asp Glu Ala 355 360 365 gtg cag att cat ggc ggc tac gga tac atg cag gag tac gaa gtc gaa 1152 Val Gln Ile His Gly Gly Tyr Gly Tyr Met Gln Glu Tyr Glu Val Glu 370 375 380 cga ttg tac cgg gac gcg agg atc agc cgg att ttc gag ggg aca aat 1200 Arg Leu Tyr Arg Asp Ala Arg Ile Ser Arg Ile Phe Glu Gly Thr Asn 385 390 395 400 gaa ata aac cgc tta acg atc gcc aaa ctg ctc atg aaa gaa gtg cag 1248 Glu Ile Asn Arg Leu Thr Ile Ala Lys Leu Leu Met Lys Glu Val Gln 405 410 415 caa aac ggc atc tca gag ccg gaa gct caa cta ggc agc gag gga aat 1296 Gln Asn Gly Ile Ser Glu Pro Glu Ala Gln Leu Gly Ser Glu Gly Asn 420 425 430 cga aac cgg cga ttt att cag ctg tcc aac agg ctt ttc ggc aag aca 1344 Arg Asn Arg Arg Phe Ile Gln Leu Ser Asn Arg Leu Phe Gly Lys Thr 435 440 445 ctg aaa gcg ctt atc cgc tct cgc gtg aac act caa gaa gat cag gaa 1392 Leu Lys Ala Leu Ile Arg Ser Arg Val Asn Thr Gln Glu Asp Gln Glu 450 455 460 tac gca cgg ctt ctc gcc gac atg aaa aaa gaa atc tat gtg atg gaa 1440 Tyr Ala Arg Leu Leu Ala Asp Met Lys Lys Glu Ile Tyr Val Met Glu 465 470 475 480 tcc gcc gcc cgc cga acc gaa aaa gct agg caa ata tac ggt ggt gaa 1488 Ser Ala Ala Arg Arg Thr Glu Lys Ala Arg Gln Ile Tyr Gly Gly Glu 485 490 495 aaa gca cgg ttg aaa gaa atg atg acg aat gtc att tgt gaa gaa ggc 1536 Lys Ala Arg Leu Lys Glu Met Met Thr Asn Val Ile Cys Glu Glu Gly 500 505 510 tac cgc aga atc gaa gag atg gcg gtg acc gcc tta tca agc ata gca 1584 Tyr Arg Arg Ile Glu Glu Met Ala Val Thr Ala Leu Ser Ser Ile Ala 515 520 525 tct gat gaa gcc gaa aga aaa ctc gca ttt gaa gag gct cgc agc gtt 1632 Ser Asp Glu Ala Glu Arg Lys Leu Ala Phe Glu Glu Ala Arg Ser Val 530 535 540 tct ttg cct ctt ttc agc aat ctg ttt act caa aaa cgc gaa atc gca 1680 Ser Leu Pro Leu Phe Ser Asn Leu Phe Thr Gln Lys Arg Glu Ile Ala 545 550 555 560 gaa aaa ata gcc gct cat gaa aaa tat acg gtg tga tcg 1719 Glu Lys Ile Ala Ala His Glu Lys Tyr Thr Val 565 570 <210>22 <211>571 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>22 Met Gly Lys Ala Lys Leu Arg Trp Asn Glu Pro Leu Ile Ser Gln His 1 5 10 15 Glu Ser Ala Ala Glu Gly Phe Thr Pro Glu Asp Phe Thr Glu Glu Asp 20 25 30 Arg Leu Ile Ser Lys Thr Thr Glu Ser Phe Val Lys Asn Glu Val Met 35 40 45 Pro Leu Leu Glu Ser Ile Asp Gln Gln Asp His Glu Ser Val Lys Lys 50 55 60 Leu Phe Gln Lys Ala Gly Glu Leu Gly Leu Leu Ser Ile Glu Val Pro 65 70 75 80 Glu Asp Cys Gly Gly Leu Ser Leu Ser Lys Lys Leu Ser Gly Leu Val 85 90 95 Ala Glu Lys Met Gly Ala Gly Gly Ser Phe Ser Val Ser Phe Asn Ile 100 105 110 His Ala Gly Val Gly Thr Leu Pro Tyr Ile Tyr Tyr Gly Thr Glu Glu 115 120 125 Gln Lys Gln Lys Tyr Leu Pro Lys Leu Ala Ser Gly Glu Trp Ile Gly 130 135 140 Ala Tyr Ala Leu Thr Glu Pro Gly Ala Gly Ser Asp Ala Leu Asn Ala 145 150 155 160 Lys Thr Thr Ala Val Leu Asn Arg Glu Gly Thr Ala Trp Ile Leu Asn 165 170 175 Gly Glu Lys Gln Trp Ile Thr Asn Ala Gln Val Ala Asp Val Tyr Val 180 185 190 Val Phe Ala Lys Thr Ala Glu Gly Met Thr Ala Phe Ile Val Glu Arg 195 200 205 Ser Phe Lys Gly Val Ser Ile Gly Pro Glu Glu Lys Lys Met Gly Ile 2l0 215 220 Lys Gly Ser Ser Thr Ala Thr Leu Ile Leu Glu Glu Val Glu Val Pro 225 230 235 240 Ser Asp Asn Val Leu Gly His Ile Gly Lys Gly His His Val Ala Leu 245 250 255 Asn Ile Leu Asn Met Ala Arg Leu Lys Leu Ala Phe Ser Asn Ile Gly 260 265 270 Thr Ala Lys Gln Ala Leu Asn Leu Ala Val Ser Tyr Ala Lys Gln Arg 275 280 285 Lys Gln Phe Asn Lys Pro Ile Ile Gly Phe Ser Met Ile Gln Glu Lys 290 295 300 Ile Ala Asp Met Ala Val Ser Ile Phe Gly Ala Glu Ser Ala Ala Tyr 305 310 315 320 Arg Thr Ala Asp Cys Leu Asp Asn Val Leu Asp Ser Ala Leu Pro Leu 325 330 335 Asp Asp Arg Leu Arg Lys Leu Thr Asn Tyr Ala Ser Glu Cys Ala Ile 340 345 350 Asn Lys Val Tyr Cys Ser Glu Ile Leu Gly Arg Ile Ala Asp Glu Ala 355 360 365 Val Gln Ile His Gly Gly Tyr Gly Tyr Met Gln Glu Tyr Glu Val Glu 370 375 380 Arg Leu Tyr Arg Asp Ala Arg Ile Ser Arg Ile Phe Glu Gly Thr Asn 385 390 395 400 Glu Ile Asn Arg Leu Thr Ile Ala Lys Leu Leu Met Lys Glu Val Gln 405 410 415 Gln Asn Gly Ile Ser Glu Pro Glu Ala Gln Leu Gly Ser Glu Gly Asn 420 425 430 Arg Asn Arg Arg Phe Ile Gln Leu Ser Asn Arg Leu Phe Gly Lys Thr 435 440 445 Leu Lys Ala Leu Ile Arg Ser Arg Val Asn Thr Gln Glu Asp Gln Glu 450 455 460 Tyr Ala Arg Leu Leu Ala Asp Met Lys Lys Glu Ile Tyr Val Met Glu 465 470 475 480 Ser Ala Ala Arg Arg Thr Glu Lys Ala Arg Gln Ile Tyr Gly Gly Glu 485 490 495 Lys Ala Arg Leu Lys Glu Met Met Thr Asn Val Ile Cys Glu Glu Gly 500 505 510 Tyr Arg Arg Ile Glu Glu Met Ala Val Thr Ala Leu Ser Ser Ile Ala 515 520 525 Ser Asp Glu Ala Glu Arg Lys Leu Ala Phe Glu Glu Ala Arg Ser Val 530 535 540 Ser Leu Pro Leu Phe Ser Asn Leu Phe Thr Gln Lys Arg Glu Ile Ala 545 550 555 560 Glu Lys Ile Ala Ala His Glu Lys Tyr Thr Val 565 570 <210>23 <211>1956 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1956) <223>Acetyl-coenzyme A synthetase(E.C.6.2.1.1),acsA <220> <221>CDS <222>(1)..(1953) <223> <400>23 atg ggc gaa aaa gcg gtt tgg cag cct gat ccg gaa ttt gta aaa aca 48 Met Gly Glu Lys Ala Val Trp Gln Pro Asp Pro Glu Phe Val Lys Thr 1 5 10 15 acc cgg ctg ttt caa tgg atg aca gcc ctc ggt ttt tcc gac tat gat 96 Thr Arg Leu Phe Gln Trp Met Thr Ala Leu Gly Phe Ser Asp Tyr Asp 20 25 30 gat ttt ttg aaa gca agt aca aac gat atc gcc tgg ttc tgg gaa gag 144 Asp Phe Leu Lys Ala Ser Thr Asn Asp Ile Ala Trp Phe Trp Glu Glu 35 40 45 gcc gaa aaa gcg ctc ggg atc agc tgg tac aag cgg tac agc caa aca 192 Ala Glu Lys Ala Leu Gly Ile Ser Trp Tyr Lys Arg Tyr Ser Gln Thr 50 55 60 ttg aat ctc gac aaa ggc ata aaa tgg ccg caa tgg ttt acc ggc ggc 240 Leu Asn Leu Asp Lys Gly Ile Lys Trp Pro Gln Trp Phe Thr Gly Gly 65 70 75 80 cgc tta aat gcc gtt tac aac gcc gtg gaa aaa tgg gcc cgc cgg cct 288 Arg Leu Asn Ala Val Tyr Asn Ala Val Glu Lys Trp Ala Arg Arg Pro 85 90 95 gat acg gcc ggc agg acg gca ctc atc tgg gaa agt gaa gac gga aaa 336 Asp Thr Ala Gly Arg Thr Ala Leu Ile Trp Glu Ser Glu Asp Gly Lys 100 105 110 aca gaa cag atc acc tat tct tct tta cac caa caa gtc gcc cgt gcg 384 Thr Glu Gln Ile Thr Tyr Ser Ser Leu His Gln Gln Val Ala Arg Ala 115 120 125 gcg gca ggc ttt aaa aag caa ggc atc tca aaa ggg gat gtc att gcg 432 Ala Ala Gly Phe Lys Lys Gln Gly Ile Ser Lys Gly Asp Val Ile Ala 130 135 140 att tac atg ccg atg atc ccc gaa acg gtc atc gcc atg ctg gcc gcc 480 Ile Tyr Met Pro Met Ile Pro Glu Thr Val Ile Ala Met Leu Ala Ala 145 150 155 160 gct aaa atc gga gcg gta ttc tca ccg gtt ttt tca ggc tac ggc gcc 528 Ala Lys Ile Gly Ala Val Phe Ser Pro Val Phe Ser Gly Tyr Gly Ala 165 170 175 cat gca gca gcg gcg aga ctt acc gct gcc gga gcg aaa atc ctt gtc 576 His Ala Ala Ala Ala Arg Leu Thr Ala Ala Gly Ala Lys Ile Leu Val 180 185 190 aca gca gat gcc ttt ttg cga agg gga aag aag gtc tgc atg aag aaa 624 Thr Ala Asp Ala Phe Leu Arg Arg Gly Lys Lys Val Cys Met Lys Lys 195 200 205 gaa gct gac aaa gcc gcg gac cgt tcc ccc act gtt caa aaa gtc gtc 672 Glu Ala Asp Lys Ala Ala Asp Arg Ser Pro Thr Val Gln Lys Val Val 210 215 220 gtc tgc aag ctt cac ggc ggc gat caa gat tgg aat tat aag aga gat 720 Val Cys Lys Leu His Gly Gly Asp Gln Asp Trp Asn Tyr Lys Arg Asp 225 230 235 240 atc gac tgg aat gaa ttg atg aaa aac gag ccc atg caa aac acc gaa 768 Ile Asp Trp Asn Glu Leu Met Lys Asn Glu Pro Met Gln Asn Thr Glu 245 250 255 gaa atg gac agt tca gat ccg ctc atg ctg cta tac aca tca ggg acg 816 Glu Met Asp Ser Ser Asp Pro Leu Met Leu Leu Tyr Thr Ser Gly Thr 260 265 270 aca gga cag tcg aag gga gcg gtt cat acc cat gcc ggt ttt ccg ctg 864 Thr Gly Gln Ser Lys Gly Ala Val His Thr His Ala Gly Phe Pro Leu 275 280 285 aaa gct gca ttt gat gcg gga ttc ggg atg gat gtc aaa caa ggg gac 912 Lys Ala Ala Phe Asp Ala Gly Phe Gly Met Asp Val Lys Gln Gly Asp 290 295 300 aca ttt ttc tgg ttt aca gac atg ggc tgg atg atg ggg ccg ttt tta 960 Thr Phe Phe Trp Phe Thr Asp Met Gly Trp Met Met Gly Pro Phe Leu 305 310 315 320 ata ttc ggg ggc ctc ata aac gga gcg gct gtt ttg ctg ttt gac gga 1008 Ile Phe Gly Gly Leu Ile Asn Gly Ala Ala Val Leu Leu Phe Asp Gly 325 330 335 gca ccg gac tac ccg gcc ccg gat cgg ctg tgg gag ctt gtc agc aga 1056 Ala Pro Asp Tyr Pro Ala Pro Asp Arg Leu Trp Glu Leu Val Ser Arg 340 345 350 cac cgg gtg acg cat ctc ggc gtc tct ccg acg ctc att cgc tcg ctg 1104 His Arg Val Thr His Leu Gly Val Ser Pro Thr Leu Ile Arg Ser Leu 355 360 365 atg cag cac ggc gaa gat ttt ctc tat caa tac aat ctg aac agt ctg 1152 Met Gln His Gly Glu Asp Phe Leu Tyr Gln Tyr Asn Leu Asn Ser Leu 370 375 380 aag gca atc ggc tca acg ggc gaa cca tgg aat tat gag ccg tgg atg 1200 Lys Ala Ile Gly Ser Thr Gly Glu Pro Trp Asn Tyr Glu Pro Trp Met 385 390 395 400 tgg ctg ttc cgc cat gtt gga aaa gaa cgg att cct ata ttt aat tat 1248 Trp Leu Phe Arg His Val Gly Lys Glu Arg Ile Pro Ile Phe Asn Tyr 405 410 415 tca gga gga aca gag atc tca ggc gga att tta ggc aat gtg ctc ctg 1296 Ser Gly Gly Thr Glu Ile Ser Gly Gly Ile Leu Gly Asn Val Leu Leu 420 425 430 cgg ccg atc acg ccg atg acg ttt aat tcg cct ctt ccc ggc atg gcg 1344 Arg Pro Ile Thr Pro Met Thr Phe Asn Ser Pro Leu Pro Gly Met Ala 435 440 445 gcc aat gtc ttc aat gaa aaa gga gag gaa gtc gtc aat gaa gtc gga 1392 Ala Asn Val Phe Asn Glu Lys Gly Glu Glu Val Val Asn Glu Val Gly 450 455 460 gag ctt gtc ctg aca aag ccc tgg gtc ggc atg acg aac ggt ttt tgg 1440 Glu Leu Val Leu Thr Lys Pro Trp Val Gly Met Thr Asn Gly Phe Trp 465 470 475 480 aag gag ccg tca aga tac gaa gaa gca tat tgg agc cgc tgg acc gac 1488 Lys Glu Pro Ser Arg Tyr Glu Glu Ala Tyr Trp Ser Arg Trp Thr Asp 485 490 495 gtc tgg gtg cac ggc gat tgg gca aaa cgg gat gaa aac ggc tac tgg 1536 Val Trp Val His Gly Asp Trp Ala Lys Arg Asp Glu Asn Gly Tyr Trp 500 505 510 acg atc agc gga cgc tct gat gat gtg atc aat gct gcc ggg aaa agg 1584 Thr Ile Ser Gly Arg Ser Asp Asp Val Ile Asn Ala Ala Gly Lys Arg 515 520 525 atc ggc ccc gcc gaa ata gag tcc gtt ctg gtc ggc cat cca gcg gtg 1632 Ile Gly Pro Ala Glu Ile Glu Ser Val Leu Val Gly His Pro Ala Val 530 535 540 gcg gaa gca ggc gtc atc ggc gtt ccg gat aag ctc aaa ggc cag gct 1680 Ala Glu Ala Gly Val Ile Gly Val Pro Asp Lys Leu Lys Gly Gln Ala 545 550 555 560 gcc gtc tgc ttc gtc gtc ctc aga cag tcg gaa aag ccg tcg gaa gaa 1728 Ala Val Cys Phe Val Val Leu Arg Gln Ser Glu Lys Pro Ser Glu Glu 565 570 575 tta aaa gat gat ttg ctg aac ctt gca tct gat gcg atc ggt aaa gcg 1776 Leu Lys Asp Asp Leu Leu Asn Leu Ala Ser Asp Ala Ile Gly Lys Ala 580 585 590 gtc aag ccc aaa gcg gtt tat ttt gtc agc ggt ttg ccg aag acg aga 1824 Val Lys Pro Lys Ala Val Tyr Phe Val Ser Gly Leu Pro Lys Thr Arg 595 600 605 aat gca aaa gtg atg aga cgg ctg atc aga gct gcc tat atg aac gag 1872 Asn Ala Lys Val Met Arg Arg Leu Ile Arg Ala Ala Tyr Met Asn Glu 610 615 620 ccc gca ggc gat ttg tca act ttg gaa aac cgc gaa aca tat gat gaa 1920 Pro Ala Gly Asp Leu Ser Thr Leu Glu Asn Arg Glu Thr Tyr Asp Glu 625 630 635 640 att gcc ggt ctt tca gtg cga aaa aat ctg tag tat 1956 Ile Ala Gly Leu Ser Val Arg Lys Asn Leu 645 650 <210>24 <211>650 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>24 Met Gly Glu Lys Ala Val Trp Gln Pro Asp Pro Glu Phe Val Lys Thr 1 5 10 15 Thr Arg Leu Phe Gln Trp Met Thr Ala Leu Gly Phe Ser Asp Tyr Asp 20 25 30 Asp Phe Leu Lys Ala Ser Thr Asn Asp Ile Ala Trp Phe Trp Glu Glu 35 40 45 Ala Glu Lys Ala Leu Gly Ile Ser Trp Tyr Lys Arg Tyr Ser Gln Thr 50 55 60 Leu Asn Leu Asp Lys Gly Ile Lys Trp Pro Gln Trp Phe Thr Gly Gly 65 70 75 80 Arg Leu Asn Ala Val Tyr Asn Ala Val Glu Lys Trp Ala Arg Arg Pro 85 90 95 Asp Thr Ala Gly Arg Thr Ala Leu Ile Trp Glu Ser Glu Asp Gly Lys 100 105 110 Thr Glu Gln Ile Thr Tyr Ser Ser Leu His Gln Gln Val Ala Arg Ala 115 120 125 Ala Ala Gly Phe Lys Lys Gln Gly Ile Ser Lys Gly Asp Val Ile Ala 130 135 140 Ile Tyr Met Pro Met Ile Pro Glu Thr Val Ile Ala Met Leu Ala Ala 145 150 155 160 Ala Lys Ile Gly Ala Val Phe Ser Pro Val Phe Ser Gly Tyr Gly Ala 165 170 175 His Ala Ala Ala Ala Arg Leu Thr Ala Ala Gly Ala Lys Ile Leu Val 180 185 190 Thr Ala Asp Ala Phe Leu Arg Arg Gly Lys Lys Val Cys Met Lys Lys 195 200 205 Glu Ala Asp Lys Ala Ala Asp Arg Ser Pro Thr Val Gln Lys Val Val 210 215 220 Val Cys Lys Leu His Gly Gly Asp Gln Asp Trp Asn Tyr Lys Arg Asp 225 230 235 240 Ile Asp Trp Asn Glu Leu Met Lys Asn Glu Pro Met Gln Asn Thr Glu 245 250 255 Glu Met Asp Ser Ser Asp Pro Leu Met Leu Leu Tyr Thr Ser Gly Thr 260 265 270 Thr Gly Gln Ser Lys Gly Ala Val His Thr His Ala Gly Phe Pro Leu 275 280 285 Lys Ala Ala Phe Asp Ala Gly Phe Gly Met Asp Val Lys Gln Gly Asp 290 295 300 Thr Phe Phe Trp Phe Thr Asp Met Gly Trp Met Met Gly Pro Phe Leu 305 310 315 320 Ile Phe Gly Gly Leu Ile Asn Gly Ala Ala Val Leu Leu Phe Asp Gly 325 330 335 Ala Pro Asp Tyr Pro Ala Pro Asp Arg Leu Trp Glu Leu Val Ser Arg 340 345 350 His Arg Val Thr His Leu Gly Val Ser Pro Thr Leu Ile Arg Ser Leu 355 360 365 Met Gln His Gly Glu Asp Phe Leu Tyr Gln Tyr Asn Leu Asn Ser Leu 370 375 380 Lys Ala Ile Gly Ser Thr Gly Glu Pro Trp Asn Tyr Glu Pro Trp Met 385 390 395 400 Trp Leu Phe Arg His Val Gly Lys Glu Arg Ile Pro Ile Phe Asn Tyr 405 410 415 Ser Gly Gly Thr Glu Ile Ser Gly Gly Ile Leu Gly Asn Val Leu Leu 420 425 430 Arg Pro Ile Thr Pro Met Thr Phe Asn Ser Pro Leu Pro Gly Met Ala 435 440 445 Ala Asn Val Phe Asn Glu Lys Gly Glu Glu Val Val Asn Glu Val Gly 450 455 460 Glu Leu Val Leu Thr Lys Pro Trp Val Gly Met Thr Asn Gly Phe Trp 465 470 475 480 Lys Glu Pro Ser Arg Tyr Glu Glu Ala Tyr Trp Ser Arg Trp Thr Asp 485 490 495 Val Trp Val His Gly Asp Trp Ala Lys Arg Asp Glu Asn Gly Tyr Trp 500 505 510 Thr Ile Ser Gly Arg Ser Asp Asp Val Ile Asn Ala Ala Gly Lys Arg 515 520 525 Ile Gly Pro Ala Glu Ile Glu Ser Val Leu Val Gly His Pro Ala Val 530 535 540 Ala Glu Ala Gly Val Ile Gly Val Pro Asp Lys Leu Lys Gly Gln Ala 545 550 555 560 Ala Val Cys Phe Val Val Leu Arg Gln Ser Glu Lys Pro Ser Glu Glu 565 570 575 Leu Lys Asp Asp Leu Leu Asn Leu Ala Ser Asp Ala Ile Gly Lys Ala 580 585 590 Val Lys Pro Lys Ala Val Tyr Phe Val Ser Gly Leu Pro Lys Thr Arg 595 600 605 Asn Ala Lys Val Met Arg Arg Leu Ile Arg Ala Ala Tyr Met Asn Glu 610 615 620 Pro Ala Gly Asp Leu Ser Thr Leu Glu Asn Arg Glu Thr Tyr Asp Glu 625 630 635 640 Ile Ala Gly Leu Ser Val Arg Lys Asn Leu 645 650 <210>25 <211>786 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(786) <223>3-hydroxybutyryl-CoA dehydratase(E.C.4.2.1.55),yngF <220> <221>CDS <222>(1)..(783) <223> <400>25 atg gag ccc aat gtt ctt tat tcc ata aac gag cag tcg gtc gcc gtg 48 Met Glu Pro Asn Val Leu Tyr Ser Ile Asn Glu Gln Ser Val Ala Val 1 5 10 15 ttg acg ctg aac agg ccg cag gct gca aat gcc ctc tcg ctt ggg ctt 96 Leu Thr Leu Asn Arg Pro Gln Ala Ala Asn Ala Leu Ser Leu Gly Leu 20 25 30 ctc gac gac ttt cag cgc atc ctt cga gat att cgt tca aac ccg gcc 144 Leu Asp Asp Phe Gln Arg Ile Leu Arg Asp Ile Arg Ser Asn Pro Ala 35 40 45 gtc cgc tgt gtc atc ata acg gga aaa ggg gac agg acg ttt tgt gca 192 Val Arg Cys Val Ile Ile Thr Gly Lys Gly Asp Arg Thr Phe Cys Ala 50 55 60 ggc gcc gat tta aag gaa aga gcc cgc atg agc caa aca gaa gcg aag 240 Gly Ala Asp Leu Lys Glu Arg Ala Arg Met Ser Gln Thr Glu Ala Lys 65 70 75 80 cag gct gtt tcc ctg att caa cgc gtg gtc agc gaa acg gaa aaa ctg 288 Gln Ala Val Ser Leu Ile Gln Arg Val Val Ser Glu Thr Glu Lys Leu 85 90 95 ccg cag ccc gtc atc gct tca tta aac gga agc gct tta gga ggg ggg 336 Pro Gln Pro Val Ile Ala Ser Leu Asn Gly Ser Ala Leu Gly Gly Gly 100 105 110 ctg gag ctt gca ttg gcg tgc gac atc agg atc gca gcc gaa cat att 384 Leu Glu Leu Ala Leu Ala Cys Asp Ile Arg Ile Ala Ala Glu His Ile 115 120 125 gaa ctc ggc ctc ccc gaa aca acg ctc gca atc att cca ggg gca gga 432 Glu Leu Gly Leu Pro Glu Thr Thr Leu Ala Ile Ile Pro Gly Ala Gly 130 135 140 ggg aca cag cgg ctg ccc cgc ttg atc ggc agg gga aag gcg aaa gaa 480 Gly Thr Gln Arg Leu Pro Arg Leu Ile Gly Arg Gly Lys Ala Lys Glu 145 150 155 160 atg atc ttt acc ggc tgc cgc atc agc gcc gaa gaa gcg caa aag atc 528 Met Ile Phe Thr Gly Cys Arg Ile Ser Ala Glu Glu Ala Gln Lys Ile 165 170 175 agc ctg gtt gaa cat gtc gtt ccg ctt tcg aag tta aag gaa gcg agt 576 Ser Leu Val Glu His Val Val Pro Leu Ser Lys Leu Lys Glu Ala Ser 180 185 190 gaa agc atc gcg gcg aac atc gcg gcg aac gga ccg gta gcc gtc aga 624 Glu Ser Ile Ala Ala Asn Ile Ala Ala Asn Gly Pro Val Ala Val Arg 195 200 205 caa gcg aag ttt gcc atc aat caa ggc ctt gag aca gct atc gaa aca 672 Gln Ala Lys Phe Ala Ile Asn Gln Gly Leu Glu Thr Ala Ile Glu Thr 210 215 220 ggg ctt gcc att gaa caa aaa gcc tat gaa ctg acg att ccg acg aaa 720 Gly Leu Ala Ile Glu Gln Lys Ala Tyr Glu Leu Thr Ile Pro Thr Lys 225 230 235 240 gac agg aca gaa ggg ctg aaa gct ttt gca gaa aag cgg aag ccg gat 768 Asp Arg Thr Glu Gly Leu Lys Ala Phe Ala Glu Lys Arg Lys Pro Asp 245 250 255 tat acg gga gaa taa aac 786 Tyr Thr Gly Glu 260 <210>26 <211>260 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>26 Met Glu Pro Asn Val Leu Tyr Ser Ile Asn Glu Gln Ser Val Ala Val 1 5 10 15 Leu Thr Leu Asn Arg Pro Gln Ala Ala Asn Ala Leu Ser Leu Gly Leu 20 25 30 Leu Asp Asp Phe Gln Arg Ile Leu Arg Asp Ile Arg Ser Asn Pro Ala 35 40 45 Val Arg Cys Val Ile Ile Thr Gly Lys Gly Asp Arg Thr Phe Cys Ala 50 55 60 Gly Ala Asp Leu Lys Glu Arg Ala Arg Met Ser Gln Thr Glu Ala Lys 65 70 75 80 Gln Ala Val Ser Leu Ile Gln Arg Val Val Ser Glu Thr Glu Lys Leu 85 90 95 Pro Gln Pro Val Ile Ala Ser Leu Asn Gly Ser Ala Leu Gly Gly Gly 100 105 110 Leu Glu Leu Ala Leu Ala Cys Asp Ile Arg Ile Ala Ala Glu His Ile 115 120 125 Glu Leu Gly Leu Pro Glu Thr Thr Leu Ala Ile Ile Pro Gly Ala Gly 130 135 140 Gly Thr Gln Arg Leu Pro Arg Leu Ile Gly Arg Gly Lys Ala Lys Glu 145 150 155 160 Met Ile Phe Thr Gly Cys Arg Ile Ser Ala Glu Glu Ala Gln Lys Ile 165 170 175 Ser Leu Val Glu His Val Val Pro Leu Ser Lys Leu Lys Glu Ala Ser 180 185 190 Glu Ser Ile Ala Ala Asn Ile Ala Ala Asn Gly Pro Val Ala Val Arg 195 200 205 Gln Ala Lys Phe Ala Ile Asn Gln Gly Leu Glu Thr Ala Ile Glu Thr 210 215 220 Gly Leu Ala Ile Glu Gln Lys Ala Tyr Glu Leu Thr Ile Pro Thr Lys 225 230 235 240 Asp Arg Thr Glu Gly Leu Lys Ala Phe Ala Glu Lys Arg Lys Pro Asp 245 250 255 Tyr Thr Gly Glu 260 <210>27 <211>1164 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1164) <223>Acyl-CoA dehydrogenase(E.C.1.3.99.-),yusJ <220> <221>CDS <222>(1)..(1161) <223> <400>27 atg aat ttt gaa cta acc aga gaa cag caa atg att cgt gaa ctc gca 48 Met Asn Phe Glu Leu Thr Arg Glu Gln Gln Met Ile Arg Glu Leu Ala 1 5 10 15 aga gat ttt gcg aaa cag gaa att gca ccg cac gcc gaa cat gtt gac 96 Arg Asp Phe Ala Lys Gln Glu Ile Ala Pro His Ala Glu His Val Asp 20 25 30 agg acg gga gaa ttt ccg att gag aca ttt aaa aaa atg ggg gag ctc 144 Arg Thr Gly Glu Phe Pro Ile Glu Thr Phe Lys Lys Met Gly Glu Leu 35 40 45 ggc ctc ttg ggg att ccg ttt cct gaa agc tac ggc ggt tca ggc gga 192 Gly Leu Leu Gly Ile Pro Phe Pro Glu Ser Tyr Gly Gly Ser Gly Gly 50 55 60 gat acg att tcc tat gca ctt agc gtc gaa gaa atc ggc aaa gcg tgc 240 Asp Thr Ile Ser Tyr Ala Leu Ser Val Glu Glu Ile Gly Lys Ala Cys 65 70 75 80 gga agc acc ggt ctt agc tat gct gcg gct gta tcg ctc ggg gct gcg 288 Gly Ser Thr Gly Leu Ser Tyr Ala Ala Ala Val Ser Leu Gly Ala Ala 85 90 95 ccg att tat tat ttc ggc act gaa gaa caa aaa caa gaa tat ctc gtc 336 Pro Ile Tyr Tyr Phe Gly Thr Glu Glu Gln Lys Gln Glu Tyr Leu Val 100 105 110 ccg ctt gcg acg ggc cgg gcg ctc gga gca ttt ggg ctg acc gaa ccg 384 Pro Leu Ala Thr Gly Arg Ala Leu Gly Ala Phe Gly Leu Thr Glu Pro 115 120 125 aat gca ggt tcc gat gcg ggc ggc acc cgg aca aaa gcc cgc tcg gaa 432 Asn Ala Gly Ser Asp Ala Gly Gly Thr Arg Thr Lys Ala Arg Ser Glu 130 135 140 ggg gac agc tat gtg atc agc ggt gag aaa tgc tgg atc aca aat gca 480 Gly Asp Ser Tyr Val Ile Ser Gly Glu Lys Cys Trp Ile Thr Asn Ala 145 150 155 160 gga ttt gcc agg acc gtc atc gtc acc gcc gtc acc gga ata gat gac 528 Gly Phe Ala Arg Thr Val Ile Val Thr Ala Val Thr Gly Ile Asp Asp 165 170 175 aac gga aaa aac atc att tcc gcc atc atc gtt ccg aca gat tcg gag 576 Asn Gly Lys Asn Ile Ile Ser Ala Ile Ile Val Pro Thr Asp Ser Glu 180 185 190 ggc ttc acc att aaa agc gaa tat gac aaa atg ggt gtc cgc ggc tcc 624 Gly Phe Thr Ile Lys Ser Glu Tyr Asp Lys Met Gly Val Arg Gly Ser 195 200 205 aat aca tca cag ctc ata ttg gac aat gtc cgc gta cca aaa caa aat 672 Asn Thr Ser Gln Leu Ile Leu Asp Asn Val Arg Val Pro Lys Gln Asn 210 215 220 cta ttg gga agc ccg gaa aaa ggg ttt aaa caa ttt ctc aat aca ctt 720 Leu Leu Gly Ser Pro Glu Lys Gly Phe Lys Gln Phe Leu Asn Thr Leu 225 230 235 240 gac ggc ggc aga att tcg atc gca gcg ctg gct gtc ggt att gcc caa 768 Asp Gly Gly Arg Ile Ser Ile Ala Ala Leu Ala Val Gly Ile Ala Gln 245 250 255 ggc gca ttt gag gcg gcg ctc aca tac gcg cgc gaa cga aaa caa ttc 816 Gly Ala Phe Glu Ala Ala Leu Thr Tyr Ala Arg Glu Arg Lys Gln Phe 260 265 270 ggc cga ccg atc tct tat ttc cag gcg att cag ttc aag ctt gcc gac 864 Gly Arg Pro Ile Ser Tyr Phe Gln Ala Ile Gln Phe Lys Leu Ala Asp 275 280 285 atg gcc atg gaa att gag ctc gcc cgc aat atg gtg ctg aag gcc gcc 912 Met Ala Met Glu Ile Glu Leu Ala Arg Asn Met Val Leu Lys Ala Ala 290 295 300 tgg ctg aaa gat caa gga cgt ccg ttt aca aaa gaa gcg gct ttt gcc 960 Trp Leu Lys Asp Gln Gly Arg Pro Phe Thr Lys Glu Ala Ala Phe Ala 305 310 315 320 aag ctt tat gcc tca gaa atg gcg ttc agg aca tgc aat cag tcc att 1008 Lys Leu Tyr Ala Ser Glu Met Ala Phe Arg Thr Cys Asn Gln Ser Ile 325 330 335 caa ata cac gga gga tac ggg tat atg aaa gag tat gga gtg gag cgc 1056 Gln Ile His Gly Gly Tyr Gly Tyr Met Lys Glu Tyr Gly Val Glu Arg 340 345 350 atg ctg cgg gac gea aaa tta atg gaa atc ggt gaa ggc act tca gaa 1104 Met Leu Arg Asp Ala Lys Leu Met Glu Ile Gly Glu Gly Thr Ser Glu 355 360 365 att caa cgg ctc gtc atc gca agg cag ctc ggc atc ggc aaa caa gcg 1152 Ile Gln Arg Leu Val Ile Ala Arg Gln Leu Gly Ile Gly Lys Gln Ala 370 375 380 ctg aaa tga aaa 1164 Leu Lys 385 <210>28 <211>386 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>28 Met Asn Phe Glu Leu Thr Arg Glu Gln Gln Met Ile Arg Glu Leu Ala 1 5 10 15 Arg Asp Phe Ala Lys Gln Glu Ile Ala Pro His Ala Glu His Val Asp 20 25 30 Arg Thr Gly Glu Phe Pro Ile Glu Thr Phe Lys Lys Met Gly Glu Leu 35 40 45 Gly Leu Leu Gly Ile Pro Phe Pro Glu Ser Tyr Gly Gly Ser Gly Gly 50 55 60 Asp Thr Ile Ser Tyr Ala Leu Ser Val Glu Glu Ile Gly Lys Ala Cys 65 70 75 80 Gly Ser Thr Gly Leu Ser Tyr Ala Ala Ala Val Ser Leu Gly Ala Ala 85 90 95 Pro Ile Tyr Tyr Phe Gly Thr Glu Glu Gln Lys Gln Glu Tyr Leu Val 100 105 110 Pro Leu Ala Thr Gly Arg Ala Leu Gly Ala Phe Gly Leu Thr Glu Pro 115 120 125 Asn Ala Gly Ser Asp Ala Gly Gly Thr Arg Thr Lys Ala Arg Ser Glu 130 135 140 Gly Asp Ser Tyr Val Ile Ser Gly Glu Lys Cys Trp Ile Thr Asn Ala 145 150 155 160 Gly Phe Ala Arg Thr Val Ile Val Thr Ala Val Thr Gly Ile Asp Asp 165 170 175 Asn Gly Lys Asn Ile Ile Ser Ala Ile Ile Val Pro Thr Asp Ser Glu 180 185 190 Gly Phe Thr Ile Lys Ser Glu Tyr Asp Lys Met Gly Val Arg Gly Ser 195 200 205 Asn Thr Ser Gln Leu Ile Leu Asp Asn Val Arg Val Pro Lys Gln Asn 210 215 220 Leu Leu Gly Ser Pro Glu Lys Gly Phe Lys Gln Phe Leu Asn Thr Leu 225 230 235 240 Asp Gly Gly Arg Ile Ser Ile Ala Ala Leu Ala Val Gly Ile Ala Gln 245 250 255 Gly Ala Phe Glu Ala Ala Leu Thr Tyr Ala Arg Glu Arg Lys Gln Phe 260 265 270 Gly Arg Pro Ile Ser Tyr Phe Gln Ala Ile Gln Phe Lys Leu Ala Asp 275 280 285 Met Ala Met Glu Ile Glu Leu Ala Arg Asn Met Val Leu Lys Ala Ala 290 295 300 Trp Leu Lys Asp Gln Gly Arg Pro Phe Thr Lys Glu Ala Ala Phe Ala 305 310 315 320 Lys Leu Tyr Ala Ser Glu Met Ala Phe Arg Thr Cys Asn Gln Ser Ile 325 330 335 Gln Ile His Gly Gly Tyr Gly Tyr Met Lys Glu Tyr Gly Val Glu Arg 340 345 350 Met Leu Arg Asp Ala Lys Leu Met Glu Ile Gly Glu Gly Thr Ser Glu 355 360 365 Ile Gln Arg Leu Val Ile Ala Arg Gln Leu Gly Ile Gly Lys Gln Ala 370 375 380 Leu Lys 385 <210>29 <211>876 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(876) <223>Hypothetical oxidoreductase(E.C.1.1.-.-),ykwC <220> <221>CDS <222>(1)..(873) <223> <400>29 atg aaa aaa acg gtc gga ttt atc gga ctc ggt gta atg gga aac agc 48 Met Lys Lys Thr Val Gly Phe Ile Gly Leu Gly Val Met Gly Asn Ser 1 5 10 15 atg gcc tcg cac att tta gcc gcg ggc tat ccc gtc agc gcc tat acg 96 Met Ala Ser His Ile Leu Ala Ala Gly Tyr Pro Val Ser Ala Tyr Thr 20 25 30 aga acg aaa cac aaa gcg gac agc ctc gtg gaa aaa ggg gcg gaa tgg 144 Arg Thr Lys His Lys Ala Asp Ser Leu Val Glu Lys Gly Ala Glu Trp 35 40 45 aaa tca tcc gtc aaa gca ctg gcg cag tcg tct gat gtg atc atc aca 192 Lys Ser Ser Val Lys Ala Leu Ala Gln Ser Ser Asp Val Ile Ile Thr 50 55 60 atg gtc ggc tac cca aaa gac gtt gaa gag gtt tac ttt gga agc gaa 240 Met Val Gly Tyr Pro Lys Asp Val Glu Glu Val Tyr Phe Gly Ser Glu 65 70 75 80 ggc att att gaa aat gcc aaa aaa ggt tcc tac ctt atc gat atg acg 288 Gly Ile Ile Glu Asn Ala Lys Lys Gly Ser Tyr Leu Ile Asp Met Thr 85 90 95 act tcc aaa cct tcg ctt gcc aaa caa atc gag act gcc gca aaa gag 336 Thr Ser Lys Pro Ser Leu Ala Lys Gln Ile Glu Thr Ala Ala Lys Glu 100 105 110 aaa gga ctt tac gct ttg gat gct ccg gtt tca ggc ggg gac gtc ggc 384 Lys Gly Leu Tyr Ala Leu Asp Ala Pro Val Ser Gly Gly Asp Val Gly 115 120 125 gcg agg aac ggc acg ctc gct atc atg gtc gga gga gaa cgg aaa gct 432 Ala Arg Asn Gly Thr Leu Ala Ile Met Val Gly Gly Glu Arg Lys Ala 130 135 140 tat gat gaa tgc tac ccg ctc ttt tcg atc atg ggt gaa aac atc cag 480 Tyr Asp Glu Cys Tyr Pro Leu Phe Ser Ile Met Gly Glu Asn Ile Gln 145 150 155 160 tat cag ggg ccg gcc gga agc ggc cag cat acg aaa atg tgc aac cag 528 Tyr Gln Gly Pro Ala Gly Ser Gly Gln His Thr Lys Met Cys Asn Gln 165 170 175 att gcg att gcc gca ggg atg atc ggc gtc gca gaa gcg atg gcc tac 576 Ile Ala Ile Ala Ala Gly Met Ile Gly Val Ala Glu Ala Met Ala Tyr 180 185 190 gcc gaa aaa tcc gga ctc gat ccc gac aac gtg ctg aaa agc att acg 624 Ala Glu Lys Ser Gly Leu Asp Pro Asp Asn Val Leu Lys Ser Ile Thr 195 200 205 acc ggc gct gcg gga agc tgg tcg ctc tca aat cta gcg cct aga atg 672 Thr Gly Ala Ala Gly Ser Trp Ser Leu Ser Asn Leu Ala Pro Arg Met 210 215 220 ctg aaa ggc gac ttt gaa ccg ggt ttt tac gtc aaa cac ttt gtt aaa 720 Leu Lys Gly Asp Phe Glu Pro Gly Phe Tyr Val Lys His Phe Val Lys 225 230 235 240 gac atg ggc atc gcg ctt gaa gag gcg gag ctg atg ggc gag aaa atg 768 Asp Met Gly Ile Ala Leu Glu Glu Ala Glu Leu Met Gly Glu Lys Met 245 250 255 ccg ggg ctc gag ctt gcg aaa agc ctt tac gac acc ctt gtt gaa aaa 816 Pro Gly Leu Glu Leu Ala Lys Ser Leu Tyr Asp Thr Leu Val Glu Lys 260 265 270 ggc gaa gaa aac agc ggc acc caa agt ctg tac aag ctt tgg aca gaa 864 Gly Glu Glu Asn Ser Gly Thr Gln Ser Leu Tyr Lys Leu Trp Thr Glu 275 280 285 tac aaa taa cga 876 Tyr Lys 290 <210>30 <211>290 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>30 Met Lys Lys Thr Val Gly Phe Ile Gly Leu Gly Val Met Gly Asn Ser 1 5 10 15 Met Ala Ser His Ile Leu Ala Ala Gly Tyr Pro Val Ser Ala Tyr Thr 20 25 30 Arg Thr Lys His Lys Ala Asp Ser Leu Val Glu Lys Gly Ala Glu Trp 35 40 45 Lys Ser Ser Val Lys Ala Leu Ala Gln Ser Ser Asp Val Ile Ile Thr 50 55 60 Met Val Gly Tyr Pro Lys Asp Val Glu Glu Val Tyr Phe Gly Ser Glu 65 70 75 80 Gly Ile Ile Glu Asn Ala Lys Lys Gly Ser Tyr Leu Ile Asp Met Thr 85 90 95 Thr Ser Lys Pro Ser Leu Ala Lys Gln Ile Glu Thr Ala Ala Lys Glu 100 105 110 Lys Gly Leu Tyr Ala Leu Asp Ala Pro Val Ser Gly Gly Asp Val Gly 115 120 125 Ala Arg Asn Gly Thr Leu Ala Ile Met Val Gly Gly Glu Arg Lys Ala 130 135 140 Tyr Asp Glu Cys Tyr Pro Leu Phe Ser Ile Met Gly Glu Asn Ile Gln 145 150 155 160 Tyr Gln Gly Pro Ala Gly Ser Gly Gln His Thr Lys Met Cys Asn Gln 165 170 175 Ile Ala Ile Ala Ala Gly Met Ile Gly Val Ala Glu Ala Met Ala Tyr 180 185 190 Ala Glu Lys Ser Gly Leu Asp Pro Asp Asn Val Leu Lys Ser Ile Thr 195 200 205 Thr Gly Ala Ala Gly Ser Trp Ser Leu Ser Asn Leu Ala Pro Arg Met 210 215 220 Leu Lys Gly Asp Phe Glu Pro Gly Phe Tyr Val Lys His Phe Val Lys 225 230 235 240 Asp Met Gly Ile Ala Leu Glu Glu Ala Glu Leu Met Gly Glu Lys Met 245 250 255 Pro Gly Leu Glu Leu Ala Lys Ser Leu Tyr Asp Thr Leu Val Glu Lys 260 265 270 Gly Glu Glu Asn Ser Gly Thr Gln Ser Leu Tyr Lys Leu Trp Thr Glu 275 280 285 Tyr Lys 290 <210>31 <211>915 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(915) <223>Probable phosphate butyryltransferase(E.C.2.3.1.19) <220> <221>CDS <222>(1)..(912) <223> <400>31 atg aag ctg aaa caa cta ttg caa aaa gcg gcg gag ctt gac aat aaa 48 Met Lys Leu Lys Gln Leu Leu Gln Lys Ala Ala Glu Leu Asp Asn Lys 1 5 10 15 acg gtc gcc gtc gca cat gcg gaa gat gac gaa gtg ctg caa gcg gtc 96 Thr Val Ala Val Ala His Ala Glu Asp Asp Glu Val Leu Gln Ala Val 20 25 30 aaa ctt gcg gtc gac aaa caa ttt gcc cgg ttc ttg ctg atc ggg cac 144 Lys Leu Ala Val Asp Lys Gln Phe Ala Arg Phe Leu Leu Ile Gly His 35 40 45 aga gaa aaa ctt aga cat atg atg aca gag cag aat att tca aaa cgg 192 Arg Glu Lys Leu Arg His Met Met Thr Glu Gln Asn Ile Ser Lys Arg 50 55 60 cac gtg gat atc att cat tcg gaa tcg ccg gcg gat tct gcg aga att 240 His Val Asp Ile Ile His Ser Glu Ser Pro Ala Asp Ser Ala Arg Ile 65 70 75 80 gcc gtt caa gct gtc aaa agc ggc aat gcg gat gtt ctt atg aag ggg 288 Ala Val Gln Ala Val Lys Ser Gly Asn Ala Asp Val Leu Met Lys Gly 85 90 95 aat gtc ccg aca gct gtg cta tta aaa gcc gtt ttg aat aaa gag tac 336 Asn Val Pro Thr Ala Val Leu Leu Lys Ala Val Leu Asn Lys Glu Tyr 100 105 110 ggg ctt cgt tcc tcg cac gtg ctg tca cat gta gca gca ttt gaa gtc 384 Gly Leu Arg Ser Ser His Val Leu Ser His Val Ala Ala Phe Glu Val 115 120 125 agc ggg ttt gag agg ctg att tat gta aca gat gcg gcg atg aat atc 432 Ser Gly Phe Glu Arg Leu Ile Tyr Val Thr Asp Ala Ala Met Asn Ile 130 135 140 agc ccc aag ctt gat gag ctg aag cag att tta gaa aac gca gtc ggc 480 Ser Pro Lys Leu Asp Glu Leu Lys Gln Ile Leu Glu Asn Ala Val Gly 145 150 155 160 gtg gcg agg tcg gtc ggc gtg caa atg ccg aaa gtc gct tgt ctt gcc 528 Val Ala Arg Ser Val Gly Val Gln Met Pro Lys Val Ala Cys Leu Ala 165 170 175 gca gtg gaa aca gtg aat ccc gcg atg gaa gcg aca ttg aat gca gct 576 Ala Val Glu Thr Val Asn Pro Ala Met Glu Ala Thr Leu Asn Ala Ala 180 185 190 gcc ttg acg cag atg aat cat cgg ggc caa atc aaa aac tgc gtt gtt 624 Ala Leu Thr Gln Met Asn His Arg Gly Gln Ile Lys Asn Cys Val Val 195 200 205 gac ggg cct ctt gca ttg gat aac gcg ata tcg ccg ctt gcc gcc cgg 672 Asp Gly Pro Leu Ala Leu Asp Asn Ala Ile Ser Pro Leu Ala Ala Arg 210 215 220 cat aaa aac att tcc ggg atc gta gca ggc gag gcc gat atc ctg ctt 720 His Lys Asn Ile Ser Gly Ile Val Ala Gly Glu Ala Asp Ile Leu Leu 225 230 235 240 gtt cct tca att gaa aca ggc aat gtc ctt tat aaa tca ttg att cat 768 Val Pro Ser Ile Glu Thr Gly Asn Val Leu Tyr Lys Ser Leu Ile His 245 250 255 ttt gcg ggt gca aaa gtg gga gcc att tta gca ggg gca aaa gca ccc 816 Phe Ala Gly Ala Lys Val Gly Ala Ile Leu Ala Gly Ala Lys Ala Pro 260 265 270 atc gcc ttg aca agc agg gcc gat tcc gca gaa aac aag ttg tat tcg 864 Ile Ala Leu Thr Ser Arg Ala Asp Ser Ala Glu Asn Lys Leu Tyr Ser 275 280 285 att gct ttg gcg ctg tgt acg tct gaa gca cga cat gag gag gaa taa 912 Ile Ala Leu Ala Leu Cys Thr Ser Glu Ala Arg His Glu Glu Glu 290 295 300 aaa 915 <210>32 <211>303 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>32 Met Lys Leu Lys Gln Leu Leu Gln Lys Ala Ala Glu Leu Asp Asn Lys 1 5 10 15 Thr Val Ala Val Ala His Ala Glu Asp Asp Glu Val Leu Gln Ala Val 20 25 30 Lys Leu Ala Val Asp Lys Gln Phe Ala Arg Phe Leu Leu Ile Gly His 35 40 45 Arg Glu Lys Leu Arg His Met Met Thr Glu Gln Asn Ile Ser Lys Arg 50 55 60 His Val Asp Ile Ile His Ser Glu Ser Pro Ala Asp Ser Ala Arg Ile 65 70 75 80 Ala Val Gln Ala Val Lys Ser Gly Asn Ala Asp Val Leu Met Lys Gly 85 90 95 Asn Val Pro Thr Ala Val Leu Leu Lys Ala Val Leu Asn Lys Glu Tyr 100 105 110 Gly Leu Arg Ser Ser His Val Leu Ser His Val Ala Ala Phe Glu Val 115 120 125 Ser Gly Phe Glu Arg Leu Ile Tyr Val Thr Asp Ala Ala Met Asn Ile 130 135 140 Ser Pro Lys Leu Asp Glu Leu Lys Gln Ile Leu Glu Asn Ala Val Gly 145 150 155 160 Val Ala Arg Ser Val Gly Val Gln Met Pro Lys Val Ala Cys Leu Ala 165 170 175 Ala Val Glu Thr Val Asn Pro Ala Met Glu Ala Thr Leu Asn Ala Ala 180 185 190 Ala Leu Thr Gln Met Asn His Arg Gly Gln Ile Lys Asn Cys Val Val 195 200 205 Asp Gly Pro Leu Ala Leu Asp Asn Ala Ile Ser Pro Leu Ala Ala Arg 210 215 220 His Lys Asn Ile Ser Gly Ile Val Ala Gly Glu Ala Asp Ile Leu Leu 225 230 235 240 Val Pro Ser Ile Glu Thr Gly Asn Val Leu Tyr Lys Ser Leu Ile His 245 250 255 Phe Ala Gly Ala Lys Val Gly Ala Ile Leu Ala Gly Ala Lys Ala Pro 260 265 270 Ile Ala Leu Thr Ser Arg Ala Asp Ser Ala Glu Asn Lys Leu Tyr Ser 275 280 285 Ile Ala Leu Ala Leu Cys Thr Ser Glu Ala Arg His Glu Glu Glu 290 295 300 <210>33 <211>1110 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1110) <223>Probable butyrate kinase(E.C.2.7.2.7) <220> <221>CDS <222>(1)..(1107) <223> <400>33 atg cag gta cag gaa aaa cgt att ctc gtc atc aat ccg gga tct aca 48 Met Gln Val Gln Glu Lys Arg Ile Leu Val Ile Asn Pro Gly Ser Thr 1 5 10 15 tct aca aag atc ggc gtt ttt cat gat gac cgt tcg att ttc gaa aaa 96 Ser Thr Lys Ile Gly Val Phe His Asp Asp Arg Ser Ile Phe Glu Lys 20 25 30 tca atc cgt cat gac gag gct gag cta cag caa tat cag acc att att 144 Ser Ile Arg His Asp Glu Ala Glu Leu Gln Gln Tyr Gln Thr Ile Ile 35 40 45 gat caa tat tcg ttc aga aaa cag gcg ata ctc gaa acc ctg cat gaa 192 Asp Gln Tyr Ser Phe Arg Lys Gln Ala Ile Leu Glu Thr Leu His Glu 50 55 60 cag gga atc aat att tct aaa ttg gat gcc gtt tgc gcc agg gga ggg 240 Gln Gly Ile Asn Ile Ser Lys Leu Asp Ala Val Cys Ala Arg Gly Gly 65 70 75 80 ctg ctt cgg ccg att gaa ggc ggc act tac gaa gtc aat gat gcg atg 288 Leu Leu Arg Pro Ile Glu Gly Gly Thr Tyr Glu Val Asn Asp Ala Met 85 90 95 att gtc gat ttg aaa aac ggc tat gcg ggg cag cat gca tca aat ctc 336 Ile Val Asp Leu Lys Asn Gly Tyr Ala Gly Gln His Ala Ser Asn Leu 100 105 110 ggg ggc atc atc gcc agg gag att gcc gac ggg tta aat att ccc gct 384 Gly Gly Ile Ile Ala Arg Glu Ile Ala Asp Gly Leu Asn Ile Pro Ala 115 120 125 ttt atc gtc gac ccc gtt gtt gtg gat gaa atg gct cct atc gca aaa 432 Phe Ile Val Asp Pro Val Val Val Asp Glu Met Ala Pro Ile Ala Lys 130 135 140 att tcc ggc acc ccg gct att gaa agg cgc agc att ttt cac gcg ctc 480 Ile Ser Gly Thr Pro Ala Ile Glu Arg Arg Ser Ile Phe His Ala Leu 145 150 155 160 aac caa aaa gca gtt gca agg aaa gcg gct tgg cag ttt ggg aag cgt 528 Asn Gln Lys Ala Val Ala Arg Lys Ala Ala Trp Gln Phe Gly Lys Arg 165 170 175 tat gaa gat atg aaa atg atc atc acc cac atg gga ggc ggc att acg 576 Tyr Glu Asp Met Lys Met Ile Ile Thr His Met Gly Gly Gly Ile Thr 180 185 190 atc ggc gtc cat tgc cgc ggc cgg gtg atc gac gtc aac aac ggc ctc 624 Ile Gly Val His Cys Arg Gly Arg Val Ile Asp Val Asn Asn Gly Leu 195 200 205 cac ggg gaa ggt ccg ctc agt cca gag cgg gcc gga acc att cct gcg 672 His Gly Glu Gly Pro Leu Ser Pro Glu Arg Ala Gly Thr Ile Pro Ala 210 215 220 ggt gat ctg atc gat atg tgc ttt tcc ggc gaa tat acg aaa gac gag 720 Gly Asp Leu Ile Asp Met Cys Phe Ser Gly Glu Tyr Thr Lys Asp Glu 225 230 235 240 ctg atg aaa atg ctt gtc ggc ggc gga ggg ctt gcc ggc tat ctc ggc 768 Leu Met Lys Met Leu Val Gly Gly Gly Gly Leu Ala Gly Tyr Leu Gly 245 250 255 acg acg gat gcg gta aaa gtt gag aaa atg atc aag gaa ggc gat caa 816 Thr Thr Asp Ala Val Lys Val Glu Lys Met Ile Lys Glu Gly Asp Gln 260 265 270 aaa gct gcg ctc atc tat gaa gcg atg gct tat caa atc gcc aaa gaa 864 Lys Ala Ala Leu Ile Tyr Glu Ala Met Ala Tyr Gln Ile Ala Lys Glu 275 280 285 atc ggg gcg gcc agc gcc gtc tta aaa ggc gaa gtc gat gtc att att 912 Ile Gly Ala Ala Ser Ala Val Leu Lys Gly Glu Val Asp Val Ile Ile 290 295 300 ttg aca gga gga ctg gca tat gga aaa tcg ttt att tcc tcg atc aga 960 Leu Thr Gly Gly Leu Ala Tyr Gly Lys Ser Phe Ile Ser Ser Ile Arg 305 310 315 320 caa tac ata gac tgg att tcg gat gtc gtc gtc ttt cca gga gaa aat 1008 Gln Tyr Ile Asp Trp Ile Ser Asp Val Val Val Phe Pro Gly Glu Asn 325 330 335 gaa ctt caa gca ttg gct gaa ggt gca ttt cgc gta ttg aac ggc gaa 1056 Glu Leu Gln Ala Leu Ala Glu Gly Ala Phe Arg Val Leu Asn Gly Glu 340 345 350 gaa gag gca aaa cag tat ccg aac cag agg agg gaa agt cat ggc aac 1104 Glu Glu Ala Lys Gln Tyr Pro Asn Gln Arg Arg Glu Ser His Gly Asn 355 360 365 tga ata 1110 <210>34 <211>368 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>34 Met Gln Val Gln Glu Lys Arg Ile Leu Val Ile Asn Pro Gly Ser Thr 1 5 10 15 Ser Thr Lys Ile Gly Val Phe His Asp Asp Arg Ser Ile Phe Glu Lys 20 25 30 Ser Ile Arg His Asp Glu Ala Glu Leu Gln Gln Tyr Gln Thr Ile Ile 35 40 45 Asp Gln Tyr Ser Phe Arg Lys Gln Ala Ile Leu Glu Thr Leu His Glu 50 55 60 Gln Gly Ile Asn Ile Ser Lys Leu Asp Ala Val Cys Ala Arg Gly Gly 65 70 75 80 Leu Leu Arg Pro Ile Glu Gly Gly Thr Tyr Glu Val Asn Asp Ala Met 85 90 95 Ile Val Asp Leu Lys Asn Gly Tyr Ala Gly Gln His Ala Ser Asn Leu 100 105 110 Gly Gly Ile Ile Ala Arg Glu Ile Ala Asp Gly Leu Asn Ile Pro Ala 115 120 125 Phe Ile Val Asp Pro Val Val Val Asp Glu Met Ala Pro Ile Ala Lys 130 135 140 Ile Ser Gly Thr Pro Ala Ile Glu Arg Arg Ser Ile Phe His Ala Leu 145 150 155 160 Asn Gln Lys Ala Val Ala Arg Lys Ala Ala Trp Gln Phe Gly Lys Arg 165 170 175 Tyr Glu Asp Met Lys Met Ile Ile Thr His Met Gly Gly Gly Ile Thr 180 185 190 Ile Gly Val His Cys Arg Gly Arg Val Ile Asp Val Asn Asn Gly Leu 195 200 205 His Gly Glu Gly Pro Leu Ser Pro Glu Arg Ala Gly Thr Ile Pro Ala 210 215 220 Gly Asp Leu Ile Asp Met Cys Phe Ser Gly Glu Tyr Thr Lys Asp Glu 225 230 235 240 Leu Met Lys Met Leu Val Gly Gly Gly Gly Leu Ala Gly Tyr Leu Gly 245 250 255 Thr Thr Asp Ala Val Lys Val Glu Lys Met Ile Lys Glu Gly Asp Gln 260 265 270 Lys Ala Ala Leu Ile Tyr Glu Ala Met Ala Tyr Gln Ile Ala Lys Glu 275 280 285 Ile Gly Ala Ala Ser Ala Val Leu Lys Gly Glu Val Asp Val Ile Ile 290 295 300 Leu Thr Gly Gly Leu Ala Tyr Gly Lys Ser Phe Ile Ser Ser Ile Arg 305 310 315 320 Gln Tyr Ile Asp Trp Ile Ser Asp Val Val Val Phe Pro Gly Glu Asn 325 330 335 Glu Leu Gln Ala Leu Ala Glu Gly Ala Phe Arg Val Leu Asn Gly Glu 340 345 350 Glu Glu Ala Lys Gln Tyr Pro Asn Gln Arg Arg Glu Ser His Gly Asn 355 360 365 <210>35 <211>1722 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1722) <223>Acetyl-coenzyme A synthetase(E.C.6.2.1.1),acsA <220> <221>CDS <222>(1)..(1719) <223> <400>35 atg aaa ttg aaa gcg ctg cca gca gaa aag gga aat tac aac ttg aaa 48 Met Lys Leu Lys Ala Leu Pro Ala Glu Lys Gly Asn Tyr Asn Leu Lys 1 5 10 15 gac tat gat gaa aca tac cgg aca ttt gac tgg aag gat gcc gaa aag 96 Asp Tyr Asp Glu Thr Tyr Arg Thr Phe Asp Trp Lys Asp Ala Glu Lys 20 25 30 cat ttt tca tgg cac aaa acg gga aaa atc aat gca gct tat gaa gct 144 His Phe Ser Trp His Lys Thr Gly Lys Ile Asn Ala Ala Tyr Glu Ala 35 40 45 atc gac cgc cac gct gag tca aat ttg aaa aac aaa gtg gca ttt tac 192 Ile Asp Arg His Ala Glu Ser Asn Leu Lys Asn Lys Val Ala Phe Tyr 50 55 60 tac aaa gat ccg gtc cgc gaa gaa aag tac act ttc aga gag atg aaa 240 Tyr Lys Asp Pro Val Arg Glu Glu Lys Tyr Thr Phe Arg Glu Met Lys 65 70 75 80 aat gaa acc aac aaa gcc ggg aat gtc tta aag cag cat gcc gat gtg 288 Asn Glu Thr Asn Lys Ala Gly Asn Val Leu Lys Gln His Ala Asp Val 85 90 95 gga aag gga gac cgt gtg ttt gtt ttt atg ccg aga tcg ccc gag ctt 336 Gly Lys Gly Asp Arg Val Phe Val Phe Met Pro Arg Ser Pro Glu Leu 100 105 110 tat ttt att ctt ctc ggc gcc atc aaa ttg gga gcg atc gtc ggg ccg 384 Tyr Phe Ile Leu Leu Gly Ala Ile Lys Leu Gly Ala Ile Val Gly Pro 115 120 125 tta ttt gaa gcg ttt atg gaa ggt gcc gtc aaa gac agg ctt gca aac 432 Leu Phe Glu Ala Phe Met Glu Gly Ala Val Lys Asp Arg Leu Ala Asn 130 135 140 agc gga gcg aag gtc atc gtg acg acg ccg gaa ttg ctt gaa cgg gtg 480 Ser Gly Ala Lys Val Ile Val Thr Thr Pro Glu Leu Leu Glu Arg Val 145 150 155 160 ccg gcc gat gaa ctt ccg gat ctt gaa tca atc att gtc gtt gga gaa 528 Pro Ala Asp Glu Leu Pro Asp Leu Glu Ser Ile Ile Val Val Gly Glu 165 170 175 ggc gta aag gaa gaa gga cct gtc att gat tat tac gcg aaa gcg gcg 576 Gly Val Lys Glu Glu Gly Pro Val Ile Asp Tyr Tyr Ala Lys Ala Ala 180 185 190 gaa gca ggc act gat ctt gag att gaa tgg gtg gat cag gaa gac ggg 624 Glu Ala Gly Thr Asp Leu Glu Ile Glu Trp Val Asp Gln Glu Asp Gly 195 200 205 atg ctg ctt cac tat acg tcg ggt tcg acc ggc gcg cca aaa ggg gtt 672 Met Leu Leu His Tyr Thr Ser Gly Ser Thr Gly Ala Pro Lys Gly Val 210 215 220 ctc cac gtc cat aaa gca atg atc cag cat tat caa aca gcc aaa tgg 720 Leu His Val His Lys Ala Met Ile Gln His Tyr Gln Thr Ala Lys Trp 225 230 235 240 gtt ctt gat ctg cat gac gat gac atc tat tgg tgc acc gct gat ccc 768 Val Leu Asp Leu His Asp Asp Asp Ile Tyr Trp Cys Thr Ala Asp Pro 245 250 255 ggc tgg gtc acc gga acg gtt tac ggg att ttc ggt ccg tgg ctg aat 816 Gly Trp Val Thr Gly Thr Val Tyr Gly Ile Phe Gly Pro Trp Leu Asn 260 265 270 gga gct acg aat gtt gtc gta ggc ggc aga ttc agt cct gag gca tgg 864 Gly Ala Thr Asn Val Val Val Gly Gly Arg Phe Ser Pro Glu Ala Trp 275 280 285 tac gaa acg att gaa aaa atg gaa gtg acg gta tgg tac agc gcg cca 912 Tyr Glu Thr Ile Glu Lys Met Glu Val Thr Val Trp Tyr Ser Ala Pro 290 295 300 acg gct ttc cgg atg ctg atg ggt gca ggc gac gat ctt gtg aat aaa 960 Thr Ala Phe Arg Met Leu Met Gly Ala Gly Asp Asp Leu Val Asn Lys 305 310 315 320 tat aat cta agc tcc ttg cgg cat att tta agc gta ggg gag ccg tta 1008 Tyr Asn Leu Ser Ser Leu Arg His Ile Leu Ser Val Gly Glu Pro Leu 325 330 335 aat ccc gaa gtc atc agg tgg ggg cat aaa gtc ttc ggc aac cgg att 1056 Asn Pro Glu Val Ile Arg Trp Gly His Lys Val Phe Gly Asn Arg Ile 340 345 350 cat gat act tgg tgg atg act gaa aca gga tcg cag ctc atc tgc aat 1104 His Asp Thr Trp Trp Met Thr Glu Thr Gly Ser Gln Leu Ile Cys Asn 355 360 365 tac ccg tgc atg gaa att aaa ccg gga tca atg ggc aag ccg att ccc 1152 Tyr Pro Cys Met Glu Ile Lys Pro Gly Ser Met Gly Lys Pro Ile Pro 370 375 380 ggt gta gag gct gca atc gtc gac aac cag gga aat gaa ctg cct cct 1200 Gly Val Glu Ala Ala Ile Val Asp Asn Gln Gly Asn Glu Leu Pro Pro 385 390 395 400 tac aga atg gga aat ctc gcc att aaa aaa ggc tgg ccg tcg atg atg 1248 Tyr Arg Met Gly Asn Leu Ala Ile Lys Lys Gly Trp Pro Ser Met Met 405 410 415 cat tcg atc tgg aac aat cct gaa aaa tat agc tcc tat ttt atg ccg 1296 His Ser Ile Trp Asn Asn Pro Glu Lys Tyr Ser Ser Tyr Phe Met Pro 420 425 430 ggc gat tgg tat gtg tca gga gat tcc gcc tac atg gat gaa gac ggg 1344 Gly Asp Trp Tyr Val Ser Gly Asp Ser Ala Tyr Met Asp Glu Asp Gly 435 440 445 tac ttc tgg ttc cag gga cgg atc gac gat gtc atc atg aca tcg ggc 1392 Tyr Phe Trp Phe Gln Gly Arg Ile Asp Asp Val Ile Met Thr Ser Gly 450 455 460 gaa cgc gtc ggc ccg ttt gaa gtc gag agc aag ctt gtt gag cat cag 1440 Glu Arg Val Gly Pro Phe Glu Val Glu Ser Lys Leu Val Glu His Gln 465 470 475 480 gcc gtc gct gaa gca ggc gtc atc ggc aaa ccg gat ccc gtc cgg ggt 1488 Ala Val Ala Glu Ala Gly Val Ile Gly Lys Pro Asp Pro Val Arg Gly 485 490 495 gaa att att aaa gcg ttc atc gcc ttg agg gac ggt tat gaa ccg tca 1536 Glu Ile Ile Lys Ala Phe Ile Ala Leu Arg Asp Gly Tyr Glu Pro Ser 500 505 510 gat gcg tta aaa gaa gaa atc agg cag ttc gtg aaa caa ggc ttg gcc 1584 Asp Ala Leu Lys Glu Glu Ile Arg Gln Phe Val Lys Gln Gly Leu Ala 515 520 525 gca cat gcc gcg cca agg gaa atc gaa ttt aaa gat aaa ctg ccg aag 1632 Ala His Ala Ala Pro Arg Glu Ile Glu Phe Lys Asp Lys Leu Pro Lys 530 535 540 aca aga agc gga aag atc atg aga cgc gtc ctg aaa gca tgg gag ctg 1680 Thr Arg Ser Gly Lys Ile Met Arg Arg Val Leu Lys Ala Trp Glu Leu 545 550 555 560 aac ctt ccg gca ggc gat ctc tca tcg atg gaa gac tga tgt 1722 Asn Leu Pro Ala Gly Asp Leu Ser Ser Met Glu Asp 565 570 <210>36 <211>572 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>36 Met Lys Leu Lys Ala Leu Pro Ala Glu Lys Gly Asn Tyr Asn Leu Lys 1 5 10 15 Asp Tyr Asp Glu Thr Tyr Arg Thr Phe Asp Trp Lys Asp Ala Glu Lys 20 25 30 His Phe Ser Trp His Lys Thr Gly Lys Ile Asn Ala Ala Tyr Glu Ala 35 40 45 Ile Asp Arg His Ala Glu Ser Asn Leu Lys Asn Lys Val Ala Phe Tyr 50 55 60 Tyr Lys Asp Pro Val Arg Glu Glu Lys Tyr Thr Phe Arg Glu Met Lys 65 70 75 80 Asn Glu Thr Asn Lys Ala Gly Asn Val Leu Lys Gln His Ala Asp Val 85 90 95 Gly Lys Gly Asp Arg Val Phe Val Phe Met Pro Arg Ser Pro Glu Leu 100 105 110 Tyr Phe Ile Leu Leu Gly Ala Ile Lys Leu Gly Ala Ile Val Gly Pro 115 120 125 Leu Phe Glu Ala Phe Met Glu Gly Ala Val Lys Asp Arg Leu Ala Asn 130 135 140 Ser Gly Ala Lys Val Ile Val Thr Thr Pro Glu Leu Leu Glu Arg Val 145 150 155 160 Pro Ala Asp Glu Leu Pro Asp Leu Glu Ser Ile Ile Val Val Gly Glu 165 170 175 Gly Val Lys Glu Glu Gly Pro Val Ile Asp Tyr Tyr Ala Lys Ala Ala 180 185 190 Glu Ala Gly Thr Asp Leu Glu Ile Glu Trp Val Asp Gln Glu Asp Gly 195 200 205 Met Leu Leu His Tyr Thr Ser Gly Ser Thr Gly Ala Pro Lys Gly Val 210 215 220 Leu His Val His Lys Ala Met Ile Gln His Tyr Gln Thr Ala Lys Trp 225 230 235 240 Val Leu Asp Leu His Asp Asp Asp Ile Tyr Trp Cys Thr Ala Asp Pro 245 250 255 Gly Trp Val Thr Gly Thr Val Tyr Gly Ile Phe Gly Pro Trp Leu Asn 260 265 270 Gly Ala Thr Asn Val Val Val Gly Gly Arg Phe Ser Pro Glu Ala Trp 275 280 285 Tyr Glu Thr Ile Glu Lys Met Glu Val Thr Val Trp Tyr Ser Ala Pro 290 295 300 Thr Ala Phe Arg Met Leu Met Gly Ala Gly Asp Asp Leu Val Asn Lys 305 310 315 320 Tyr Asn Leu Ser Ser Leu Arg His Ile Leu Ser Val Gly Glu Pro Leu 325 330 335 Asn Pro Glu Val Ile Arg Trp Gly His Lys Val Phe Gly Asn Arg Ile 340 345 350 His Asp Thr Trp Trp Met Thr Glu Thr Gly Ser Gln Leu Ile Cys Asn 355 360 365 Tyr Pro Cys Met Glu Ile Lys Pro Gly Ser Met Gly Lys Pro Ile Pro 370 375 380 Gly Val Glu Ala Ala Ile Val Asp Asn Gln Gly Asn Glu Leu Pro Pro 385 390 395 400 Tyr Arg Met Gly Asn Leu Ala Ile Lys Lys Gly Trp Pro Ser Met Met 405 410 415 His Ser Ile Trp Asn Asn Pro Glu Lys Tyr Ser Ser Tyr Phe Met Pro 420 425 430 Gly Asp Trp Tyr Val Ser Gly Asp Ser Ala Tyr Met Asp Glu Asp Gly 435 440 445 Tyr Phe Trp Phe Gln Gly Arg Ile Asp Asp Val Ile Met Thr Ser Gly 450 455 460 Glu Arg Val Gly Pro Phe Glu Val Glu Ser Lys Leu Val Glu His Gln 465 470 475 480 Ala Val Ala Glu Ala Gly Val Ile Gly Lys Pro Asp Pro Val Arg Gly 485 490 495 Glu Ile Ile Lys Ala Phe Ile Ala Leu Arg Asp Gly Tyr Glu Pro Ser 500 505 510 Asp Ala Leu Lys Glu Glu Ile Arg Gln Phe Val Lys Gln Gly Leu Ala 515 520 525 Ala His Ala Ala Pro Arg Glu Ile Glu Phe Lys Asp Lys Leu Pro Lys 530 535 540 Thr Arg Ser Gly Lys Ile Met Arg Arg Val Leu Lys Ala Trp Glu Leu 545 550 555 560 Asn Leu Pro Ala Gly Asp Leu Ser Ser Met Glu Asp 565 570 <210>37 <211>1593 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <22l>gene <222>(1)..(1593) <223>acetate-CoA ligase(E.C.6.2.1.1),ytcI <220> <221>misc_feature <222>(1)..(3) <223>First codon translated as Met. <220> <221>CDS <222>(1)..(1590) <223> <400>37 ttg aga aga gaa gat ttg att gcg ccg gag aag tat aat gcg gtt gat 48 Leu Arg Arg Glu Asp Leu Ile Ala Pro Glu Lys Tyr Asn Ala Val Asp 1 5 10 15 gaa att gaa aaa ttt aaa tct tcc cgc gat aag acc gca ttg atc tgg 96 Glu Ile Glu Lys Phe Lys Ser Ser Arg Asp Lys Thr Ala Leu Ile Trp 20 25 30 gaa gat gaa tca ggg cgt caa gtg tca tgg tcc tat gaa aaa ttg att 144 Glu Asp Glu Ser Gly Arg Gln Val Ser Trp Ser Tyr Glu Lys Leu Ile 35 40 45 gaa aag gct tac aaa atc ggc agc ata ttg acc cgt tct gga ctg aaa 192 Glu Lys Ala Tyr Lys Ile Gly Ser Ile Leu Thr Arg Ser Gly Leu Lys 50 55 60 aaa ggt gac aag ctt atc gtg atg atg ccg cgg ata ccg gaa acg tat 240 Lys Gly Asp Lys Leu Ile Val Met Met Pro Arg Ile Pro Glu Thr Tyr 65 70 75 80 gcc gtg tac atg gcc att tta aaa gct gga atg gtg gtc atc cca tgt 288 Ala Val Tyr Met Ala Ile Leu Lys Ala Gly Met Val Val Ile Pro Cys 85 90 95 tcc gaa atg ctt cgg gcg aaa gac ttg gat tac agg atc aag cat gca 336 Ser Glu Met Leu Arg Ala Lys Asp Leu Asp Tyr Arg Ile Lys His Ala 100 105 110 ggc gtc aaa gga gcc gtc gta tat tca gca ttt ctt gat gct ttt cta 384 Gly Val Lys Gly Ala Val Val Tyr Ser Ala Phe Leu Asp Ala Phe Leu 115 120 125 gat gtt cgt tca aaa gag gca ctg tcg tta ttt gcc gtc gga gaa agc 432 Asp Val Arg Ser Lys Glu Ala Leu Ser Leu Phe Ala Val Gly Glu Ser 130 135 140 agc gaa ggg tgg atc aat ctg ctc gaa aaa atg aat cag gcc att gca 480 Ser Glu Gly Trp Ile Asn Leu Leu Glu Lys Met Asn Gln Ala Ile Ala 145 150 155 160 gcg gat ttt caa gcg gcg gat acc tct cgc gat gac atc gca ttt tta 528 Ala Asp Phe Gln Ala Ala Asp Thr Ser Arg Asp Asp Ile Ala Phe Leu 165 170 175 tct tac aca tcc ggc acg acc ggt cag cca aaa ggg gtt gta cat aca 576 Ser Tyr Thr Ser Gly Thr Thr Gly Gln Pro Lys Gly Val Val His Thr 180 185 190 cac ggc tgg gct tat gct cac tta aga acg aca gct tcc gca tgg ctt 624 His Gly Trp Ala Tyr Ala His Leu Arg Thr Thr Ala Ser Ala Trp Leu 195 200 205 gac att tcg gaa ggg gat ctc gtc tgg gcg aca gca ggg ccg ggc tgg 672 Asp Ile Ser Glu Gly Asp Leu Val Trp Ala Thr Ala Gly Pro Gly Trp 210 215 220 caa aaa tgg gta tgg agc ccg ttt tta gca gtg ctc ggt agc ggt gca 720 Gln Lys Trp Val Trp Ser Pro Phe Leu Ala Val Leu Gly Ser Gly Ala 225 230 235 240 acc ggc ttt atc tat cat gga aaa ttc acg ccg gaa acg tat ttg cgg 768 Thr Gly Phe Ile Tyr His Gly Lys Phe Thr Pro Glu Thr Tyr Leu Arg 245 250 255 ctg att gag cgc cat caa gtc aat gtg ctg tgc tgt acg ccg aca gag 816 Leu Ile Glu Arg His Gln Val Asn Val Leu Cys Cys Thr Pro Thr Glu 260 265 270 tac cgg ttc atg gcg aaa gtc aat gat ttg tcc cga ttt gac ctg tct 864 Tyr Arg Phe Met Ala Lys Val Asn Asp Leu Ser Arg Phe Asp Leu Ser 275 280 285 tct ctg cac agc gct gtt tcg gcc gga gag ccg ttg aac agg gaa gtc 912 Ser Leu His Ser Ala Val Ser Ala Gly Glu Pro Leu Asn Arg Glu Val 290 295 300 atc gat aca ttt aaa aag cat ttt cat att gct gtg cgg gac gga tac 960 Ile Asp Thr Phe Lys Lys His Phe His Ile Ala Val Arg Asp Gly Tyr 305 310 315 320 gga caa acg gag agc acg ctg ttg gtg ggg att tta aaa ggt atg aaa 1008 Gly Gln Thr Glu Ser Thr Leu Leu Val Gly Ile Leu Lys Gly Met Lys 325 330 335 atc aag cct gga agc atg gga aaa ccg acg cct gga aac ttg gtt gat 1056 Ile Lys Pro Gly Ser Met Gly Lys Pro Thr Pro Gly Asn Leu Val Asp 340 345 350 att att gac ggg aat gga aag agc tgt ccc ccg ggc gaa aca ggc gat 1104 Ile Ile Asp Gly Asn Gly Lys Ser Cys Pro Pro Gly Glu Thr Gly Asp 355 360 365 att gcc gtt cac tta agc acg ccg gct ctt ttt aaa gaa tat tac aaa 1152 Ile Ala Val His Leu Ser Thr Pro Ala Leu Phe Lys Glu Tyr Tyr Lys 370 375 380 gat caa gaa cga acg ctc cga caa aga aga ggg gat tac ttt ata aca 1200 Asp Gln Glu Arg Thr Leu Arg Gln Arg Arg Gly Asp Tyr Phe Ile Thr 385 390 395 400 ggg gat aag gcg cga aag gat gaa gac ggc tat ttt tgg ttt gaa agc 1248 Gly Asp Lys Ala Arg Lys Asp Glu Asp Gly Tyr Phe Trp Phe Glu Ser 405 410 415 cgc aat gac gat gtg atc atc agc tca gga tat aca atc ggc ccg ttt 1296 Arg Asn Asp Asp Val Ile Ile Ser Ser Gly Tyr Thr Ile Gly Pro Phe 420 425 430 gaa gtt gaa gat gcg ctg atc aag cat cct gag gtc aaa gaa tgt gct 1344 Glu Val Glu Asp Ala Leu Ile Lys His Pro Glu Val Lys Glu Cys Ala 435 440 445 gtt gtg gca agc cct gat gaa atc agg gga tcg atc gtg aaa gca tac 1392 Val Val Ala Ser Pro Asp Glu Ile Arg Gly Ser Ile Val Lys Ala Tyr 450 455 460 gtt gtc tta aag gac cca tcc cgc gga aat gaa cac ctg aca aag gaa 1440 Val Val Leu Lys Asp Pro Ser Arg Gly Asn Glu His Leu Thr Lys Glu 465 470 475 480 tta caa gac cat gta aaa gcc atg acg gcc cct tat aaa tac ccc cgg 1488 Leu Gln Asp His Val Lys Ala Met Thr Ala Pro Tyr Lys Tyr Pro Arg 485 490 495 gag ata gaa ttc atc gaa gaa ctg ccg aaa acg cct tcg gcg aaa atc 1536 Glu Ile Glu Phe Ile Glu Glu Leu Pro Lys Thr Pro Ser Ala Lys Ile 500 505 510 aag cgc ttt gaa cta aga caa cgg gaa atc gca ctt aaa acg aaa gct 1584 Lys Arg Phe Glu Leu Arg Gln Arg Glu Ile Ala Leu Lys Thr Lys Ala 515 520 525 gaa taa cca 1593 Glu <210>38 <211>529 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>misc_feature <222>(1)..(3) <223>First codon translated as Met. <400>38 Leu Arg Arg Glu Asp Leu Ile Ala Pro Glu Lys Tyr Asn Ala Val Asp 1 5 10 15 Glu Ile Glu Lys Phe Lys Ser Ser Arg Asp Lys Thr Ala Leu Ile Trp 20 25 30 Glu Asp Glu Ser Gly Arg Gln Val Ser Trp Ser Tyr Glu Lys Leu Ile 35 40 45 Glu Lys Ala Tyr Lys Ile Gly Ser Ile Leu Thr Arg Ser Gly Leu Lys 50 55 60 Lys Gly Asp Lys Leu Ile Val Met Met Pro Arg Ile Pro Glu Thr Tyr 65 70 75 80 Ala Val Tyr Met Ala Ile Leu Lys Ala Gly Met Val Val Ile Pro Cys 85 90 95 Ser Glu Met Leu Arg Ala Lys Asp Leu Asp Tyr Arg Ile Lys His Ala 100 105 110 Gly Val Lys Gly Ala Val Val Tyr Ser Ala Phe Leu Asp Ala Phe Leu 115 120 125 Asp Val Arg Ser Lys Glu Ala Leu Ser Leu Phe Ala Val Gly Glu Ser 130 135 140 Ser Glu Gly Trp Ile Asn Leu Leu Glu Lys Met Asn Gln Ala Ile Ala 145 150 155 160 Ala Asp Phe Gln Ala Ala Asp Thr Ser Arg Asp Asp Ile Ala Phe Leu 165 170 175 Ser Tyr Thr Ser Gly Thr Thr Gly Gln Pro Lys Gly Val Val His Thr 180 185 190 His Gly Trp Ala Tyr Ala His Leu Arg Thr Thr Ala Ser Ala Trp Leu 195 200 205 Asp Ile Ser Glu Gly Asp Leu Val Trp Ala Thr Ala Gly Pro Gly Trp 210 215 220 Gln Lys Trp Val Trp Ser Pro Phe Leu Ala Val Leu Gly Ser Gly Ala 225 230 235 240 Thr Gly Phe Ile Tyr His Gly Lys Phe Thr Pro Glu Thr Tyr Leu Arg 245 250 255 Leu Ile Glu Arg His Gln Val Asn Val Leu Cys Cys Thr Pro Thr Glu 260 265 270 Tyr Arg Phe Met Ala Lys Val Asn Asp Leu Ser Arg Phe Asp Leu Ser 275 280 285 Ser Leu His Ser Ala Val Ser Ala Gly Glu Pro Leu Asn Arg Glu Val 290 295 300 Ile Asp Thr Phe Lys Lys His Phe His Ile Ala Val Arg Asp Gly Tyr 305 310 315 320 Gly Gln Thr Glu Ser Thr Leu Leu Val Gly Ile Leu Lys Gly Met Lys 325 330 335 Ile Lys Pro Gly Ser Met Gly Lys Pro Thr Pro Gly Asn Leu Val Asp 340 345 350 Ile Ile Asp Gly Asn Gly Lys Ser Cys Pro Pro Gly Glu Thr Gly Asp 355 360 365 Ile Ala Val His Leu Ser Thr Pro Ala Leu Phe Lys Glu Tyr Tyr Lys 370 375 380 Asp Gln Glu Arg Thr Leu Arg Gln Arg Arg Gly Asp Tyr Phe Ile Thr 385 390 395 400 Gly Asp Lys Ala Arg Lys Asp Glu Asp Gly Tyr Phe Trp Phe Glu Ser 405 410 415 Arg Asn Asp Asp Val Ile Ile Ser Ser Gly Tyr Thr Ile Gly Pro Phe 420 425 430 Glu Val Glu Asp Ala Leu Ile Lys His Pro Glu Val Lys Glu Cys Ala 435 440 445 Val Val Ala Ser Pro Asp Glu Ile Arg Gly Ser Ile Val Lys Ala Tyr 450 455 460 Val Val Leu Lys Asp Pro Ser Arg Gly Asn Glu His Leu Thr Lys Glu 465 470 475 480 Leu Gln Asp His Val Lys Ala Met Thr Ala Pro Tyr Lys Tyr Pro Arg 485 490 495 Glu Ile Glu Phe Ile Glu Glu Leu Pro Lys Thr Pro Ser Ala Lys Ile 500 505 510 Lys Arg Phe Glu Leu Arg Gln Arg Glu Ile Ala Leu Lys Thr Lys Ala 515 520 525 Glu <210>39 <211>1524 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1524) <223>Lysine and/or arginine decarboxylase(E.C.4.1.1.18 or E.C.4.1.1 .19,respectively),speA <220> <221>CDS <222>(1)..(1521) <223> <400>39 atg cag aat gtc ata tcg gca tcc ggc agc gcc tgg atg ccg aag aaa 48 Met Gln Asn Val Ile Ser Ala Ser Gly Ser Ala Trp Met Pro Lys Lys 1 5 10 15 ata gag aag atg act aaa gga tcg gtt tat atg aag aca cct tta tat 96 Ile Glu Lys Met Thr Lys Gly Ser Val Tyr Met Lys Thr Pro Leu Tyr 20 25 30 aca gca ttg gtg aac cat gct gaa gga cat cat tat tct ttt cac gtt 144 Thr Ala Leu Val Asn His Ala Glu Gly His His Tyr Ser Phe His Val 35 40 45 ccg gga cat cac aat gga gat gtc ttt ttt gat gaa gca aaa act ttt 192 Pro Gly His His Asn Gly Asp Val Phe Phe Asp Glu Ala Lys Thr Phe 50 55 60 ttt gaa acg att ctc aaa gtg gat cta act gaa ctg aca gga ctg gat 240 Phe Glu Thr Ile Leu Lys Val Asp Leu Thr Glu Leu Thr Gly Leu Asp 65 70 75 80 gat tta cat gag cca tct ggc gtc atc aag gaa gca cag gat tta gtt 288 Asp Leu His Glu Pro Ser Gly Val Ile Lys Glu Ala Gln Asp Leu Val 85 90 95 tcg cgg ctt tac gga gcg gaa gaa agc ttt ttt ctc gtc aat ggt tcg 336 Ser Arg Leu Tyr Gly Ala Glu Glu Ser Phe Phe Leu Val Asn Gly Ser 100 105 110 acc gtt ggg aat ctg gct atg atc ctg gct gtt tgt cag ccg ggt gat 384 Thr Val Gly Asn Leu Ala Met Ile Leu Ala Val Cys Gln Pro Gly Asp 115 120 125 acg ata ctc gtt cag cgt aac tgc cat aag tct gta ttt cat gcg att 432 Thr Ile Leu Val Gln Arg Asn Cys His Lys Ser Val Phe His Ala Ile 130 135 140 gaa ctt tca ggc gcc cat ccg gtt ttt ttg aca ccg gaa att gat gag 480 Glu Leu Ser Gly Ala His Pro Val Phe Leu Thr Pro Glu Ile Asp Glu 145 150 155 160 gcg atg gct gtt ccc aca cat ata ctg tac gaa aca gtt gaa gat gca 528 Ala Met Ala Val Pro Thr His Ile Leu Tyr Glu Thr Val Glu Asp Ala 165 170 175 att tca caa tat ccg cac gca aaa ggg atc gtg ttg aca tat cca aat 576 Ile Ser Gln Tyr Pro His Ala Lys Gly Ile Val Leu Thr Tyr Pro Asn 180 185 190 tac tac ggc cat gca gtt gat ctg aag ccg atc ata gaa aag gcc cac 624 Tyr Tyr Gly His Ala Val Asp Leu Lys Pro Ile Ile Glu Lys Ala His 195 200 205 caa cac gat att tcc gtt tta gtc gac gag gct cac ggc gcc cat ttt 672 Gln His Asp Ile Ser Val Leu Val Asp Glu Ala His Gly Ala His Phe 210 215 220 gtg ctg ggc cat cca ttt ccc cag tcg tcg ttg aaa gcg ggc gct gat 720 Val Leu Gly His Pro Phe Pro Gln Ser Ser Leu Lys Ala Gly Ala Asp 225 230 235 240 gcc gtc gtc cag tcc gcg cat aaa acg ctc ccg gcg atg acg atg ggg 768 Ala Val Val Gln Ser Ala His Lys Thr Leu Pro Ala Met Thr Met Gly 245 250 255 tcc tat ctg cat ctt aac agc ggc agg atc aac agg gac aga ctg gca 816 Ser Tyr Leu His Leu Asn Ser Gly Arg Ile Asn Arg Asp Arg Leu Ala 260 265 270 tac tat ctg tcc gtg ctt caa agc agc agt cct tcc tac cca att atg 864 Tyr Tyr Leu Ser Val Leu Gln Ser Ser Ser Pro Ser Tyr Pro Ile Met 275 280 285 gca tct ttg gat ata gct agg gca tac gcc gaa gat atc ttg aaa aca 912 Ala Ser Leu Asp Ile Ala Arg Ala Tyr Ala Glu Asp Ile Leu Lys Thr 290 295 300 aat cga aca gcc gat att gag aaa gag ctc atc aat atg aga gaa gtc 960 Asn Arg Thr Ala Asp Ile Glu Lys Glu Leu Ile Asn Met Arg Glu Val 305 310 315 320 ttt tct caa ata aac gga gct gat att gtc gag ccg gct gat gcc cgt 1008 Phe Ser Gln Ile Asn Gly Ala Asp Ile Val Glu Pro Ala Asp Ala Arg 325 330 335 atc cgg caa gat ccg ctt aag ctg tgt atc aga tca gcg tac ggc cac 1056 Ile Arg Gln Asp Pro Leu Lys Leu Cys Ile Arg Ser Ala Tyr Gly His 340 345 350 tcc ggt ttt gaa ctg aaa tcc ata ttt gaa gca aac ggc atc cat cct 1104 Ser Gly Phe Glu Leu Lys Ser Ile Phe Glu Ala Asn Gly Ile His Pro 355 360 365 gaa ttg gca gat gaa agg caa gtc ctg ttg atc ctg ccg ctt gaa gga 1152 Glu Leu Ala Asp Glu Arg Gln Val Leu Leu Ile Leu Pro Leu Glu Gly 370 375 380 aaa aat atg ccc gcg ccg gaa ctg atc agc aca atc agt aaa gac atg 1200 Lys Asn Met Pro Ala Pro Glu Leu Ile Ser Thr Ile Ser Lys Asp Met 385 390 395 400 aaa gat aca gca gtt cga aat gat ctt cct gcc gga atc gga atc cct 1248 Lys Asp Thr Ala Val Arg Asn Asp Leu Pro Ala Gly Ile Gly Ile Pro 405 410 415 tct gaa aaa gtc acg gct ttg cct tac cgg aaa agc aag ttg tct gcc 1296 Ser Glu Lys Val Thr Ala Leu Pro Tyr Arg Lys Ser Lys Leu Ser Ala 420 425 430 ttc aaa aaa gaa tcg gtg cct ttt acc gaa gca gcg ggc aga ata agc 1344 Phe Lys Lys Glu Ser Val Pro Phe Thr Glu Ala Ala Gly Arg Ile Ser 435 440 445 gcc gaa tcg gtc aca cct tat cct ccg ggc att ccg ttg atc atg gcg 1392 Ala Glu Ser Val Thr Pro Tyr Pro Pro Gly Ile Pro Leu Ile Met Ala 450 455 460 ggt gag aga ata aca aaa gag acg atc agc cgg ctg acg cgg ctc gtc 1440 Gly Glu Arg Ile Thr Lys Glu Thr Ile Ser Arg Leu Thr Arg Leu Val 465 470 475 480 gat ctg aat gta cac att cag ggc agc aat cag ctc aaa caa aag caa 1488 Asp Leu Asn Val His Ile Gln Gly Ser Asn Gln Leu Lys Gln Lys Gln 485 490 495 tta act gta tat ata gaa gag gag aaa tca tga acg 1524 Leu Thr Val Tyr Ile Glu Glu Glu Lys Ser 500 505 <210>40 <211>506 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>40 Met Gln Asn Val Ile Ser Ala Ser Gly Ser Ala Trp Met Pro Lys Lys 1 5 10 15 Ile Glu Lys Met Thr Lys Gly Ser Val Tyr Met Lys Thr Pro Leu Tyr 20 25 30 Thr Ala Leu Val Asn His Ala Glu Gly His His Tyr Ser Phe His Val 35 40 45 Pro Gly His His Asn Gly Asp Val Phe Phe Asp Glu Ala Lys Thr Phe 50 55 60 Phe Glu Thr Ile Leu Lys Val Asp Leu Thr Glu Leu Thr Gly Leu Asp 65 70 75 80 Asp Leu His Glu Pro Ser Gly Val Ile Lys Glu Ala Gln Asp Leu Val 85 90 95 Ser Arg Leu Tyr Gly Ala Glu Glu Ser Phe Phe Leu Val Asn Gly Ser 100 105 110 Thr Val Gly Asn Leu Ala Met Ile Leu Ala Val Cys Gln Pro Gly Asp 115 120 125 Thr Ile Leu Val Gln Arg Asn Cys His Lys Ser Val Phe His Ala Ile 130 135 140 Glu Leu Ser Gly Ala His Pro Val Phe Leu Thr Pro Glu Ile Asp Glu 145 150 155 160 Ala Met Ala Val Pro Thr His Ile Leu Tyr Glu Thr Val Glu Asp Ala 165 170 175 Ile Ser Gln Tyr Pro His Ala Lys Gly Ile Val Leu Thr Tyr Pro Asn 180 185 190 Tyr Tyr Gly His Ala Val Asp Leu Lys Pro Ile Ile Glu Lys Ala His 195 200 205 Gln His Asp Ile Ser Val Leu Val Asp Glu Ala His Gly Ala His Phe 210 215 220 Val Leu Gly His Pro Phe Pro Gln Ser Ser Leu Lys Ala Gly Ala Asp 225 230 235 240 Ala Val Val Gln Ser Ala His Lys Thr Leu Pro Ala Met Thr Met Gly 245 250 255 Ser Tyr Leu His Leu Asn Ser Gly Arg Ile Asn Arg Asp Arg Leu Ala 260 265 270 Tyr Tyr Leu Ser Val Leu Gln Ser Ser Ser Pro Ser Tyr Pro Ile Met 275 280 285 Ala Ser Leu Asp Ile Ala Arg Ala Tyr Ala Glu Asp Ile Leu Lys Thr 290 295 300 Asn Arg Thr Ala Asp Ile Glu Lys Glu Leu Ile Asn Met Arg Glu Val 305 310 315 320 Phe Ser Gln Ile Asn Gly Ala Asp Ile Val Glu Pro Ala Asp Ala Arg 325 330 335 Ile Arg Gln Asp Pro Leu Lys Leu Cys Ile Arg Ser Ala Tyr Gly His 340 345 350 Ser Gly Phe Glu Leu Lys Ser Ile Phe Glu Ala Asn Gly Ile His Pro 355 360 365 Glu Leu Ala Asp Glu Arg Gln Val Leu Leu Ile Leu Pro Leu Glu Gly 370 375 380 Lys Asn Met Pro Ala Pro Glu Leu Ile Ser Thr Ile Ser Lys Asp Met 385 390 395 400 Lys Asp Thr Ala Val Arg Asn Asp Leu Pro Ala Gly Ile Gly Ile Pro 405 410 415 Ser Glu Lys Val Thr Ala Leu Pro Tyr Arg Lys Ser Lys Leu Ser Ala 420 425 430 Phe Lys Lys Glu Ser Val Pro Phe Thr Glu Ala Ala Gly Arg Ile Ser 435 440 445 Ala Glu Ser Val Thr Pro Tyr Pro Pro Gly Ile Pro Leu Ile Met Ala 450 455 460 Gly Glu Arg Ile Thr Lys Glu Thr Ile Ser Arg Leu Thr Arg Leu Val 465 470 475 480 Asp Leu Asn Val His Ile Gln Gly Ser Asn Gln Leu Lys Gln Lys Gln 485 490 495 Leu Thr Val Tyr Ile Glu Glu Glu Lys Ser 500 505 <210>41 <211>780 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(780) <223>probable enoyl-CoA hydratase(E.C.4.2.1.17),ysiB <220> <221>CDS <222>(1)..(777) <223> <400>41 atg gca gca tta tca tac gcc gta gac ggc cat gtt gcg acg att acg 48 Met Ala Ala Leu Ser Tyr Ala Val Asp Gly His Val Ala Thr Ile Thr 1 5 10 15 att cag cac ccg ccg gca aat gcg cta tcg acg caa gtg ctt gaa gat 96 Ile Gln His Pro Pro Ala Asn Ala Leu Ser Thr Gln Val Leu Glu Asp 20 25 30 ctt tcg gca tgc ctt gat gaa ctt tca gaa cgt cag gat gtc aga agc 144 Leu Ser Ala Cys Leu Asp Glu Leu Ser Glu Arg Gln Asp Val Arg Ser 35 40 45 gtc gtt att cac ggg gaa gga aga ttt ttc tcg gca ggc gct gat att 192 Val Val Ile His Gly Glu Gly Arg Phe Phe Ser Ala Gly Ala Asp Ile 50 55 60 aaa gag ttt aca tca ttg atg gac ggg tct gat tat gca aat ttg gct 240 Lys Glu Phe Thr Ser Leu Met Asp Gly Ser Asp Tyr Ala Asn Leu Ala 65 70 75 80 gat aag ggc cag cag att ttc gaa aaa gta gaa tct ttt cca aaa ccg 288 Asp Lys Gly Gln Gln Ile Phe Glu Lys Val Glu Ser Phe Pro Lys Pro 85 90 95 gtg atc gcc gcg att cac ggg gcc gct ctt gga ggc ggt ctt gag cta 336 Val Ile Ala Ala Ile His Gly Ala Ala Leu Gly Gly Gly Leu Glu Leu 100 105 110 gcg atg gca tgc cac atc cgg att gcc gag gaa agc gca aag ctc ggc 384 Ala Met Ala Cys His Ile Arg Ile Ala Glu Glu Ser Ala Lys Leu Gly 115 120 125 ctt ccc gaa ctg aat ctc gga atc att ccc ggc ttt gcg gga acg cag 432 Leu Pro Glu Leu Asn Leu Gly Ile Ile Pro Gly Phe Ala Gly Thr Gln 130 135 140 cgc ctt ccc aag tat gtg ggc acc gcc aaa gcg ctt gaa atg atc ggg 480 Arg Leu Pro Lys Tyr Val Gly Thr Ala Lys Ala Leu Glu Met Ile Gly 145 150 155 160 aca tca gag ccg ata tcc ggc aag gaa gct ttt gaa tac ggt ctt gtc 528 Thr Ser Glu Pro Ile Ser Gly Lys Glu Ala Phe Glu Tyr Gly Leu Val 165 170 175 acg att ttg gcg gcg aat gaa gaa gaa gtg ctg caa aag gca aaa gag 576 Thr Ile Leu Ala Ala Asn Glu Glu Glu Val Leu Gln Lys Ala Lys Glu 180 185 190 ctc gca caa aaa ttc gct gaa aaa agt ccg cag acg atg gct tat gtc 624 Leu Ala Gln Lys Phe Ala Glu Lys Ser Pro Gln Thr Met Ala Tyr Val 195 200 205 att gaa ctc ctg aat tcg agc aaa gtg tat tcg tat gaa gga ggc ctc 672 Ile Glu Leu Leu Asn Ser Ser Lys Val Tyr Ser Tyr Glu Gly Gly Leu 210 215 220 aag cta gaa ggg aaa tac ttc ggc gaa gtg ttc caa tcc gag gat gcg 720 Lys Leu Glu Gly Lys Tyr Phe Gly Glu Val Phe Gln Ser Glu Asp Ala 225 230 235 240 aag gaa ggg att cag gca ttt ctt gaa aag cgg aag ccg cat ttt aaa 768 Lys Glu Gly Ile Gln Ala Phe Leu Glu Lys Arg Lys Pro His Phe Lys 245 250 255 ggg aaa taa caa 780 Gly Lys <210>42 <211>258 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>42 Met Ala Ala Leu Ser Tyr Ala Val Asp Gly His Val Ala Thr Ile Thr 1 5 10 15 Ile Gln His Pro Pro Ala Asn Ala Leu Ser Thr Gln Val Leu Glu Asp 20 25 30 Leu Ser Ala Cys Leu Asp Glu Leu Ser Glu Arg Gln Asp Val Arg Ser 35 40 45 Val Val Ile His Gly Glu Gly Arg Phe Phe Ser Ala Gly Ala Asp Ile 50 55 60 Lys Glu Phe Thr Ser Leu Met Asp Gly Ser Asp Tyr Ala Asn Leu Ala 65 70 75 80 Asp Lys Gly Gln Gln Ile Phe Glu Lys Val Glu Ser Phe Pro Lys Pro 85 90 95 Val Ile Ala Ala Ile His Gly Ala Ala Leu Gly Gly Gly Leu Glu Leu 100 105 110 Ala Met Ala Cys His Ile Arg Ile Ala Glu Glu Ser Ala Lys Leu Gly 115 120 125 Leu Pro Glu Leu Asn Leu Gly Ile Ile Pro Gly Phe Ala Gly Thr Gln 130 135 140 Arg Leu Pro Lys Tyr Val Gly Thr Ala Lys Ala Leu Glu Met Ile Gly 145 150 155 160 Thr Ser Glu Pro Ile Ser Gly Lys Glu Ala Phe Glu Tyr Gly Leu Val 165 170 175 Thr Ile Leu Ala Ala Asn Glu Glu Glu Val Leu Gln Lys Ala Lys Glu 180 185 190 Leu Ala Gln Lys Phe Ala Glu Lys Ser Pro Gln Thr Met Ala Tyr Val 195 200 205 Ile Glu Leu Leu Asn Ser Ser Lys Val Tyr Ser Tyr Glu Gly Gly Leu 210 215 220 Lys Leu Glu Gly Lys Tyr Phe Gly Glu Val Phe Gln Ser Glu Asp Ala 225 230 235 240 Lys Glu Gly Ile Gln Ala Phe Leu Glu Lys Arg Lys Pro His Phe Lys 245 250 255 Gly Lys <210>43 <211>2394 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(2394) <223>similar to 3-hydroxyacyl-CoA dehydrogenase(E.C.1.1.1.35) <220> <221>CDS <222>(1)..(2391) <223> <400>43 atg gtc aag cat att cga aaa gcc gcc gtt atc ggt tcc ggt gtt atg 48 Met Val Lys His Ile Arg Lys Ala Ala Val Ile Gly Ser Gly Val Met 1 5 10 15 ggt tcc ggc atc gcg gct cac tta gcc aat atc ggg att cct gta tta 96 Gly Ser Gly Ile Ala Ala His Leu Ala Asn Ile Gly Ile Pro Val Leu 20 25 30 ctg ctc gat atg gtg ccg cat gaa tta aca gat gag gaa agg aaa aaa 144 Leu Leu Asp Met Val Pro His Glu Leu Thr Asp Glu Glu Arg Lys Lys 35 40 45 ggc cgc acc ctt gaa gac ccg gat gtg cgc aat cgg ctg gca cgg aca 192 Gly Arg Thr Leu Glu Asp Pro Asp Val Arg Asn Arg Leu Ala Arg Thr 50 55 60 gcc gta caa aag ctg cta aag caa aaa ccg gct ccg ctg act tca aag 240 Ala Val Gln Lys Leu Leu Lys Gln Lys Pro Ala Pro Leu Thr Ser Lys 65 70 75 80 aag aat atc agc cgt atc agc aca ggg aac atg gaa gac gat ttt gaa 288 Lys Asn Ile Ser Arg Ile Ser Thr Gly Asn Met Glu Asp Asp Phe Glu 85 90 95 aag att aaa gat gcc gac tgg att att gaa gtt gtt gtc gaa aac ctg 336 Lys Ile Lys Asp Ala Asp Trp Ile Ile Glu Val Val Val Glu Asn Leu 100 105 110 gag atc aaa aag caa gtg ttt tca aag gtc gat caa tac aga aaa caa 384 Glu Ile Lys Lys Gln Val Phe Ser Lys Val Asp Gln Tyr Arg Lys Gln 115 120 125 gga agc atc gtc agc agc aac aca tca gge atc tcc gtc agg cag atg 432 Gly Ser Ile Val Ser Ser Asn Thr Ser Gly Ile Ser Val Arg Gln Met 130 135 140 gct gag gga agg tcc gct gat ttt aaa aag cac ttt tta gga acg cac 480 Ala Glu Gly Arg Ser Ala Asp Phe Lys Lys His Phe Leu Gly Thr His 145 150 155 160 ttc ttc aat ccg gcc cgc tat tta aag ctc ctt gag gtg att ccg att 528 Phe Phe Asn Pro Ala Arg Tyr Leu Lys Leu Leu Glu Val Ile Pro Ile 165 170 175 gac gaa acg gag ccc gaa gtg ctg tcc ttt atg aag aaa ttc ggc gaa 576 Asp Glu Thr Glu Pro Glu Val Leu Ser Phe Met Lys Lys Phe Gly Glu 180 185 190 gac gtt ctt ggc aaa ggg gtt gtt gaa gcg aaa gac acg cca aac ttt 624 Asp Val Leu Gly Lys Gly Val Val Glu Ala Lys Asp Thr Pro Asn Phe 195 200 205 atc gcc aac cgc atc gga acc tac ggc ttg ctt gtg acg gtt cag gaa 672 Ile Ala Asn Arg Ile Gly Thr Tyr Gly Leu Leu Val Thr Val Gln Glu 210 215 220 atg ctg aaa ggc ggc tac acg ata ggc gaa gtc gat tcg att aca ggt 720 Met Leu Lys Gly Gly Tyr Thr Ile Gly Glu Val Asp Ser Ile Thr Gly 225 230 235 240 ccg ctg atc gga cgc ccg aaa agc gcg acc ttc aga acg ctc gat gtc 768 Pro Leu Ile Gly Arg Pro Lys Ser Ala Thr Phe Arg Thr Leu Asp Val 245 250 255 gtc ggc ctt gat aca ttt tca cac gtt gcc aaa aat gtc tat aac caa 816 Val Gly Leu Asp Thr Phe Ser His Val Ala Lys Asn Val Tyr Asn Gln 260 265 270 gtc acg ggc gaa gaa aaa aac gtt ttc cgg ctc cct gaa ttt att gaa 864 Val Thr Gly Glu Glu Lys Asn Val Phe Arg Leu Pro Glu Phe Ile Glu 275 280 285 caa atg ctc gaa aaa ggc tgg atc ggg agc aaa gcg aaa caa ggt ttt 912 Gln Met Leu Glu Lys Gly Trp Ile Gly Ser Lys Ala Lys Gln Gly Phe 290 295 300 tac aaa aaa gaa gga aaa gac atc ctt gag ctc gat ccg atg acg atg 960 Tyr Lys Lys Glu Gly Lys Asp Ile Leu Glu Leu Asp Pro Met Thr Met 305 310 315 320 acc tac agc gcg cgt caa aca tta aaa aca tcg gga ctg gaa gcg gcc 1008 Thr Tyr Ser Ala Arg Gln Thr Leu Lys Thr Ser Gly Leu Glu Ala Ala 325 330 335 aag caa atg aaa ggc gca gga gcg aga ttg aaa gcg ctt gtt tat tcc 1056 Lys Gln Met Lys Gly Ala Gly Ala Arg Leu Lys Ala Leu Val Tyr Ser 340 345 350 gat gac agg gcg gga agc ctc ctt tgg aag att aca gct ccg acg ctt 1104 Asp Asp Arg Ala Gly Ser Leu Leu Trp Lys Ile Thr Ala Pro Thr Leu 355 360 365 gta tat tcg gcg gag ctg aca ggg gaa atc gcc gac agc ata acg gcg 1152 Val Tyr Ser Ala Glu Leu Thr Gly Glu Ile Ala Asp Ser Ile Thr Ala 370 375 380 gtt gat cag gcg atg aaa tgg gga ttc ggc tgg tcg gaa ggg ccg ttt 1200 Val Asp Gln Ala Met Lys Trp Gly Phe Gly Trp Ser Glu Gly Pro Phe 385 390 395 400 gaa atg tgg gac agc atc ggt gtg aaa agc tcg gtg caa aag ctt gaa 1248 Glu Met Trp Asp Ser Ile Gly Val Lys Ser Ser Val Gln Lys Leu Glu 405 410 415 gca gag ggc tgg aag gtc gcg gac tgg gtg aag gaa atg ctc gca aaa 1296 Ala Glu Gly Trp Lys Val Ala Asp Trp Val Lys Glu Met Leu Ala Lys 420 425 430 gga cat gaa acc ttc tac ctt aag gaa aac gga aag acg ttc tac tac 1344 Gly His Glu Thr Phe Tyr Leu Lys Glu Asn Gly Lys Thr Phe Tyr Tyr 435 440 445 tgt ttt gaa agc ggc gaa tac agg gcg ctt caa gaa aac aag aaa acg 1392 Cys Phe Glu Ser Gly Glu Tyr Arg Ala Leu Gln Glu Asn Lys Lys Thr 450 455 460 atc cat ttg tcg tca ctc aaa gaa aca aaa ggc gtc atc aag aaa aac 1440 Ile His Leu Ser Ser Leu Lys Glu Thr Lys Gly Val Ile Lys Lys Asn 465 470 475 480 agc ggg gca agt ttg atc gat tta ggc gat gat gtc gca ctg ctc gaa 1488 Ser Gly Ala Ser Leu Ile Asp Leu Gly Asp Asp Val Ala Leu Leu Glu 485 490 495 ttt cac tcg aaa agc aac gca atc ggc ctg gac atc att caa atg ctg 1536 Phe His Ser Lys Ser Asn Ala Ile Gly Leu Asp Ile Ile Gln Met Leu 500 505 510 aaa ttt gct ctc gag gaa gta gac gcc aac tat aaa ggg ctt gtg atc 1584 Lys Phe Ala Leu Glu Glu Val Asp Ala Asn Tyr Lys Gly Leu Val Ile 515 520 525 ggc aac cag ggc aaa aat ttc tgc gtc gga gcc aat ctc gcg atg atg 1632 Gly Asn Gln Gly Lys Asn Phe Cys Val Gly Ala Asn Leu Ala Met Met 530 535 540 ctg atg gaa gct caa gac gac aac tat atg gaa att gac atg atc atc 1680 Leu Met Glu Ala Gln Asp Asp Asn Tyr Met Glu Ile Asp Met Ile Ile 545 550 555 560 cgt cag ttc caa gag acg atg atg aaa gtg aaa tac agt tcc aag ccg 1728 Arg Gln Phe Gln Glu Thr Met Met Lys Val Lys Tyr Ser Ser Lys Pro 565 570 575 gtc gtc gct gct ccg ttc ggc atg acg ctt ggc ggg ggg act gag cta 1776 Val Val Ala Ala Pro Phe Gly Met Thr Leu Gly Gly Gly Thr Glu Leu 580 585 590 tgc ctg cct gct gcc cgt gtt caa gcc tca agc gaa tca tac atg ggc 1824 Cys Leu Pro Ala Ala Arg Val Gln Ala Ser Ser Glu Ser Tyr Met Gly 595 600 605 ctc gtt gaa aca ggc gtc ggt ctg att ccg ggc ggc gga ggc aat aaa 1872 Leu Val Glu Thr Gly Val Gly Leu Ile Pro Gly Gly Gly Gly Asn Lys 610 615 620 gag ctt tat tta aat tac ttg aaa ggg ctg cct gaa ggc gtt aaa ccg 1920 Glu Leu Tyr Leu Asn Tyr Leu Lys Gly Leu Pro Glu Gly Val Lys Pro 625 630 635 640 gat atc cag gag gcc gcc atc aag acg ttt gag aca att gcc ctt gca 1968 Asp Ile Gln Glu Ala Ala Ile Lys Thr Phe Glu Thr Ile Ala Leu Ala 645 650 655 aaa acg tcg act tcg gct caa gaa gcg aaa gaa ctg aac atc tta acc 2016 Lys Thr Ser Thr Ser Ala Gln Glu Ala Lys Glu Leu Asn Ile Leu Thr 660 665 670 gca gag gat caa atc agc atc aat cag gat cac ttg tta tac gat gcc 2064 Ala Glu Asp Gln Ile Ser Ile Asn Gln Asp His Leu Leu Tyr Asp Ala 675 680 685 aaa aaa ctc gtc ctg aca ctt tcc gaa agc ggc tac cgt ccg ccg gtg 2112 Lys Lys Leu Val Leu Thr Leu Ser Glu Ser Gly Tyr Arg Pro Pro Val 690 695 700 aaa gag aaa gtt ccg gtg acg ggc gaa acc ggc tat gcg gcg ctc ctg 2160 Lys Glu Lys Val Pro Val Thr Gly Glu Thr Gly Tyr Ala Ala Leu Leu 705 710 715 720 ctc ggt gct gaa tcg tta aaa ctt tcc ggc gcc atc tct gaa cac gac 2208 Leu Gly Ala Glu Ser Leu Lys Leu Ser Gly Ala Ile Ser Glu His Asp 725 730 735 atg aag att gcg aaa aaa ctg gcg ttt gtc atc gcg ggc ggc cga gtt 2256 Met Lys Ile Ala Lys Lys Leu Ala Phe Val Ile Ala Gly Gly Arg Val 740 745 750 cca ttc ggc gcc gaa gta acg gaa gaa tac ttg ctc aat ttg gaa aga 2304 Pro Phe Gly Ala Glu Val Thr Glu Glu Tyr Leu Leu Asn Leu Glu Arg 755 760 765 gaa gcg ttt ctg agc ctt gtg agc gaa ccg aaa tcg cag gcg aga atg 2352 Glu Ala Phe Leu Ser Leu Val Ser Glu Pro Lys Ser Gln Ala Arg Met 770 775 780 cag cat atg ctt gtg aaa ggc aaa cct ttg cgt aat tag gag 2394 Gln His Met Leu Val Lys Gly Lys Pro Leu Arg Asn 785 790 795 <210>44 <211>796 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>44 Met Val Lys His Ile Arg Lys Ala Ala Val Ile Gly Ser Gly Val Met 1 5 10 15 Gly Ser Gly Ile Ala Ala His Leu Ala Asn Ile Gly Ile Pro Val Leu 20 25 30 Leu Leu Asp Met Val Pro His Glu Leu Thr Asp Glu Glu Arg Lys Lys 35 40 45 Gly Arg Thr Leu Glu Asp Pro Asp Val Arg Asn Arg Leu Ala Arg Thr 50 55 60 Ala Val Gln Lys Leu Leu Lys Gln Lys Pro Ala Pro Leu Thr Ser Lys 65 70 75 80 Lys Asn Ile Ser Arg Ile Ser Thr Gly Asn Met Glu Asp Asp Phe Glu 85 90 95 Lys Ile Lys Asp Ala Asp Trp Ile Ile Glu Val Val Val Glu Asn Leu 100 105 110 Glu Ile Lys Lys Gln Val Phe Ser Lys Val Asp Gln Tyr Arg Lys Gln 115 120 125 Gly Ser Ile Val Ser Ser Asn Thr Ser Gly Ile Ser Val Arg Gln Met 130 135 140 Ala Glu Gly Arg Ser Ala Asp Phe Lys Lys His Phe Leu Gly Thr His 145 150 155 160 Phe Phe Asn Pro Ala Arg Tyr Leu Lys Leu Leu Glu Val Ile Pro Ile 165 170 175 Asp Glu Thr Glu Pro Glu Val Leu Ser Phe Met Lys Lys Phe Gly Glu 180 185 190 Asp Val Leu Gly Lys Gly Val Val Glu Ala Lys Asp Thr Pro Asn Phe 195 200 205 Ile Ala Asn Arg Ile Gly Thr Tyr Gly Leu Leu Val Thr Val Gln Glu 210 215 220 Met Leu Lys Gly Gly Tyr Thr Ile Gly Glu Val Asp Ser Ile Thr Gly 225 230 235 240 Pro Leu Ile Gly Arg Pro Lys Ser Ala Thr Phe Arg Thr Leu Asp Val 245 250 255 Val Gly Leu Asp Thr Phe Ser His Val Ala Lys Asn Val Tyr Asn Gln 260 265 270 Val Thr Gly Glu Glu Lys Asn Val Phe Arg Leu Pro Glu Phe Ile Glu 27 5280 285 Gln Met Leu Glu Lys Gly Trp Ile Gly Ser Lys Ala Lys Gln Gly Phe 290 295 300 Tyr Lys Lys Glu Gly Lys Asp Ile Leu Glu Leu Asp Pro Met Thr Met 305 310 315 320 Thr Tyr Ser Ala Arg Gln Thr Leu Lys Thr Ser Gly Leu Glu Ala Ala 325 330 335 Lys Gln Met Lys Gly Ala Gly Ala Arg Leu Lys Ala Leu Val Tyr Ser 340 345 350 Asp Asp Arg Ala Gly Ser Leu Leu Trp Lys Ile Thr Ala Pro Thr Leu 355 360 365 Val Tyr Ser Ala Glu Leu Thr Gly Glu Ile Ala Asp Ser Ile Thr Ala 370 375 380 Val Asp Gln Ala Met Lys Trp Gly Phe Gly Trp Ser Glu Gly Pro Phe 385 390 395 400 Glu Met Trp Asp Ser Ile Gly Val Lys Ser Ser Val Gln Lys Leu Glu 405 410 415 Ala Glu Gly Trp Lys Val Ala Asp Trp Val Lys Glu Met Leu Ala Lys 420 425 430 Gly His Glu Thr Phe Tyr Leu Lys Glu Asn Gly Lys Thr Phe Tyr Tyr 435 440 445 Cys Phe Glu Ser Gly Glu Tyr Arg Ala Leu Gln Glu Asn Lys Lys Thr 450 455 460 Ile His Leu Ser Ser Leu Lys Glu Thr Lys Gly Val Ile Lys Lys Asn 465 470 475 480 Ser Gly Ala Ser Leu Ile Asp Leu Gly Asp Asp Val Ala Leu Leu Glu 485 490 495 Phe His Ser Lys Ser Asn Ala Ile Gly Leu Asp Ile Ile Gln Met Leu 500 505 510 Lys Phe Ala Leu Glu Glu Val Asp Ala Asn Tyr Lys Gly Leu Val Ile 515 520 525 Gly Asn Gln Gly Lys Asn Phe Cys Val Gly Ala Asn Leu Ala Met Met 530 535 540 Leu Met Glu Ala Gln Asp Asp Asn Tyr Met Glu Ile Asp Met Ile Ile 545 550 555 560 Arg Gln Phe Gln Glu Thr Met Met Lys Val Lys Tyr Ser Ser Lys Pro 565 570 575 Val Val Ala Ala Pro Phe Gly Met Thr Leu Gly Gly Gly Thr Glu Leu 580 585 590 Cys Leu Pro Ala Ala Arg Val Gln Ala Ser Ser Glu Ser Tyr Met Gly 595 600 605 Leu Val Glu Thr Gly Val Gly Leu Ile Pro Gly Gly Gly Gly Asn Lys 610 615 620 Glu Leu Tyr Leu Asn Tyr Leu Lys Gly Leu Pro Glu Gly Val Lys Pro 625 630 635 640 Asp Ile Gln Glu Ala Ala Ile Lys Thr Phe Glu Thr Ile Ala Leu Ala 645 650 655 Lys Thr Ser Thr Ser Ala Gln Glu Ala Lys Glu Leu Asn Ile Leu Thr 660 665 670 Ala Glu Asp Gln Ile Ser Ile Asn Gln Asp His Leu Leu Tyr Asp Ala 675 680 685 Lys Lys Leu Val Leu Thr Leu Ser Glu Ser Gly Tyr Arg Pro Pro Val 690 695 700 Lys Glu Lys Val Pro Val Thr Gly Glu Thr Gly Tyr Ala Ala Leu Leu 705 710 715 720 Leu Gly Ala Glu Ser Leu Lys Leu Ser Gly Ala Ile Ser Glu His Asp 725 730 735 Met Lys Ile Ala Lys Lys Leu Ala Phe Val Ile Ala Gly Gly Arg Val 740 745 750 Pro Phe Gly Ala Glu Val Thr Glu Glu Tyr Leu Leu Asn Leu Glu Arg 755 760 765 Glu Ala Phe Leu Ser Leu Val Ser Glu Pro Lys Ser Gln Ala Arg Met 770 775 780 Gln His Met Leu Val Lys Gly Lys Pro Leu Arg Asn 785 790 795 <210>45 <211>2838 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(2838) <223>2-oxoglutarate dehydrogenase E1 component(E.C.1.2.4.2) <220> <221>CDS <222>(1)..(2835) <223> <400>45 atg ttt caa aat agt atg aaa caa aga atg act tgg gaa gaa ttt cac 48 Met Phe Gln Asn Ser Met Lys Gln Arg Met Thr Trp Glu Glu Phe His 1 5 10 15 ggt ccg aac ctc ggc tat gtg ctg gag ctt tac gat cag tac gtc aag 96 Gly Pro Asn Leu Gly Tyr Val Leu Glu Leu Tyr Asp Gln Tyr Val Lys 20 25 30 gat cca gaa agc ttg gat gct gat tta aaa gag atg ttt gac gaa ctt 144 Asp Pro Glu Ser Leu Asp Ala Asp Leu Lys Glu Met Phe Asp Glu Leu 35 40 45 gga gct ccc ccg ggc gat att agg gcc gcc tct caa aaa aac gaa gag 192 Gly Ala Pro Pro Gly Asp Ile Arg Ala Ala Ser Gln Lys Asn Glu Glu 50 55 60 gca gat ttc acg gct gga tct att caa aaa atc gca tca gcg gta aaa 240 Ala Asp Phe Thr Ala Gly Ser Ile Gln Lys Ile Ala Ser Ala Val Lys 65 70 75 80 ctt gca gaa gat att aga acc tat ggc cat tta aac gct tcc gtc aat 288 Leu Ala Glu Asp Ile Arg Thr Tyr Gly His Leu Asn Ala Ser Val Asn 85 90 95 cca ctg aga aaa aca caa gag aaa cag gag ctt ttt cct ctt gct gag 336 Pro Leu Arg Lys Thr Gln Glu Lys Gln Glu Leu Phe Pro Leu Ala Glu 100 105 110 tac ggg tta act gag cag gat gtg aaa aaa atc ccg gcg tct gtc ata 384 Tyr Gly Leu Thr Glu Gln Asp Val Lys Lys Ile Pro Ala Ser Val Ile 115 120 125 tgc aaa gat gcc cct aaa gaa gta acg aac ggt tta gaa gcc atc cag 432 Cys Lys Asp Ala Pro Lys Glu Val Thr Asn Gly Leu Glu Ala Ile Gln 130 135 140 tac tta aga aac aca tac aaa aaa tcg att tct ttt gaa ttt gac cat 480 Tyr Leu Arg Asn Thr Tyr Lys Lys Ser Ile Ser Phe Glu Phe Asp His 145 150 155 160 gtg cac att ttt gaa gag cgc aac tgg ctg atg aaa aag atc gaa tcc 528 Val His Ile Phe Glu Glu Arg Asn Trp Leu Met Lys Lys Ile Glu Ser 165 170 175 ggg gaa tta ttc acc ccg aaa tcg aaa gaa aaa ctg gta gaa gtt tta 576 Gly Glu Leu Phe Thr Pro Lys Ser Lys Glu Lys Leu Val Glu Val Leu 180 185 190 aga agg ctt aca gaa gtg gaa agc ctt gaa cag ttt ctc cac aaa acc 624 Arg Arg Leu Thr Glu Val Glu Ser Leu Glu Gln Phe Leu His Lys Thr 195 200 205 ttt gtc ggg caa aaa cgc ttt tca ata gaa gga ctt gat gcg ctt gtg 672 Phe Val Gly Gln Lys Arg Phe Ser Ile Glu Gly Leu Asp Ala Leu Val 210 215 220 ccc atg ctg gat gat att atc gcc aag tcc gtt tcg gca ggt acg aca 720 Pro Met Leu Asp Asp Ile Ile Ala Lys Ser Val Ser Ala Gly Thr Thr 225 230 235 240 aac gtc aat atc gga atg gcg cac agg ggc cgc ctg aat gtt ctt gcg 768 Asn Val Asn Ile Gly Met Ala His Arg Gly Arg Leu Asn Val Leu Ala 245 250 255 cat gtg ctc gga aaa cct tat gaa atc att ttt tct gaa ttc cag cat 816 His Val Leu Gly Lys Pro Tyr Glu Ile Ile Phe Ser Glu Phe Gln His 260 265 270 gcg ccg aac aaa gat ctc gtt ccg tcg gaa ggt tcg acc ggg atc aat 864 Ala Pro Asn Lys Asp Leu Val Pro Ser Glu Gly Ser Thr Gly Ile Asn 275 280 285 tac ggc tgg acg ggc gac gta aaa tac cac ctc ggc gcc aac cgc cag 912 Tyr Gly Trp Thr Gly Asp Val Lys Tyr His Leu Gly Ala Asn Arg Gln 290 295 300 att cag gat gag cat acg aaa acg gcg cgc att gcg ctc gcg aac aat 960 Ile Gln Asp Glu His Thr Lys Thr Ala Arg Ile Ala Leu Ala Asn Asn 305 310 315 320 ccg agc cac ctt gag ttc atc gat ccg atc gtt gag gga tcg aca aga 1008 Pro Ser His Leu Glu Phe Ile Asp Pro Ile Val Glu Gly Ser Thr Arg 325 330 335 gcc gcc cag gaa acg aga acg gag agc ggc tat ccg gtt caa gac gtc 1056 Ala Ala Gln Glu Thr Arg Thr Glu Ser Gly Tyr Pro Val Gln Asp Val 340 345 350 aaa aaa tcg atg gcg att ctg att cac ggc gat gcg gca ttc cca ggg 1104 Lys Lys Ser Met Ala Ile Leu Ile His Gly Asp Ala Ala Phe Pro Gly 355 360 365 gaa ggc att gtc gcg gaa acg ctg aat tta agc cag ctt aaa ggg tat 1152 Glu Gly Ile Val Ala Glu Thr Leu Asn Leu Ser Gln Leu Lys Gly Tyr 370 375 380 caa gtg ggc gga gcg att cac att atc gcc aat aac atg atc ggc ttt 1200 Gln Val Gly Gly Ala Ile His Ile Ile Ala Asn Asn Met Ile Gly Phe 385 390 395 400 acg acg gaa agc aat gag tca aga tcg acg aaa tat gca agc gac ctt 1248 Thr Thr Glu Ser Asn Glu Ser Arg Ser Thr Lys Tyr Ala Ser Asp Leu 405 410 415 gcg aaa ggt ttt gaa att ccg atc gtc cac gtc aat gct gat gat ccc 1296 Ala Lys Gly Phe Glu Ile Pro Ile Val His Val Asn Ala Asp Asp Pro 420 425 430 gaa gca tgt ctt tca gcg gtt cag ctc gct gtt gaa tac cgc atg act 1344 Glu Ala Cys Leu Ser Ala Val Gln Leu Ala Val Glu Tyr Arg Met Thr 435 440 445 ttc aac aaa gac ttt ttg atc gat ctg atc ggc tac cgc cgt ttt ggc 1392 Phe Asn Lys Asp Phe Leu Ile Asp Leu Ile Gly Tyr Arg Arg Phe Gly 450 455 460 cac aat gaa atg gat gag ccg tcc gca acg cag ccg atg ctg tat gat 1440 His Asn Glu Met Asp Glu Pro Ser Ala Thr Gln Pro Met Leu Tyr Asp 465 470 475 480 gcg gtc aga aag cat ccg acc gtc aaa aac atc ttt gct gaa aag ctg 1488 Ala Val Arg Lys His Pro Thr Val Lys Asn Ile Phe Ala Glu Lys Leu 485 490 495 att cat aaa ggg atc gtc gat aaa gaa acc gtc ggc aaa atc aag gac 1536 Ile His Lys Gly Ile Val Asp Lys Glu Thr Val Gly Lys Ile Lys Asp 500 505 510 gct gtc cag aag cgt tta gaa gaa gcc tat cgc aaa gtg ccg gcc aaa 1584 Ala Val Gln Lys Arg Leu Glu Glu Ala Tyr Arg Lys Val Pro Ala Lys 515 520 525 aag gaa gac atg acg cat gaa atc gta ctt cca gag ccg gtc tcc aac 1632 Lys Glu Asp Met Thr His Glu Ile Val Leu Pro Glu Pro Val Ser Asn 530 535 540 ggt ttt cct gat gtt gac aca tcg gtt gat ttt gaa act ttg cgc aaa 1680 Gly Phe Pro Asp Val Asp Thr Ser Val Asp Phe Glu Thr Leu Arg Lys 545 550 555 560 atc aat cag gag ctt gtt tca tgg ccg gaa aac ttc aac gtt ttc gat 1728 Ile Asn Gln Glu Leu Val Ser Trp Pro Glu Asn Phe Asn Val Phe Asp 565 570 575 aag cta aaa cga atc ctt gaa agg cgc gcc aaa gct ttc gaa gat gac 1776 Lys Leu Lys Arg Ile Leu Glu Arg Arg Ala Lys Ala Phe Glu Asp Asp 580 585 590 cga aaa gtc gac tgg tcg ctt gca gag gcg atg gcg ttt gcg tcg att 1824 Arg Lys Val Asp Trp Ser Leu Ala Glu Ala Met Ala Phe Ala Ser Ile 595 600 605 ttg aaa gac ggt acg ccg cta agg ctg acc ggg cag gat tca gaa cgc 1872 Leu Lys Asp Gly Thr Pro Leu Arg Leu Thr Gly Gln Asp Ser Glu Arg 610 615 620 ggc aca ttc gca cac cgc aac ctt gtc ctt cac gac agc aag aca ggg 1920 Gly Thr Phe Ala His Arg Asn Leu Val Leu His Asp Ser Lys Thr Gly 625 630 635 640 gac gaa ttc atc gcg ctg cat cac ctt gcc gat acg aaa gcg tca ttt 1968 Asp Glu Phe Ile Ala Leu His His Leu Ala Asp Thr Lys Ala Ser Phe 645 650 655 gcg gtt cac aac agc ccg ctt tct gaa ggg tcc gtc ctc ggc ttc gaa 2016 Ala Val His Asn Ser Pro Leu Ser Glu Gly Ser Val Leu Gly Phe Glu 660 665 670 tac ggc tat aac gtg tct tcg ccg gaa acg atg gtg atc tgg gaa gcg 2064 Tyr Gly Tyr Asn Val Ser Ser Pro Glu Thr Met Val Ile Trp Glu Ala 675 680 685 cag ttt gga gat ttt gca aat gcg gcg caa gtt tac ttt gac cag ttc 2112 Gln Phe Gly Asp Phe Ala Asn Ala Ala Gln Val Tyr Phe Asp Gln Phe 690 695 700 att tct gca gga aga gcg aag tgg ggt caa aaa tca ggg ctg gtt gtt 2160 Ile Ser Ala Gly Arg Ala Lys Trp Gly Gln Lys Ser Gly Leu Val Val 705 710 715 720 ctc ttg ccg cac ggc tat gaa ggg cag ggg cct gag cat tca agc gga 2208 Leu Leu Pro His Gly Tyr Glu Gly Gln Gly Pro Glu His Ser Ser Gly 725 730 735 aga aca gag cga ttc ctt caa ttg gcg gcg gaa aac aac tgg act gtc 2256 Arg Thr Glu Arg Phe Leu Gln Leu Ala Ala Glu Asn Asn Trp Thr Val 740 745 750 gcc aac ctg acg agc gct gcc caa tac ttt cat att tta aga agg cag 2304 Ala Asn Leu Thr Ser Ala Ala Gln Tyr Phe His Ile Leu Arg Arg Gln 755 760 765 gcg aag atg ctc ctt cgc gag gag atc cgc ccg ctg atc atc atg acg 2352 Ala Lys Met Leu Leu Arg Glu Glu Ile Arg Pro Leu Ile Ile Met Thr 770 775 780 ccg aaa agc ctg ctg aga aat ccg aat acc gtg tca gaa gtg cag gag 2400 Pro Lys Ser Leu Leu Arg Asn Pro Asn Thr Val Ser Glu Val Gln Glu 785 790 795 800 ctc agt aac agc agc ttt aag ccg gtc tat gaa atg tca gga ctt tcc 2448 Leu Ser Asn Ser Ser Phe Lys Pro Val Tyr Glu Met Ser Gly Leu Ser 805 810 815 cat caa tat gac aaa gtg acg cgc ctc gtc ctt tca agc ggc aaa gtt 2496 His Gln Tyr Asp Lys Val Thr Arg Leu Val Leu Ser Ser Gly Lys Val 820 825 830 tcg att gac atc agc gac cat ttc aat aaa atg gaa ggt gaa aag gat 2544 Ser Ile Asp Ile Ser Asp His Phe Asn Lys Met Glu Gly Glu Lys Asp 835 840 845 tgg ctg cac att gca cgg gtt gaa gag ctg tat cct ttc cct gca aag 2592 Trp Leu His Ile Ala Arg Val Glu Glu Leu Tyr Pro Phe Pro Ala Lys 850 855 860 cat att aaa gcg atc ttc agc aaa ctt ccg aat ttg gag gag atc gtc 2640 His Ile Lys Ala Ile Phe Ser Lys Leu Pro Asn Leu Glu Glu Ile Val 865 870 875 880 tgg gta cag gaa gaa ccg caa aat atg ggc gca tgg aac tat atc gag 2688 Trp Val Gln Glu Glu Pro Gln Asn Met Gly Ala Trp Asn Tyr Ile Glu 885 890 895 cct tat tta aga gag gta gct cca aag gac gtg aag gtc cgc tat att 2736 Pro Tyr Leu Arg Glu Val Ala Pro Lys Asp Val Lys Val Arg Tyr Ile 900 905 910 ggc aga aga aga cgt tca agt ccg gca gaa ggg gat ccg acg gtt cat 2784 Gly Arg Arg Arg Arg Ser Ser Pro Ala Glu Gly Asp Pro Thr Val His 915 920 925 aaa aag gaa cag gaa cgc att gta tct gat agc ttg act cgc aaa aat 2832 Lys Lys Glu Gln Glu Arg Ile Val Ser Asp Ser Leu Thr Arg Lys Asn 930 935 940 taa ggg 2838 <210>46 <211>944 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>46 Met Phe Gln Asn Ser Met Lys Gln Arg Met Thr Trp Glu Glu Phe His 1 5 10 15 Gly Pro Asn Leu Gly Tyr Val Leu Glu Leu Tyr Asp Gln Tyr Val Lys 20 25 30 Asp Pro Glu Ser Leu Asp Ala Asp Leu Lys Glu Met Phe Asp Glu Leu 35 40 45 Gly Ala Pro Pro Gly Asp Ile Arg Ala Ala Ser Gln Lys Asn Glu Glu 50 55 60 Ala Asp Phe Thr Ala Gly Ser Ile Gln Lys Ile Ala Ser Ala Val Lys 65 70 75 80 Leu Ala Glu Asp Ile Arg Thr Tyr Gly His Leu Asn Ala Ser Val Asn 85 90 95 Pro Leu Arg Lys Thr Gln Glu Lys Gln Glu Leu Phe Pro Leu Ala Glu 100 105 110 Tyr Gly Leu Thr Glu Gln Asp Val Lys Lys Ile Pro Ala Ser Val Ile 115 120 125 Cys Lys Asp Ala Pro Lys Glu Val Thr Asn Gly Leu Glu Ala Ile Gln 130 135 140 Tyr Leu Arg Asn Thr Tyr Lys Lys Ser Ile Ser Phe Glu Phe Asp His 145 150 155 160 Val His Ile Phe Glu Glu Arg Asn Trp Leu Met Lys Lys Ile Glu Ser 165 170 175 Gly Glu Leu Phe Thr Pro Lys Ser Lys Glu Lys Leu Val Glu Val Leu 180 185 190 Arg Arg Leu Thr Glu Val Glu Ser Leu Glu Gln Phe Leu His Lys Thr 195 200 205 Phe Val Gly Gln Lys Arg Phe Ser Ile Glu Gly Leu Asp Ala Leu Val 210 215 220 Pro Met Leu Asp Asp Ile Ile Ala Lys Ser Val Ser Ala Gly Thr Thr 225 230 235 240 Asn Val Asn Ile Gly Met Ala His Arg Gly Arg Leu Asn Val Leu Ala 245 250 255 His Val Leu Gly Lys Pro Tyr Glu Ile Ile Phe Ser Glu Phe Gln His 260 265 270 Ala Pro Asn Lys Asp Leu Val Pro Ser Glu Gly Ser Thr Gly Ile Asn 275 280 285 Tyr Gly Trp Thr Gly Asp Val Lys Tyr His Leu Gly Ala Asn Arg Gln 290 295 300 Ile Gln Asp Glu His Thr Lys Thr Ala Arg Ile Ala Leu Ala Asn Asn 305 310 315 320 Pro Ser His Leu Glu Phe Ile Asp Pro Ile Val Glu Gly Ser Thr Arg 325 330 335 Ala Ala Gln Glu Thr Arg Thr Glu Ser Gly Tyr Pro Val Gln Asp Val 340 345 350 Lys Lys Ser Met Ala Ile Leu Ile His Gly Asp Ala Ala Phe Pro Gly 355 360 365 Glu Gly Ile Val Ala Glu Thr Leu Asn Leu Ser Gln Leu Lys Gly Tyr 370 375 380 Gln Val Gly Gly Ala Ile His Ile Ile Ala Asn Asn Met Ile Gly Phe 385 390 395 400 Thr Thr Glu Ser Asn Glu Ser Arg Ser Thr Lys Tyr Ala Ser Asp Leu 405 410 415 Ala Lys Gly Phe Glu Ile Pro Ile Val His Val Asn Ala Asp Asp Pro 420 425 430 Glu Ala Cys Leu Ser Ala Val Gln Leu Ala Val Glu Tyr Arg Met Thr 435 440 445 Phe Asn Lys Asp Phe Leu Ile Asp Leu Ile Gly Tyr Arg Arg Phe Gly 450 455 460 His Asn Glu Met Asp Glu Pro Ser Ala Thr Gln Pro Met Leu Tyr Asp 465 470 475 480 Ala Val Arg Lys His Pro Thr Val Lys Asn Ile Phe Ala Glu Lys Leu 485 490 495 Ile His Lys Gly Ile Val Asp Lys Glu Thr Val Gly Lys Ile Lys Asp 500 505 510 Ala Val Gln Lys Arg Leu Glu Glu Ala Tyr Arg Lys Val Pro Ala Lys 515 520 525 Lys Glu Asp Met Thr His Glu Ile Val Leu Pro Glu Pro Val Ser Asn 530 535 540 Gly Phe Pro Asp Val Asp Thr Ser Val Asp Phe Glu Thr Leu Arg Lys 545 550 555 560 Ile Asn Gln Glu Leu Val Ser Trp Pro Glu Asn Phe Asn Val Phe Asp 565 570 575 Lys Leu Lys Arg Ile Leu Glu Arg Arg Ala Lys Ala Phe Glu Asp Asp 580 585 590 Arg Lys Val Asp Trp Ser Leu Ala Glu Ala Met Ala Phe Ala Ser Ile 595 600 605 Leu Lys Asp Gly Thr Pro Leu Arg Leu Thr Gly Gln Asp Ser Glu Arg 610 615 620 Gly Thr Phe Ala His Arg Asn Leu Val Leu His Asp Ser Lys Thr Gly 625 630 635 640 Asp Glu Phe Ile Ala Leu His His Leu Ala Asp Thr Lys Ala Ser Phe 645 650 655 Ala Val His Asn Ser Pro Leu Ser Glu Gly Ser Val Leu Gly Phe Glu 660 665 670 Tyr Gly Tyr Asn Val Ser Ser Pro Glu Thr Met Val Ile Trp Glu Ala 675 680 685 Gln Phe Gly Asp Phe Ala Asn Ala Ala Gln Val Tyr Phe Asp Gln Phe 690 695 700 Ile Ser Ala Gly Arg Ala Lys Trp Gly Gln Lys Ser Gly Leu Val Val 705 710 715 720 Leu Leu Pro His Gly Tyr Glu Gly Gln Gly Pro Glu His Ser Ser Gly 725 730 735 Arg Thr Glu Arg Phe Leu Gln Leu Ala Ala Glu Asn Asn Trp Thr Val 740 745 750 Ala Asn Leu Thr Ser Ala Ala Gln Tyr Phe His Ile Leu Arg Arg Gln 755 760 765 Ala Lys Met Leu Leu Arg Glu Glu Ile Arg Pro Leu Ile Ile Met Thr 770 775 780 Pro Lys Ser Leu Leu Arg Asn Pro Asn Thr Val Ser Glu Val Gln Glu 785 790 795 800 Leu Ser Asn Ser Ser Phe Lys Pro Val Tyr Glu Met Ser Gly Leu Ser 805 810 815 His Gln Tyr Asp Lys Val Thr Arg Leu Val Leu Ser Ser Gly Lys Val 820 825 830 Ser Ile Asp Ile Ser Asp His Phe Asn Lys Met Glu Gly Glu Lys Asp 835 840 845 Trp Leu His Ile Ala Arg Val Glu Glu Leu Tyr Pro Phe Pro Ala Lys 850 855 860 His Ile Lys Ala Ile Phe Ser Lys Leu Pro Asn Leu Glu Glu Ile Val 865 870 875 880 Trp Val Gln Glu Glu Pro Gln Asn Met Gly Ala Trp Asn Tyr Ile Glu 885 890 895 Pro Tyr Leu Arg Glu Val Ala Pro Lys Asp Val Lys Val Arg Tyr Ile 900 905 910 Gly Arg Arg Arg Arg Ser Ser Pro Ala Glu Gly Asp Pro Thr Val His 915 920 925 Lys Lys Glu Gln Glu Arg Ile Val Ser Asp Ser Leu Thr Arg Lys Asn 930 935 940 <210>47 <211>1545 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(1545) <223>probable acid-CoA ligase(E.C.6.2.1.-),yhfL <220> <221>CDS <222>(1)..(1542) <223> <400>47 atg aat tta gtt tca aaa tta ggg gaa aca gct caa tca aag cct gac 48 Met Asn Leu Val Ser Lys Leu Gly Glu Thr Ala Gln Ser Lys Pro Asp 1 5 10 15 aga acc gct tat att ttt gga gag caa acg gaa aca tac ggg gga ttg 96 Arg Thr Ala Tyr Ile Phe Gly Glu Gln Thr Glu Thr Tyr Gly Gly Leu 20 25 30 cag cag aaa att gat tgc ttt gcc gaa ggg ctg cgc gaa atc ggg gtg 144 Gln Gln Lys Ile Asp Cys Phe Ala Glu Gly Leu Arg Glu Ile Gly Val 35 40 45 gaa aag gga gat cat gtc gct ttg cta ctc ggc aat aca ccg cat ttt 192 Glu Lys Gly Asp His Val Ala Leu Leu Leu Gly Asn Thr Pro His Phe 50 55 60 gtg att gcg ttt tac ggc gcg ctg aag gcc ggg gct gtc gtc ata ccg 240 Val Ile Ala Phe Tyr Gly Ala Leu Lys Ala Gly Ala Val Val Ile Pro 65 70 75 80 atc aat ccg gcc tat acg ccg act gag atc ggc tat atg ctg aca aat 288 Ile Asn Pro Ala Tyr Thr Pro Thr Glu Ile Gly Tyr Met Leu Thr Asn 85 90 95 ggc gat gca aaa gtg atc gtg gct ctg gga cag ctg ctt ccg ctt tac 336 Gly Asp Ala Lys Val Ile Val Ala Leu Gly Gln Leu Leu Pro Leu Tyr 100 105 110 gaa aag gtg cat gaa tcc ctt ccg aaa gtc ggc tgc gtc gtg ctt tgc 384 Glu Lys Val His Glu Ser Leu Pro Lys Val Gly Cys Val Val Leu Cys 115 120 125 gaa act gga gag ccg ctt cag gaa ccg gaa aac aca gag gtt aag atg 432 Glu Thr Gly Glu Pro Leu Gln Glu Pro Glu Asn Thr Glu Val Lys Met 130 135 140 aaa ttg aaa tcg ttt aca agc att atg aaa cct cct gtc cgg ccg ttt 480 Lys Leu Lys Ser Phe Thr Ser Ile Met Lys Pro Pro Val Arg Pro Phe 145 150 155 160 cct gaa atc gat gac gaa gat acg gcc gcc atc ctc tat acg tca ggc 528 Pro Glu Ile Asp Asp Glu Asp Thr Ala Ala Ile Leu Tyr Thr Ser Gly 165 170 175 acc acg gga aga cca aaa ggg gcg atg ctc aca cat caa aat cta ttt 576 Thr Thr Gly Arg Pro Lys Gly Ala Met Leu Thr His Gln Asn Leu Phe 180 185 190 tcg aat gca aat gat aca gcc cgc tat ctg aca atg aat gaa tct gac 624 Ser Asn Ala Asn Asp Thr Ala Arg Tyr Leu Thr Met Asn Glu Ser Asp 195 200 205 ctt gtc gtc gcc gcc ctg ccg atg ttc cac gtt ttt tgt tta acg gtc 672 Leu Val Val Ala Ala Leu Pro Met Phe His Val Phe Cys Leu Thr Val 210 215 220 tgc atg aat gca ccg ctc atg aac ggc gca gcg att ttg atc gtg ccg 720 Cys Met Asn Ala Pro Leu Met Asn Gly Ala Ala Ile Leu Ile Val Pro 225 230 235 240 aaa ttc agt ccc gcc gag gtt ttc aag ctg att aaa aag cat cag gcg 768 Lys Phe Ser Pro Ala Glu Val Phe Lys Leu Ile Lys Lys His Gln Ala 245 250 255 acg atc ttc tca ggc gtt ccg aca atg tac aat tac ctg tac cag tat 816 Thr Ile Phe Ser Gly Val Pro Thr Met Tyr Asn Tyr Leu Tyr Gln Tyr 260 265 270 gaa gga gcg gat gaa aca ggc ttt cgg tcc atc agg ctt tgc atc tca 864 Glu Gly Ala Asp Glu Thr Gly Phe Arg Ser Ile Arg Leu Cys Ile Ser 275 280 285 ggc gga gcg gcc atg cct gtc gct ctc ctg aaa agc ttt gaa gaa agg 912 Gly Gly Ala Ala Met Pro Val Ala Leu Leu Lys Ser Phe Glu Glu Arg 290 295 300 ttc ggc gtc ctc gtt tta gaa ggc tac ggc ttg tcg gag gct tct cct 960 Phe Gly Val Leu Val Leu Glu Gly Tyr Gly Leu Ser Glu Ala Ser Pro 305 310 315 320 gtt aca tgc ttt aac ccg ttc agc acc ggc cgc aag cca gga tcg atc 1008 Val Thr Cys Phe Asn Pro Phe Ser Thr Gly Arg Lys Pro Gly Ser Ile 325 330 335 ggc acg aac att ctc aat gtg aaa aac aaa gtc gtc aat gaa ctc ggg 1056 Gly Thr Asn Ile Leu Asn Val Lys Asn Lys Val Val Asn Glu Leu Gly 340 345 350 gaa gag ctg cct gcc ggc caa gtc ggc gag ctg atc gtt aaa ggg cct 1104 Glu Glu Leu Pro Ala Gly Gln Val Gly Glu Leu Ile Val Lys Gly Pro 355 360 365 aat gtc atg aaa ggg tac tac aaa atg ccg gat gag acg gcc cat acg 1152 Asn Val Met Lys Gly Tyr Tyr Lys Met Pro Asp Glu Thr Ala His Thr 370 375 380 ata aaa gac gga tgg ctg tat aca ggt gat ttg gca aaa cgg gat gaa 1200 Ile Lys Asp Gly Trp Leu Tyr Thr Gly Asp Leu Ala Lys Arg Asp Glu 385 390 395 400 gac ggt tat ttt tat atc gtc gac aga aaa aaa gat atg att atc gtc 1248 Asp Gly Tyr Phe Tyr Ile Val Asp Arg Lys Lys Asp Met Ile Ile Val 405 410 415 ggc ggc tat aat gtc tat ccg agg gaa atc gaa gag gtg ctc tac ctc 1296 Gly Gly Tyr Asn Val Tyr Pro Arg Glu Ile Glu Glu Val Leu Tyr Leu 420 425 430 cat cca aaa atc gca gaa gcg gtt gtg atc gga gtg ccc gat ccg aat 1344 His Pro Lys Ile Ala Glu Ala Val Val Ile Gly Val Pro Asp Pro Asn 435 440 445 acg gga gaa gcc gtt cat tgc tat gtc gtt ccg aag gat aaa acg ctg 1392 Thr Gly Glu Ala Val His Cys Tyr Val Val Pro Lys Asp Lys Thr Leu 450 455 460 aca gag gag gat gtc ttg tcg cac tgc aaa aag cat ctt gcc aaa tac 1440 Thr Glu Glu Asp Val Leu Ser His Cys Lys Lys His Leu Ala Lys Tyr 465 470 475 480 aag cgc ccg tcg gcg atc gtt ttc atg gat gaa att ccg aaa aac tcg 1488 Lys Arg Pro Ser Ala Ile Val Phe Met Asp Glu Ile Pro Lys Asn Ser 485 490 495 acc ggc aaa att tta agg cgc gct tta aaa gac att ctg aca aac aaa 1536 Thr Gly Lys Ile Leu Arg Arg Ala Leu Lys Asp Ile Leu Thr Asn Lys 500 505 510 tct tga ccc 1545 Ser <210>48 <211>513 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>48 Met Asn Leu Val Ser Lys Leu Gly Glu Thr Ala Gln Ser Lys Pro Asp 1 5 10 15 Arg Thr Ala Tyr Ile Phe Gly Glu Gln Thr Glu Thr Tyr Gly Gly Leu 20 25 30 Gln Gln Lys Ile Asp Cys Phe Ala Glu Gly Leu Arg Glu Ile Gly Val 35 40 45 Glu Lys Gly Asp His Val Ala Leu Leu Leu Gly Asn Thr Pro His Phe 50 55 60 Val Ile Ala Phe Tyr Gly Ala Leu Lys Ala Gly Ala Val Val Ile Pro 65 70 75 80 Ile Asn Pro Ala Tyr Thr Pro Thr Glu Ile Gly Tyr Met Leu Thr Asn 85 90 95 Gly Asp Ala Lys Val Ile Val Ala Leu Gly Gln Leu Leu Pro Leu Tyr 100 105 110 Glu Lys Val His Glu Ser Leu Pro Lys Val Gly Cys Val Val Leu Cys 115 120 125 Glu Thr Gly Glu Pro Leu Gln Glu Pro Glu Asn Thr Glu Val Lys Met 130 135 140 Lys Leu Lys Ser Phe Thr Ser Ile Met Lys Pro Pro Val Arg Pro Phe 145 150 155 160 Pro Glu Ile Asp Asp Glu Asp Thr Ala Ala Ile Leu Tyr Thr Ser Gly 165 170 175 Thr Thr Gly Arg Pro Lys Gly Ala Met Leu Thr His Gln Asn Leu Phe 180 185 190 Ser Asn Ala Asn Asp Thr Ala Arg Tyr Leu Thr Met Asn Glu Ser Asp 195 200 205 Leu Val Val Ala Ala Leu Pro Met Phe His Val Phe Cys Leu Thr Val 210 215 220 Cys Met Asn Ala Pro Leu Met Asn Gly Ala Ala Ile Leu Ile Val Pro 225 230 235 240 Lys Phe Ser Pro Ala Glu Val Phe Lys Leu Ile Lys Lys His Gln Ala 245 250 255 Thr Ile Phe Ser Gly Val Pro Thr Met Tyr Asn Tyr Leu Tyr Gln Tyr 260 265 270 Glu Gly Ala Asp Glu Thr Gly Phe Arg Ser Ile Arg Leu Cys Ile Ser 275 280 285 Gly Gly Ala Ala Met Pro Val Ala Leu Leu Lys Ser Phe Glu Glu Arg 290 295 300 Phe Gly Val Leu Val Leu Glu Gly Tyr Gly Leu Ser Glu Ala Ser Pro 305 310 315 320 Val Thr Cys Phe Asn Pro Phe Ser Thr Gly Arg Lys Pro Gly Ser Ile 325 330 335 Gly Thr Asn Ile Leu Asn Val Lys Asn Lys Val Val Asn Glu Leu Gly 340 345 350 Glu Glu Leu Pro Ala Gly Gln Val Gly Glu Leu Ile Val Lys Gly Pro 355 360 365 Asn Val Met Lys Gly Tyr Tyr Lys Met Pro Asp Glu Thr Ala His Thr 370 375 380 Ile Lys Asp Gly Trp Leu Tyr Thr Gly Asp Leu Ala Lys Arg Asp Glu 385 390 395 400 Asp Gly Tyr Phe Tyr Ile Val Asp Arg Lys Lys Asp Met Ile Ile Val 405 410 415 Gly Gly Tyr Asn Val Tyr Pro Arg Glu Ile Glu Glu Val Leu Tyr Leu 420 425 430 His Pro Lys Ile Ala Glu Ala Val Val Ile Gly Val Pro Asp Pro Asn 435 440 445 Thr Gly Glu Ala Val His Cys Tyr Val Val Pro Lys Asp Lys Thr Leu 450 455 460 Thr Glu Glu Asp Val Leu Ser His Cys Lys Lys His Leu Ala Lys Tyr 465 470 475 480 Lys Arg Pro Ser Ala Ile Val Phe Met Asp Glu Ile Pro Lys Asn Ser 485 490 495 Thr Gly Lys Ile Leu Arg Arg Ala Leu Lys Asp Ile Leu Thr Asn Lys 500 505 510 Ser <210>49 <211>876 <212>DNA <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <220> <221>gene <222>(1)..(876) <223>Agmatinase(E.C.3.5.1.11),ywhG <220> <221>CDS <222>(1)..(873) <223> <400>49 atg aga ttt gat gaa gca tat tcc ggc aag gtg ttt atc gca agc cgc 48 Met Arg Phe Asp Glu Ala Tyr Ser Gly Lys Val Phe Ile Ala Ser Arg 1 5 10 15 ccc gat tgg gaa gag gcg gac gcc atc ctt tac ggc atg ccg atg gat 96 Pro Asp Trp Glu Glu Ala Asp Ala Ile Leu Tyr Gly Met Pro Met Asp 20 25 30 tgg acg gtc agc tac cgt ccc ggc tcc cgc ttc ggt ccg gcg aga atc 144 Trp Thr Val Ser Tyr Arg Pro Gly Ser Arg Phe Gly Pro Ala Arg Ile 35 40 45 cgc gag gtg tcc atc gga ctt gaa gaa tac agc cct tat ttg gac agg 192 Arg Glu Val Ser Ile Gly Leu Glu Glu Tyr Ser Pro Tyr Leu Asp Arg 50 55 60 gag ctg gaa gag gtt cat ttc ttt gac gcc ggc gac atc ccg ctg cct 240 Glu Leu Glu Glu Val His Phe Phe Asp Ala Gly Asp Ile Pro Leu Pro 65 70 75 80 ttc ggg aac ccg cag aag agc ctc gac atg att gaa gaa tat gtc gac 288 Phe Gly Asn Pro Gln Lys Ser Leu Asp Met Ile Glu Glu Tyr Val Asp 85 90 95 agc att tta gat aaa gga aaa ttc ccg ctc ggt atg ggg gga gag cat 336 Ser Ile Leu Asp Lys Gly Lys Phe Pro Leu Gly Met Gly Gly Glu His 100 105 110 ctc gtt tca tgg ccg gtc att aaa gcg atg tac aaa aaa tat ccc gat 384 Leu Val Ser Trp Pro Val Ile Lys Ala Met Tyr Lys Lys Tyr Pro Asp 115 120 125 ctt gcc atc atc cat atg gat gcg cac aca gat ctc cgc gtc gac tat 432 Leu Ala Ile Ile His Met Asp Ala His Thr Asp Leu Arg Val Asp Tyr 130 135 140 gaa gga gag ccg ctc tcg cat tcg acg ccg atc cgt aaa gcc gcg gaa 480 Glu Gly Glu Pro Leu Ser His Ser Thr Pro Ile Arg Lys Ala Ala Glu 145 150 155 160 ctg atc gga ccc ggc aat gtc tat tca ttc ggc atc cgc tcc ggc atg 528 Leu Ile Gly Pro Gly Asn Val Tyr Ser Phe Gly Ile Arg Ser Gly Met 165 170 175 aaa gaa gaa ttt gaa tgg gca aaa gaa aac ggc atg cac att tct aaa 576 Lys Glu Glu Phe Glu Trp Ala Lys Glu Asn Gly Met His Ile Ser Lys 180 185 190 ttt gaa gtg ctt gag ccg ctt aaa gcc gtc ctg ccg aaa ctc gcg ggg 624 Phe Glu Val Leu Glu Pro Leu Lys Ala Val Leu Pro Lys Leu Ala Gly 195 200 205 cgt ccg gtt tat gtg acg atc gac atc gat gtc tta gat ccc gcg cat 672 Arg Pro Val Tyr Val Thr Ile Asp Ile Asp Val Leu Asp Pro Ala His 210 215 220 gcg ccg gga acc ggt acg gtt gac gcc gga ggc atc aca tcc aaa gag 720 Ala Pro Gly Thr Gly Thr Val Asp Ala Gly Gly Ile Thr Ser Lys Glu 225 230 235 240 ctg ctc gct tcg att cac gaa atc gcc cgc tca gac gtc aat gtc gtt 768 Leu Leu Ala Ser Ile His Glu Ile Ala Arg Ser Asp Val Asn Val Val 245 250 255 gga gga gac ctt gtc gaa gtc gct cct gtc tat gac cat tcg gaa caa 816 Gly Gly Asp Leu Val Glu Val Ala Pro Val Tyr Asp His Ser Glu Gln 260 265 270 acc gca aat acg gca agc aag ctg att cgc gaa atg ctg ctc ggc tgg 864 Thr Ala Asn Thr Ala Ser Lys Leu Ile Arg Glu Met Leu Leu Gly Trp 275 280 285 gtg aaa taa aac 876 Val Lys 290 <210>50 <211>290 <212>PRT <213>Bacillus licheniformis DSM 13 <400>50 Met Arg Phe Asp Glu Ala Tyr Ser Gly Lys Val Phe Ile Ala Ser Arg 1 5 10 15 Pro Asp Trp Glu Glu Ala Asp Ala Ile Leu Tyr Gly Met Pro Met Asp 20 25 30 Trp Thr Val Ser Tyr Arg Pro Gly Ser Arg Phe Gly Pro Ala Arg Ile 35 40 45 Arg Glu Val Ser Ile Gly Leu Glu Glu Tyr Ser Pro Tyr Leu Asp Arg 50 55 60 Glu Leu Glu Glu Val His Phe Phe Asp Ala Gly Asp Ile Pro Leu Pro 65 70 75 80 Phe Gly Asn Pro Gln Lys Ser Leu Asp Met Ile Glu Glu Tyr Val Asp 85 90 95 Ser Ile Leu Asp Lys Gly Lys Phe Pro Leu Gly Met Gly Gly Glu His 100 105 110 Leu Val Ser Trp Pro Val Ile Lys Ala Met Tyr Lys Lys Tyr Pro Asp 115 120 125 Leu Ala Ile Ile His Met Asp Ala His Thr Asp Leu Arg Val Asp Tyr 130 135 140 Glu Gly Glu Pro Leu Ser His Ser Thr Pro Ile Arg Lys Ala Ala Glu 145 150 155 160 Leu Ile Gly Pro Gly Asn Val Tyr Ser Phe Gly Ile Arg Ser Gly Met 165 170 175 Lys Glu Glu Phe Glu Trp Ala Lys Glu Asn Gly Met His Ile Ser Lys 180 185 190 Phe Glu Val Leu Glu Pro Leu Lys Ala Val Leu Pro Lys Leu Ala Gly 195 200 205 Arg Pro Val Tyr Val Thr Ile Asp Ile Asp Val Leu Asp Pro Ala His 210 215 220 Ala Pro Gly Thr Gly Thr Val Asp Ala Gly Gly Ile Thr Ser Lys Glu 225 230 235 240 Leu Leu Ala Ser Ile His Glu Ile Ala Arg Ser Asp Val Asn Val Val 245 250 255 Gly Gly Asp Leu Val Glu Val Ala Pro Val Tyr Asp His Ser Glu Gln 260 265 270 Thr Ala Asn Thr Ala Ser Lys Leu Ile Arg Glu Met Leu Leu Gly Trp 275 280 285 Val Lys 290 |